Της Ελπίδας Γιατρά,
Ο αγώνας της Europa Leage μεταξύ Ajax και Maccabi Tel Aviv, ο οποίος έλαβε χώρα στο Amsterdam, ολοκληρώθηκε με ένα βίαιο πνεύμα αιματηρών επεισοδίων και συγκρούσεων, γεγονός το οποίο προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις στην Ολλανδία.
Τα πρώτα περιστατικά
Μία ημέρα πριν τον αγώνα και με αφορμή την κατάσταση που επικρατεί στην Μέση Ανατολή, μερικοί οπαδοί της ισραηλινής ομάδας Maccabi κατέβασαν μια παλαιστινιακή σημαία από την πρόσοψη ενός κτιρίου και την έκαψαν, φωνάζοντας υβριστικά μηνύματα κατά της Παλαιστίνης. Το συγκεκριμένο περιστατικό ολοκληρώθηκε με επίθεση εναντίον ενός οδηγού ταξί και με τον βανδαλισμό του οχήματός του, κάτι το οποίο προκάλεσε μία σειρά νέων αντιδράσεων. Έπειτα από κλήση μέσω του ραδιοφώνου, ένας μεγάλος αριθμός οδηγών ταξί συγκεντρώθηκε σε κοντινό καζίνο της πλατείας Max Euweplein, ενώ στο σημείο είχαν ήδη μαζευτεί περίπου 400 Ισραηλινοί οπαδοί. Οι εντάσεις μεταξύ τους οδήγησαν στην παρέμβαση της αστυνομίας, η οποία διαχώρισε τους οδηγούς ταξί και να συνόδεψε τους οπαδούς έξω από τον χώρο του καζίνο.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, η ασεβής συμπεριφορά των οπαδών της Maccabi δεν έλαβε τέλος, αφού τουλάχιστον 200 εξ αυτών, διέσχισαν το κέντρο της πόλης του Amsterdam, φωνάζοντας και πάλι προκλητικά συνθήματα. Αξίζει να σημειωθεί, πως υπάρχουν αρκετές δημοσιεύσεις στα social media, οι οποίες αποκαλύπτουν πως ορισμένοι σκαρφάλωσαν σε μπαλκόνια άλλων σπιτιών, κατεβάζοντας και από εκεί Παλαιστινιακές σημαίες. Η ρητορική μίσους συνεχίστηκε, με τραγούδια τα οποία μεταξύ άλλων περιέγραφαν πως στη Γάζα δεν υπάρχουν πλέον σχολεία, γιατί δεν υπάρχουν πλέον παιδιά. Κατά λέξη υποστηρίζουν πως τα έκαψαν.
Τα περιστατικά και οι δηλώσεις που σημειώθηκαν εναντίον του Αραβικού κόσμου, εκφράζουν μία σημαντική έλλειψη σεβασμού, ιδιαίτερα προς την τοπική μουσουλμανική κοινότητα της Ολλανδικής πρωτεύουσας. Η φιλειρηνική διάθεση των κατοίκων και η υποστήριξή τους στο αίτημα της κατάπαυσης πυρός έχει γίνει αισθητή από τις χιλιάδες διαδηλώσεις κατά του πολέμου στη Γάζα μέσα στη φετινή χρονιά.
Η ημέρα του αγώνα
Την επόμενη μέρα, οι οπαδοί της Maccabi συνέχισαν με παρόμοια διάθεση σε συγκέντρωσή τους στην κεντρική Dam Square, προκαλώντας ξανά την μουσουλμανική κοινότητα και τους φιλοπαλαιστίνιους. Σύμφωνα με αναφορές της αστυνομίας, οι διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για την συμπεριφορά των ισραηλινών, προσπάθησαν να προσεγγίσουν την πλατεία, κάτι το οποίο οδήγησε σε δύο συλλήψεις. Οι Ισραηλινοί οπαδοί, υπό τη συνοδεία της αστυνομίας, συνέχισαν με τα αντι-αραβικά συνθήματα καθ’ οδόν προς το γήπεδο Johan Cruyff Arena. Παράλληλα, οι αρχές διέλυσαν διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το στάδιο, αψηφώντας την απαγόρευση για φιλοπαλαιστινιακή διαμαρτυρία.
Η απαξιωτική συμπεριφορά των οπαδών της Maccabi εξακολούθησε, με τους ίδιους να εκφράζουν την απροκάλυπτη περιφρόνησή τους προς τα θύματα της τραγωδίας στην Βαλένθια, φωνάζοντας συνθήματα τη στιγμή που τηρούνταν ενός λεπτού σιγή. Η στάση αυτή προσέβαλλε βαθύτατα και τους Ολλανδούς και την παράδοσή τους, καθώς ο συγκεκριμένος τρόπος απότισης σεβασμού στη μνήμη των νεκρών είναι ιερός για τον ολλανδικό λαό.
Μετά το τέλος του αγώνα, ο οποίος έληξε με την επικράτηση του Ajax, σημειώθηκαν νέες επιθέσεις, οι οποίες περιγράφηκαν από την δήμαρχο της πόλης, Halsema, ως «χτυπήματα και άμεσες φυγές» εναντίον των υποστηρικτών της Maccabi. Σε δημοσιευμένα βίντεο, φαίνεται πως κουκουλοφόροι επάνω σε σκούτερ και ηλεκτρικά ποδήλατα αναζητούν, καταδιώκουν και ξυλοκοπούν άτομα με διακριτικά της Maccabi, μέχρι περίπου τις 4 το πρωί. Μαρτυρίες φανερώνουν ότι αρκετοί στοχοποιήθηκαν ως Εβραίοι, καθώς υποστηρίζεται πως δέχθηκαν ερωτήσεις σχετικά με την Εβραϊκή καταγωγή τους και τους ζητήθηκε να επιδείξουν τα διαβατήριά τους. Κυκλοφόρησαν ψευδείς αναφορές ότι υποστηρικτές της Maccabi είχαν εξαφανιστεί ή ότι κρατούνταν όμηροι. Πέντε άτομα νοσηλεύτηκαν, ενώ 20 με 30 υπέστησαν ελαφρά τραύματα.
Ακόμη, δημοσιεύθηκαν νέα βίντεο, τα οποία δείχνουν οπαδούς της Maccabi να πυροδοτούν καπνογόνα και πυροτεχνήματα, φωνάζοντας αντι-παλαιστινιακά συνθήματα κοντά στον Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό του Άμστερνταμ. Η κατάσταση εντάθηκε, αφού φαίνεται πως πήραν σιδερένιους σωλήνες και ξύλινες σανίδες από ένα οικοδομικό εργοτάξιο για να τα χρησιμοποιήσουν ως όπλα, ενώ άλλα βίντεο φανερώνουν πως οι ίδιοι έτρεχαν στους δρόμους κραδαίνοντας ζώνες.
Τριήμερη απαγόρευση διαδηλώσεων και καταστολή
Η ολλανδική Κυβέρνηση, αποφάσισε να μην δώσει σημασία στα ντοκουμέντα που είχαν καταγράψει τους ισραηλινούς οπαδούς να κατεβάζουν Παλαιστινιακές σημαίες και να εκφράζονται με ρητορικές μίσους. Αντίθετα, η στάση που υιοθέτησαν ήταν καθαρά φιλοϊσραηλινή, συμφωνώντας με τις δηλώσεις Νετανιάχου, κάνοντας λόγο για αντισημιτικές συμπεριφορές από πλευράς των Ολλανδών. Με τα επεισόδια και τις διαδηλώσεις να πληθαίνουν, η κυβέρνηση της Ολλανδίας σκλήρυνε τη στάση της. Μαζί με την δημοτική αρχή της πρωτεύουσας, προέβησαν σε απαγόρευση οποιασδήποτε διαδήλωσης για το επερχόμενο διάστημα.
Τα επεισόδια και οι διαδηλώσεις συνεχίζονται
Την Κυριακή που ακολούθησε, διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας για να διαμαρτυρηθούν, παρά την απαγόρευση. Αυτό οδήγησε σε ένα τεταμένο κλίμα, με αρκετούς να γίνονται θύματα καταστολής από την πλευρά των αρχών. Η ένταση στο Άμστερνταμ παραμένει, αφού το βράδυ της Δευτέρας 11/11, δεκάδες άτομα οπλισμένα με ρόπαλα και πυροτεχνήματα πυρπόλησαν ένα άδειο τραμ και έσπασαν τα παράθυρά του, στη δυτική πλευρά της πόλης. Καταγεγραμμένο οπτικοακουστικό υλικό, μαρτυρά πολλούς ανθρώπους να πετούν πυροτεχνήματα, κοντάρια και ξύλινες παλέτες στην πλατεία.
Την επόμενη ημέρα, αρκετοί φιλοπαλαιστίνιοι ύψωσαν λευκά πανό μπροστά από το δημαρχείο της πόλης, κάτι το οποίο οδήγησε σε πολλαπλές κρατήσεις εξ αιτίας της απαγόρευσης των διαδηλώσεων που είχε επιβληθεί, όπως μας πληροφορεί αυτόπτης μάρτυρας του Reuters.
Η αντίδραση των αρχών
Οι αστυνομικές αρχές, πραγματοποίησαν 62 συλλήψεις πριν, κατά την διάρκεια και μετά τον αγώνα, με κύρια κατηγορία την παραβίαση της δημόσιας τάξης. Οι σχετικές αναφορές, μας πληροφορούν πως οι 10 εκ των 62 συλληφθέντων ήταν Ισραηλινοί. Στους περισσότερους, επιβλήθηκαν πρόστιμα και έπειτα αφέθηκαν ελεύθεροι, ενώ τέσσερις Ολλανδοί παρέμειναν υπό κράτηση. Ένας από τους συλληφθέντες εντοπίστηκε το Σάββατο 9/11, μέσω εικόνων από κάμερες ασφαλείας. Επιπλέον, τη Δευτέρα ανακοινώθηκαν πέντε νέες συλλήψεις, με τους δράστες να είναι άνδρες ηλικίας 18 έως 37 ετών από το Άμστερνταμ και κοντινές πόλεις. Η δυνατότητα τυχαίων ελέγχων ενισχύθηκε, με την κήρυξη περιορισμένης κατάστασης έκτακτης ανάγκης στο Άμστερνταμ και γύρω περιοχές. Ακόμη, υιοθετήθηκαν επιπρόσθετα μέτρα ασφαλείας σε εβραϊκά κτίρια, με σκοπό να αισθανθεί μεγαλύτερη ασφάλεια η εβραϊκή κοινότητα.
Ανησυχίες για την καταστολή και την ελευθερία της έκφρασης
Τα αιματηρά επεισόδια που σημειώθηκαν με αφορμή τον αγώνα μεταξύ του Ajax και της Maccabi Tel Aviv, αναστάτωσαν την τοπική κοινωνία της ολλανδικής πρωτεύουσας. Οι συγκρούσεις και οι επιθέσεις μεταξύ φιλοπαλαιστινίων και φανατικών οπαδών της Maccabi, αντανακλούν μια βαθιά πόλωση, με την ολλανδική κυβέρνηση να μην αντιμετωπίζει ουσιαστικά το ζήτημα. Η απαγόρευση των διαδηλώσεων στην οποία προέβη, φαίνεται πως εγείρει νέες ανησυχίες αναφορικά με τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης με την πρόφαση της ασφάλειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Guardian. (11 Νοεμβρίου 2024). What happened in Amsterdam with Israeli football fans, διαθέσιμο εδώ
- Newsbeast. (10 Νοεμβρίου 2024). Πώς ξεκίνησαν τα επεισόδια στο Άμστερνταμ – Τα βίντεο και οι μαρτυρίες που «καίνε» ομάδες ακραίων οπαδών της Μακάμπι, διαθέσιμο εδώ
- Εφημερίδα των Συντακτών. (10 Νοεμβρίου 2024,). Αυξάνουν την καταστολή κατά φιλοπαλαιστίνιων μετά τον χαμό στο Άμστερνταμ, διαθέσιμο εδώ
- Protothema. (12 Νοεμβρίου 2024). Συνεχίζονται οι συλλήψεις στο Άμστερνταμ: Διαδηλώνουν παρά την απαγόρευση για τις πορείες. Protothema, διαθέσιμο εδώ
