Του Ραφαήλ Παπαδόπουλου,
Η αρχαία τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή επανέρχεται και φέτος, στην θεατρική σκηνή υπό την σκηνοθεσία του Θανάση Σαράντου. Είναι γεγονός ότι η πολυβραβευμένη και επιτυχημένη παράσταση θα επιστρέψει, ενώ —κατά πάσα πιθανότητα— θα προσελκύσει παλιούς και νεότερους λάτρεις των «ανακατασκευασμένων» αρχαίων έργων.
Η παράσταση, που θα δούμε, απαρτίζεται από έναν πολυτάλαντο θίασο και μία «δυνατή» σκηνοθεσία από μέρους του κ. Σαράντου. Η εναρκτήρια παράσταση ορίστηκε στις 18 του Νοέμβρη και θα λαμβάνει μέρος κάθε εβδομάδα τις Δευτέρες και Τρίτες, με ώρα έναρξης 9 μμ. Θα ερμηνεύσουν οι Θανάσης Σαράντος (Οιδίπους Τύραννος), Μάνια Παπαδημητρίου και Αγγελική Λεμονή σε διπλή διανομή (Ιοκάστη – Τειρεσίας), ο Χριστόδουλος Στυλιανού και Κωνσταντίνος Λάγκος, επίσης, σε διπλή διανομή (Κρέων). Μέλη του Χορού θα είναι οι Πάρης Σκαρτσολιάς (Εξάγγελος), Χάρης Μαυρουδής (Άγγελος), Βαγγέλης Μάγειρος (Θεράπων) και Γιώργος Παπαδάκος. Η παράσταση θα διαρκέσει μέχρι τις 7 Ιανουαρίου του 2025, δίνοντας σ’ όλους περιθώριο να παρακολουθήσουν το έργο —ακόμα και αν δεν είχαν σκοπό. Παρ’ όλα αυτά, εμείς σας παροτρύνουμε, αν έχετε σχέδιο να επισκεφθείτε την πρωτεύουσα να κάνετε στάση στο Μεταξουργείο, έτσι ώστε να απολαύσετε την αρχαία τραγωδία. Η τιμή εισιτηρίου είναι μόλις στα 15 ευρώ.
Όσον αφορά την πλοκή του έργου, πρόκειται για την ιστορία ενός βασιλιά της Θήβας, ο οποίος ψάχνει να βρει την αιτία για τον λοιμό, που πλήττει την χώρα του και τον δολοφόνο του προηγούμενου βασιλέως. Κατά την εύρεσή του, ανακαλύπτει μία σειρά από σκληρές και τραγικές αλήθειες, καθιστώντας αυτόν και την Ιοκάστη τραγικά πρόσωπα. Μία διαχρονική τραγωδία, που μέσα από τα πρόσωπά της μπορούμε να ταυτιστούμε, αλλά και να ταυτίσουμε γεγονότα, τα οποία πλήττουν την παγκόσμια πραγματικότητα ακόμα και σήμερα. Βέβαια, ένα πρόσωπο έχει μείνει αξέχαστο για την συγκεκριμένη του ερμηνεία ως Οιδίποδας και θα πρέπει να ταυτιστεί με το πρόσωπο του σπουδαίου Έλληνα ηθοποιού, Αλέξη Μινωτή.
Ο Αλέξης Μινωτής, γεννηθείς εις την Κρήτη, το έτος 1900, άνηκε σε μία γενιά, που έμελλε να δει εκ πρώτης όψεως όλη την Ελληνική σύγχρονη ιστορία να διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια του. Το 1921, κατευθύνθηκε στην Αθήνα, όπου και εντάχθηκε στον θίασο του Αιμίλιου Βεάκη και του Χριστόφορου Νέζερ, συμμετέχοντας σε θεατρικές περιοδείες με την αρχαία τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος». Το 1925, εντάχθηκε στον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη και πρωταγωνίστησε σε διαφόρου θεατρικού είδους παραστάσεις. Έπειτα, η καριέρα του εξελίχθηκε κατά πολύ, φθάνοντας σε μεγάλα ύψη, κυρίως ως δραματικός ηθοποιός, σε Ελληνικά και Διεθνή έργα. Το 1936, ακόμη, θα ταξιδέψει στην Αγγλία και τη Γερμανία για να «διανθίσει» το ταλέντο του στην υποκριτική —υιοθετώντας την τέχνη του εξπρεσιονισμού. Από το 1932 μέχρι και το ’42, ανεδείχθη σε βασικός πρωταγωνιστής του Εθνικού Θεάτρου. Πρωταγωνιστεί σε μεγάλα έργα διεθνούς ακτινοβολίας, όπως «Ιούλιος Καίσαρ», «Άμλετ», «Βασιλιάς Ληρ» και «Βρικόλακες».
Το 1940, θα νυμφευθεί και την ηθοποιό Κατίνα Παξινού, με την οποία η συνεργασία τους ως θιασάρχες εκτίνεται πολλά χρόνια πίσω. Την περίοδο της Ελληνικής Κατοχής, ο Μινωτής θα καταφύγει στις ΗΠΑ, όπου και μετά από προσπάθειες θα καταφέρει να εισέλθει στο χώρο του Χόλιγουντ και να πάρει μέρος σε ταινίες, όπως «Ο φυγάς» και «Υπόθεση Νοτόριους» του Χίτσκοκ. Το ’45, με την απελευθέρωση της Ελλάδας, θα σκηνοθετήσει μία από τις σπουδαιότερες θεατρικές παραστάσεις, την «Μήδεια», με κέντρο την Επίδαυρο και πρωταγωνίστρια την Μαρία Κάλλας. Με αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης, θα επιστρέψει το ’52 για τα γυρίσματα της χολιγουντιανής ταινίας «Το Παιδί και το Δελφίνι», με πρωταγωνίστρια την Σοφία Λόρεν και επίκεντρο των γυρισμάτων το γραφικό νησί της Ύδρας.
Πλέον, αρχίζει να σκηνοθετεί αρχαίες τραγωδίες, όπως η «Μήδεια», «Εκάβη», «Αντιγόνη» και «Οιδίπους επί Κολωνώ». Απ’ το 1964 μέχρι και το ’67 και μετέπειτα από το 1974 μέχρι και το ’80, ήταν γενικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, ενώ ίδρυσε με την γυναίκα του, Κατίνα Παξινού, τον θίασο αυτών των δύο, ανεβάζοντας πολλές παραστάσεις. Η Παξινού έμελλε να φύγει από την ζωή το ’73, αφήνοντας ένα κενό στο δίδυμο των δύο δυναμικών ηθοποιών. Από κει και πέρα, ο Μινωτής δεν θα αποσυρθεί, αλλά θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί και να σκηνοθετεί θεατρικές παραστάσεις, κυριαρχώντας στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου. Η τελευταία του εμφάνιση, σε θεατρική παράσταση, ήταν ένα χρόνο πριν πεθάνει, το ’89, όπου και διαδραμάτισε τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στο έργο «Οιδίπους επί Κολωνω». Το 1990, θα πεθάνει στην ηλικία των 90 ετών και η σορός του θα μεταφερθεί στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Ένας σπουδαίος θεατράνθρωπος, που μέχρι και τις τελευταίες του μέρες, έμεινε πιστός στην γυναίκα της ζωής του, Κατίνα Παξινού.
Η παράσταση, με την οποία και πρωτοξεκίνησε ήταν καθοριστική, ο «Οιδίπους Τύραννος» είναι ένα έργο της αρχαιοελληνικής μας κληρονομιάς, με εμπνευστή του έναν εκ των σπουδαιότερων τραγωδό, τον Σοφοκλή. Μετά από αιώνες, το φως του έργου αυτού έπεσε στον Μινωτή και ο χαρακτήρας του εγωιστή και αλαζόνα Οιδίποδα, έρχεται αντιμέτωπο με την θεϊκή «τιμωρία» ή καλύτερα, με την ματαιοδοξία και την ανθρώπινη πλεονεξία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Οἰδίπους Τύραννος»: Η βραβευμένη παράσταση του Θανάση Σαράντου επαναλαμβάνεται, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αλέξης Μινωτής, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αλέξης Μινωτής: 31 χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου θεατρανθρώπου — Αφιέρωμα από το Αρχείο της EPT, ertnews.gr, διαθέσιμο εδώ