Της Αντιγόνης Λαπατά,
Πώς θα περιγράφατε μία γυναίκα; Μία όμορφη γυναίκα, μία σωστή (!) γυναίκα; Είναι ψηλή, μετρίου αναστήματος, κοντούλα (αλλά δεν πειράζει γιατί «τα ακριβά αρώματα μπαίνουν σε μικρά μπουκαλάκια»), ξανθιά σαν τη Νταϊάνα, μελαχρινή σαν την Εσμεράλδα, γυμνασμένη (αλλά όχι «ντούκι»), με πιασίματα (που καλό θα ήταν να μη βγάζει πολύ έξω, να ‘χει να δείξει κάτι στο σύζυγο), αδύνατη (σωστό μοντέλο); Πόσες φορές την εβδομάδα επισκέπτεται το κομμωτήριο; Πόσα χρήματα ξοδεύει σε προϊόντα ομορφιάς και περιποίησης; Θα βλέπατε το πρόσωπό της σε μια διαφήμιση, σε μια καμπάνια που αναδεικνύει την αληθινή, πηγαία γυναικεία αυτοπεποίθηση; Αν όχι… γρήγορα αυτή η γυναίκα που φανταστήκατε να ανασκουμπωθεί!
Για όσες γεννηθήκαμε γυναίκες η κάθε μας επιλογή από την παιδική κιόλας ηλικία συνοδευόταν συνεχώς από ένα (εκ των πολλών) «πρέπει». Αυτή η συγκεκριμένη κατηγορία του «πρέπει» αφορούσε πάντοτε σε εξωτερική εμφάνιση. Η ένταξη στο κοινωνικό σύνολο προϋπέθετε να ακολουθούμε συγκεκριμένες επιταγές που μας ήθελαν πάντα «στην πένα». Για τις γυναίκες έχει σημασία να εμπλουτίζουν το περιεχόμενο του λόγου τους για δύο βασικές αιτίες, διαφορετικές μεταξύ τους· για να επιβεβαιώσουν την καλή τους εμφάνιση ή για να… «καλύψουν» την ατυχία (!) να μη γεννήθηκαν τόσο… «ευπαρουσίαστες». Επειδή, όμως, εκτός από την κοινωνία των «πρέπει» για καλή μας τύχη βρισκόμαστε και στην κοινωνία των εύκολων λύσεων, μη φοβάστε… όλα φτιάχνονται! Αρκεί να κάνουμε κι εμείς κάποιες θυσίες… μπρος τα κάλλη τι είναι ο χρόνος;
Καλούμαστε συνεχώς να αποδείξουμε τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από αυτήν την… «αιθέρια», μυστήρια ύπαρξη. Οι γνώσεις μας, οι δεξιότητές μας βρίσκουν αντίκτυπο μονάχα όταν περιβάλλονται από εκείνο το αδιαπέραστο περιτύλιγμα της ομορφιάς, όχι απλώς της φυσικής αλλά εκείνης που αποκτιέται και διατηρείται με συνεχή ενασχόληση. Τόσες καμπάνιες να εξυμνούν τη γυναίκα-πολυεργαλείο ( ή όπως χαρακτηριστικά λέει μια αγαπημένη καθηγήτρια «την μπάντα που παίζει τα πάντα»). Τι επιτυχία… και δυναμική και στυλάτη, και διεκδικητική (όχι πολύ, όσο μας παίρνει) και γλυκιά σα μέλι, και καπάτσα και κοκεταρία!
Όποιο κι αν είναι το είδος της περίστασης, στην οποία βρισκόμαστε, νιώθουμε συνεχώς ένα βλέμμα καρφωμένο πάνω μας. Μοιρασμένο. Μία στα παπούτσια, μία στα νύχια, μία στα μαλλιά, μία στο πρόσωπο, μία στην ενδυμασία, μία στα αξεσουάρ… Και μια φωνή. Ή μάλλον πολλές φωνές, που μπερδεύονται στο κεφάλι μας και μοιάζουν σα μία.
«Φτιάξε λίγο τα μαλλάκια σου, λες και στα σήκωσε ο αέρας είναι»
«Δεν πιστεύω να σκέφτεσαι να φύγεις από το σπίτι άβαφτη; Αυτές τις σακούλες κάτω από τα μάτια, τα ωχρά τα χείλη δεν τα βλέπεις;»
«Τα νυχάκια καλό θα ήταν να τα βάφεις πότε πότε…»
«Μετά από μια ηλικία καλό θα ήταν να χρησιμοποιείς ξυραφάκι πιο συχνά. Εσένα μπορεί να μη σε ενοχλεί, τους άλλους τους ρώτησες;»
«Αχ βρες χρόνο μια μέρα να βγούμε για ψώνια… δεν είναι ρούχα αυτά που φοράς, θα σε καθοδηγήσω εγώ.»
Και όλες αυτές οι φωνές ενώνονται για να πουν τη μαγική φράση:
«Γιατί πάνω απ’ όλα είσαι γυναίκα!»
Σωστά… είμαι γυναίκα. Είμαι γυναίκα όταν πηγαίνω στο κομμωτήριο, επειδή αποφάσισα πως θέλω να δοκιμάσω ένα καινούριο κούρεμα… είμαι επίσης γυναίκα όταν μου αρέσουν τα μαλλιά μου μπλεγμένα, καθώς σηκώνομαι από το κρεβάτι μετά από μια κουραστική μέρα. Και έναν ύπνο που μπορεί να μην ήταν και τόσο καλός και να μου άφησε λίγους μαύρους κύκλους, τους οποίους δεν έτρεξα στον καθρέφτη του μπάνιου να καλύψω. Ούτε και έτρεξα στο μπάνιο να «ξεθάψω» τη ζυγαριά να δω αν έφυγαν τα κιλά της εγκυμοσύνης, τα κιλά που πήρα καθώς διένυα μια δύσκολη περίοδο, τα κιλά που πήρα καθώς έδινα Πανελλαδικές. Κι αν έχασα κιλά, δεν αγχώνομαι μήπως πάλι ξεφύγαμε στα νούμερα. Γιατί αυτά τα νούμερα ταιριάζουν σε ένα φόρεμα που δε θα φορέσω, ένα παντελόνι που δε με κολακεύει (αλλά ο μόνος λόγος που δε το φοράω είναι γιατί δεν το βρίσκω βολικό). Όταν το δοκίμαζα σε εκείνο το μαγαζί, πάλι γυναίκα ήμουν.
Γυναίκα ήμουν κι όταν αποφάσισα να πάω σε εκείνη την εκδήλωση με απεριποίητα, άβαφα νύχια… δεν είχα χρόνο ετοιμάζοντας την ομιλία μου, την παρουσίαση που θα έδειχνα. Αν ήξερα ότι κανείς δε θα πρόσεχε την τελευταία… αν ήξερα πως όλοι οι ψίθυροι είχαν ως αντικείμενο συζήτησης τη ρίζα των μαλλιών μου, το κραγιόν που δεν ταίριαζε στα χρώματά μου, το παπούτσι που δε συνδυάστηκε σωστά με την τσάντα… πάλι τις ίδιες επιλογές θα έκανα. Γιατί, όπως είπατε και εσείς, γυναίκα είμαι. Και είναι από μόνο του αρκετό!
