Της Μάρας Βιτσαξάκη,
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η πανδημία του κορωνοϊού επέφερε μια πληθώρα κοινωνικών μεταβολών, η οποία, μάλιστα, δεν υποχώρησε μαζί με την πανδημία. Ή τουλάχιστον όχι στον ίδιο βαθμό…
Καταρχάς, είναι πολύ σημαντικό να εκτιμηθούν, ως παράγοντες που οδήγησαν στη σημερινή κοινωνία, οι συνήθειες, οι οποίες εγκαθιδρύθηκαν μέσα στο διάστημα της καραντίνας, αλλά και αυτές που καταπνίγηκαν ένεκα αυτής, όπως για παράδειγμα η ελεύθερη μετακίνηση κ.ά. Εξαιτίας της μόνιμης παραμονής στο σπίτι, οι άνθρωποι υιοθέτησαν νέες συνήθειες κι εγκατέλειψαν παλιές, συνήθειες όμως που επιφορτίζονται τόσο με θετικό, όσο και με αρνητικό πρόσημο, ενώ συχνά αποτελούν σχεδόν κατάλοιπα. Αρχικά, πρέπει να αναφερθεί ότι αρκετά άτομα επαναξιολόγησαν τις συνήθειες της προσωπικής υγιεινής τους, ή έστω οικειοποιήθηκαν τη συστηματικότερη συνήθεια της καθαριότητας, σε συχνότερη βάση, την οποία ακολουθούσαν εν μέρει αναγκαστικά στην καραντίνα, (όπως τα αντισηπτικά). Προφανώς όμως, η συνήθεια αυτή ακροβατεί σε ένα πολύ λεπτό σκοινί κι ελλοχεύει ο κίνδυνος να πέσει στη μικροβιοφοβία, εάν για μερικούς ανθρώπους δεν έχει ήδη πέσει…
Ακόμα, καθώς οι άνθρωποι περνούσαν όλες τους τις ώρες στο σπίτι, τα άτομα από όλες τις ηλικιακές ομάδες υπεβλήθησαν σε μια διαδικασία ενδοσκόπησης κι εύρεσης του εαυτού τους. Ως αποτέλεσμα, προκειμένου να καταστήσουν πιο ευχάριστες και σύντομες, αλλά και λιγότερο βαρετές τις ημέρες τους μέσα στην καραντίνα, απέκτησαν ασχολίες, χόμπι. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, πολλά άτομα υπήρξαν παραγωγικά κι ανακάλυψαν δραστηριότητες που διατήρησαν και κατόπιν της άρσης των περιορισμών. Παρ’ όλα αυτά, στον αντίποδα της παραγωγικότητας, άνθισαν τα social media, εξέλιξη η οποία μάλιστα ευνοήθηκε απ’ την ταυτόχρονη ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών. Επομένως, πολλά άτομα σπατάλησαν αμέτρητες ώρες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης —καθώς για την πλειονότητα των ατόμων υπήρξαν ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας— απέκτησαν εθισμό σ’ αυτά και τον διατηρούν έως και σήμερα.
Επίσης, στο πλαίσιο της αναζήτησης ασχολιών, εντάχθηκε και η γυμναστική, αλλά και η απόκτηση κατοικίδιων. Με την υποκίνηση του «νούμερου 6», οι άνθρωποι προκειμένου να αλλάξουν παραστάσεις, ξάφνου υιοθέτησαν ή αγόρασαν κατοικίδια -συγκεκριμένα σκύλους- και ξεκίνησαν να γυμνάζονται συστηματικότερα, σχεδόν καθημερινά. Συνεπώς, όταν έληξε η καραντίνα πάρα πολλοί σκύλοι αφέθηκαν αδέσποτοι, αλλά πολλοί ακόμα παρέμειναν στα σπίτια που τους είχαν υιοθετήσει ή αγοράσει. Πάντως, το βέβαιο είναι ότι ο περισσότερος κόσμος εξακολούθησε να γυμνάζεται. Η γυμναστική εντάχθηκε στη ζωή ανθρώπων που έως τότε ενδεχομένως και να τη σιχαινόντουσαν και ανυψώθηκε σε σχεδόν ζωτικής σημασίας προτεραιότητα. Μια ανάλογη ριζική αλλαγή εντοπίζεται και στο φαγητό, καθώς λόγω της εξ ανάγκης καθημερινής προετοιμασίας μαγειρευτού γεύματος, πλέον, προτιμάται από τους περισσότερους ανθρώπους το ποιοτικό, σπιτικό φαγητό και δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα προϊόντα που χρησιμοποιούνται και στην εν γένει υγιεινή διατροφή.
Επιπλέον, κατόπιν μιας πρόχειρης κοινωνικής βολιδοσκόπησης, ίσως να ανακαλύψουμε ότι η ζωή μετά την καραντίνα εξαρτήθηκε πολύ απ’ την ηλικία, στην οποία βρίσκονταν τα άτομα κατά τη διάρκεια αυτής. Αρχικά, η πλειονότητα των μεσηλίκων παρατηρήθηκε ότι βγήκε δυναμικότερη και σίγουρα πιο δραστήρια. Πολλοί άνθρωποι επιδόθηκαν σε συχνότερες εξόδους και αναθεώρησαν τη ζωή τους, θέτοντάς τη σε νέες βάσεις, πιο ζωντανές. Επί παραδείγματι, ορισμένοι ξεκίνησαν σπουδές, ενώ άλλοι αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν τα προσωπικά τους όνειρα, τα οποία είχαν παραμερίσει για πάρα πολλά χρόνια. Το προκειμένο συμπέρασμα όμως, δυστυχώς είναι αρκετά αναξιόπιστο, καθώς ενδέχεται οι άνθρωποι αυτοί να βίωσαν μια κρίση μέσης ηλικίας, η οποία να έτυχε να συμπέσει με το πέρας του εγκλεισμού. Όμως, η συμπεριφορά αυτή παρατηρήθηκε και σε ανθρώπους που βρίσκονταν γύρω στα σαράντα έτη, αλλά και σε αρκετούς ηλικιωμένους.
Αντιθέτως, τα άτομα που βρίσκονταν σε ηλικία, στην οποία είχαν ξεκινήσει ήδη δύο-τρία χρόνια να βγαίνουν συστηματικά βόλτες, παρατηρήθηκε ότι μετά την καραντίνα παραμένουν περισσότερο σπίτι τους και μάλιστα είναι αξιοσημείωτο ότι πολλά απ’ αυτά απέκτησαν κατοικίδια κατόπιν της καραντίνας. Ακόμα όμως κι αν βγουν, φαίνεται πως προτιμούν πιο χαλαρές εξόδους. Τέλος, τα άτομα που δεν είχαν προλάβει ακόμη να αρχίσουν τις εξόδους τους, παρατηρείται πως με την άρση της καραντίνας «ξεχύθηκαν» έξω.
Καταληκτικά, οι συνήθειες της καραντίνας είναι εκ πρώτης όψεως ως επί το πλείστον θετικές κι ίσως πράγματι, σε ορισμένες συνθήκες να αληθεύει αυτό. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραγνωριστούν τα ψυχικά κατάλοιπα που προκλήθηκαν απ’ αυτήν, όπως οι φοβίες που εμφύτευσε σε πολλά άτομα. Ακόμη, θεωρώ πως η ισχύουσα μετα-καραντική πραγματικότητα συνίσταται από ένα κομβικό χαρακτηριστικό: όλες οι εναπομείνουσες συνήθειες της καραντίνας είναι μεν φαινομενικά θετικές, όμως στην πραγματικότητα είναι δυνητικά προσωπικά κελιά που φυλακίζουν μέσα τους το άτομο. Παραδείγματος χάριν, η ενασχόληση με χόμπι και η παραμονή στο σπίτι, ρέπει εύκολα προς τη μοναξιά, αλλά και προς ψυχικές ασθένειες. Επομένως, όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι κι εν προκειμένω, πρέπει να ανευρεθεί η ισορροπία. Άλλωστε, όλα τα παραπάνω, αποτελούν μια πρόχειρη εξωτερική αποτίμηση μιας κοινωνίας που ακόμη ζυμώνεται και δεν έχει ωριμάσει μέσα της το πραγματικό αποτύπωμα της πανδημίας…Ίσως το μόνο σίγουρο να είναι ότι επαναπροσδιορίστηκε η έννοια της «ζωής».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στη ζωή μας, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
