Της Κωνσταντίνας Βουδούρη,
Πολλές φορές ίσως να έχουμε αναρωτηθεί αν η κοινωνία είναι αυτή που επηρεάζει κάθε μορφή τέχνης που βλέπουμε γύρω μας ή αν γίνεται το αντίστροφο. Πολλές είναι οι φορές που έχουμε κάνει αυτή τη σκέψη, βλέποντας ένα πίνακα ζωγραφικής. Η απάντηση, όμως, είναι πως τόσο η κοινωνία με τη μορφή των διαφόρων γεγονότων και συμβάντων που διαδραματίζονται καθημερινά στο πλαίσιο της, τόσο και η μεγάλη έννοια της τέχνης που συμπεριλαμβάνει πολλά είδη, τα οποία και θα αναφερθούν παρακάτω, αλληλοσχετίζονται και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους.
Η κοινωνία, σύμφωνα με την επιστήμη της Κοινωνιολογίας, αφορά το σύνολο των ατόμων που ζουν μαζί, διαμορφώνοντας αξίες, ήθη, ιδεολογίες και ιδανικά. Μέσα στην κοινωνία, λοιπόν, αναπτύσσονται πληθώρα κοινωνικών φαινομένων τόσο αρνητικών όσο και θετικών, αλλά και κοινωνικών προβλημάτων. Όλα αυτά δίνουν στα άτομα της συγκεκριμένης κοινωνίας συγκεκριμένα ερεθίσματα και συγκεκριμένες προσλαμβάνουσες, μέσα από τα οποία, ορισμένα άτομα δημιουργούν με τη σειρά τους τέχνη. Σε αυτό, δηλαδή το πρώτο σκέλος του άρθρου, γίνεται λόγος για το φαινόμενο πως η κοινωνία επηρεάζει την τέχνη. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός πινάκων ζωγραφικής —και κάποιοι από τους οποίους πολύ γνωστοί— αναφέρονται στα κυριότερα κοινωνικά φαινόμενα, όπως είναι ο πόλεμος, η φτώχεια, ο θάνατος, αλλά και σε ιδανικά, όπως η ειρήνη και η ελευθερία.
Ωστόσο, όταν μιλάμε για τέχνη, δεν πρέπει να εννοούμε μόνο τη ζωγραφική και τη γλυπτική. Συνολικά, υπάρχουν δέκα είδη καλών τεχνών, όπως συνηθίζονται να λέγονται, συμπεριλαμβανομένων των εικαστικών τεχνών και της γλυπτικής. Ειδικότερα, ο όρος «τέχνη» αφορά τόσο την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική, τα εικαστικά, τη λογοτεχνία, τα κόμικς, αλλά και είδη που συνδυάζουν το οπτικό με το ακουστικό μέσο, όπως η μουσική, ο κινηματογράφος, το θέατρο και ο χορός που ονομάζονται ερμηνευτικές τέχνες. Από τα μέσα-τέλη του 20ου αιώνα, στα είδη τέχνης έχουν προστεθεί τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καθώς και τα βιντεοπαιχνίδια.
Πόσες φορές λοιπόν, έχουμε παρατηρήσει πως κοινωνικά φαινόμενα, όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά και μεμονωμένα κοινωνικά γεγονότα, έχουν προβληθεί μέσω ενός, ή και παραπάνω, ειδών τέχνης; Σίγουρα πάρα πολλές. Σε ένα τραγούδι έγινε λόγος για έναν βιασμό μιας κοπέλας στη Ρόδο, μια ταινία έγινε ύμνος κατά του πολέμου και υπέρ της ελευθερίας και της ειρήνης. Θρυλικό βιβλίο, και έπειτα ταινία, έγινε η δολοφονία μιας πενταμελούς οικογένειας σε μια πολιτεία της Αμερικής. Τα παραδείγματα είναι πραγματικά πολυάριθμα.
Σε αυτό το σημείο όμως, θα γίνει λόγος για το πώς η κοινωνία επηρεάζεται από την τέχνη. Αδιαμφισβήτητα, η τέχνη επηρεάζει τον άνθρωπο και κατά συνέπεια την κοινωνία μακροπρόθεσμα με πολλούς θετικούς τρόπους. Καταρχάς, ένας άνθρωπος, όταν έρχεται σε επαφή με την τέχνη, διευρύνονται οι ορίζοντες του, οξύνεται το μυαλό του και λαμβάνει πολλά ερεθίσματα που τείνουν να τον προβληματίσουν για διάφορα ζητήματα. Η τέχνη νοείται και ως ένα ψυχαγωγικό μέσο, τόσο για το μυαλό όσο και για την ψυχή. Ακόμη, δημιουργεί στον άνθρωπο διάφορα συναισθήματα συμπεριλαμβάνομενου και της συγκίνησης. Όσον αφορά το σύνολο της κοινωνίας, η τέχνη μπορεί να επηρεάσει την κοινωνία συνολικά και σταδιακά, καθώς αξίες, ιδανικά και πεποιθήσεις αλλάζουν αργά και σταδιακά, όπως ακριβώς κι όταν σφυρηλατούνται για πρώτη φορά.
Εν κατακλείδι, αξίζει να σημειωθεί πως κάθε μορφή τέχνης και η κοινωνία ως σύνολο αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και επηρεάζουν η μία την άλλη ποικιλοτρόπως και πολυδιάστατα. Παρόλα αυτά, αυτό που είναι σημαντικό είναι να μην επικρατεί η μία εναντίον της άλλης, αλλά να συνυπάρχουν όσο το δυνατόν πιο αρμονικά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Μάθε πόσες και ποιες είναι οι καλές τέχνες!, factsinbrief.com, διαθέσιμο εδώ
