Του Χρήστου Γριζόπουλου,
Ένας Σαιξπηρικά εμπνευσμένος τίτλος όπως ο συγκεκριμένος αρμόζει καλύτερα από κάθε άλλο στην περίπτωση του Brexit. Και αυτό διότι το Brexit αποτελεί, κατά την προσωπική μου άποψη, ζήτημα ιδιαιτέρως εύθραυστο με μεγάλο κίνδυνο να καταλήξει σε μία τραγωδία για τη Μεγάλη Βρετανία. Αντίστοιχα, όπως γνωστοί Σαιξπηρικοί ήρωες σαν τον Οθέλλο και το Βασιλιά Λήρ λαμβάνουν, άνευ κατάλληλης εκτίμησης μοιραίες εν τέλει αποφάσεις, έτσι και η απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται πολυεπίπεδα να αποβεί μοιραία. Περί Brexit, λοιπόν, ο λόγος.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η μεταναστευτική κρίση που βίωσε η Ευρώπη το 2015 δεχόμενη μεγάλο αριθμό προσφύγων πολέμου από τη Συρία, ώθησε ένα μεγάλο ποσοστό Ευρωπαίων πολιτών στην εκδήλωση αισθημάτων ξενοφοβίας και ρατσισμού προς αυτούς τους ανθρώπους. Πιο συγκεκριμένα, η ξενοφοβία αυτή, δυστυχώς, εκδηλώθηκε και δια της ψήφου των πολιτών που στράφηκαν στην επιλογή ακροδεξιών, φασιστικών πολιτικών κομμάτων. Στην περίπτωση της Μεγάλης Βρετανίας η ξενοφοβία αυτή εκφράστηκε με την επιθυμία σημαντικού ποσοστού των Βρετανών ν’ αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς αυτή (σ.σ η ΕΕ) εκτός της μεταναστευτικής κρίσης θεωρούσαν πως είναι και οικονομικά επιζήμια για τις χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατά συνέπεια, ύστερα από λαϊκή εντολή ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον αναγκάστηκε να ανακηρύξει δημοψήφισμα με ξεκάθαρο ερώτημα που αφορούσε την παραμονή η όχι της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, ο ίδιος έκανε έκκληση προς τους Βρετανούς πολίτες να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι συνέπειες του Brexit θα ήταν επώδυνες για τη Μεγάλη Βρετανία.
Το δημοψήφισμα έλαβε χώρα στις 23 Ιουνίου του 2016,σ΄ένα κλίμα που μύριζε «μπαρούτι» λόγω του ότι δίχασε σε μεγάλο βαθμό τους Βρετανούς χωρίζοντας τους σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα ήταν οι Bremainers που επιθυμούσαν την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η άλλη ήταν οι Brexiteers που ζητούσαν την απομάκρυνση της χώρας από την ΕΕ. Μάλιστα, δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο οι εντάσεις μεταξύ των ομάδων. Εν τέλει, όπως είναι γνωστό, επικράτησε το Brexit με ποσοστό 51.89% έναντι του Bremain.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, έφερε άμεσα μια σειρά πολιτικών εξελίξεων με κυριότερο γεγονός την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος προς τιμήν του, όντας υποστηρικτής της παραμονής στην ΕΕ, προτίμησε να εγκαταλείψει τον πρωθυπουργικό θώκο παρά να υλοποιήσει πολιτικές αντίθετες προς τα πολιτικά του πιστεύω. Τη θέση του Κάμερον στη διακυβέρνηση της χώρας και την υποχρέωση να κινήσει τις διαδικασίες της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ, ανέλαβε η Τερέζα Μέι στις 13 Ιουλίου του 2016.Το έργο της κρίνεται ιδιαιτέρως δύσκολο καθώς και η ίδια γνωρίζει πως η ΕΕ και κυρίως οι κυρίαρχες χώρες ,όπως η Γερμανία και η Γαλλία, δε θα δείξουν επιείκεια προς το Ηνωμένο Βασίλειο (όπως συχνά αναφέρεται στην Αγγλία,hard Brexit) σε μια προσπάθεια να «τρίξουν τα δόντια» σε άλλες χώρες που πιθανώς να επιδιώξουν την απομάκρυνση τους από την ΕΕ στο μέλλον, κάτι που θα θέσει σε σαφή αμφισβήτηση την ΕΕ ως θεσμό.
Επομένως, η Μεγάλη Βρετανία καλείται να διαχειριστεί μια σειρά από φλέγοντα ζητήματα που πρέπει να βρει λύση σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα ζητήματα αυτά έχουν να κάνουν με τα σύνορα της χώρας, τις οικονομικές συναλλαγές της Μεγάλης Βρετανίας με την ΕΕ, την ελεύθερη μετακίνηση των Ευρωπαίων από και προς το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και πολλά άλλα για των οποίων την ανάλυση χρειάζεται η συγγραφή βιβλίου και όχι ένα άρθρο.
Την προηγούμενη χρονιά βρισκόμουν στην Αγγλία για σπουδές και μπορώ προσωπικά να μεταφέρω την έντονη ανησυχία που υπάρχει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα για την έκβαση του Brexit.Πιο συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των ατόμων (που ήταν ένα πολύ μεγάλο δείγμα),εκφράζει την αβεβαιότητά του σχετικά με την επίτευξη συμφωνίας που θα μπορεί να χαρακτηριστεί ευνοϊκή για τη Μεγάλη Βρετανία. Επίσης, δεν είναι λίγοι αυτοί που δηλώνουν μετανιωμένοι που ψήφισαν υπέρ της εξόδου από την ΕΕ. Τέλος, χαρακτηριστικό είναι το εξής. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων έχουν αποφοιτήσει από κάποιο πανεπιστήμιο η σπουδάζουν ακόμα καθώς επίσης και των περισσότερων ακαδημαϊκών τάσσονται φανατικά υπέρ της παραμονής της χώρας στους κόλπους της ΕΕ. Αντιθέτως ,υπέρ του Brexit συναντώνται συνήθως άνθρωποι χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου και όλως παραδόξως μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς (κυρίως από φτωχές χώρες της Ασίας όπως το Πακιστάν, το Ιράκ και άλλες),από τους οποίους θα περίμενε κανείς αλληλεγγύη και συμπόνια προς τους σύγχρονους πολεμικούς πρόσφυγες του πολέμου στη Συρία. Όλα αυτά δείχνουν την ελλιπή ενημέρωση και ενδεχομένως και προπαγανδιστική από κάποιους σχετικά με τις πολυεπίπεδες αρνητικές επιπτώσεις που θα επιφέρει το Brexit.
Η διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ήδη ξεκινήσει και είναι γεγονός πως τα χρονοδιαγράμματα που έχει να καλύψει η Τερέζα Μέι για τις υπογραφές των επιμέρους συμφωνιών που αφορούν νομικά και οικονομικά ζητήματα μεταξύ ΗΕ και ΕΕ είναι ιδιαιτέρως πιεστικά. Η πρόβλεψη μου έχοντας ζήσει εκ των έσω τον παλμό του Brexit και σύμφωνα με τις γνώσεις μου επί του θέματος είναι πως η Μεγάλη Βρετανία πήρε τη χειρότερη δυνατή απόφαση της σύγχρονης ιστορίας της και προσωπικά εκφράζω την ανησυχία μου για μακροχρόνια αρρυθμία στο πολιτικό/οικονομικό γίγνεσθαι του Ηνωμένου Βασιλείου. Οψόμεθα!