Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Κατά τη διάρκεια του Ελληνικού Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα του 1821-1828 πολλές Μορφές της εποχής κέρδισαν τη θέση τους στο Πάνθεον των ηρώων για τις πράξεις τους, οι οποίες ωφέλησαν τον αγώνα, τόσο στο στρατιωτικό επίπεδο όσο και σε άλλους τομείς. Ένας εκ των μεγάλων ανδρών της εποχής, ο οποίος έχει αδικηθεί ίσως περισσότερο από όλους κι αποτέλεσε μια μεγάλη μορφή στον πολιτικό κλάδο της εποχής του, ήταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, του οποίου τη βιογραφία συνέγραψε η αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Παιδείας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Λύντια Τρίχα, στο βιβλίο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος: Ο εμπνευστής του συνταγματικού κράτους. Το βιβλίο κυκλοφόρησε τον περασμένο μήνα από τις Εκδόσεις Πατάκη.
Η Λύντια Τρίχα είναι απόφοιτη της Νομικής Σχολής κι έχει εμβαθύνει, σε μεγάλο βαθμό, στη μελέτη της πολυδαίδαλης Ελληνικής Ιστορίας. Εργάστηκε στην επεξεργασία του αρχείου του Χαριλάου Τρικούπη, ενώ διετέλεσε γενική γραμματέας κι αντιπρόεδρος στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.). Η παρουσία της στον χώρο των εκδόσεων είναι ως ήταν κι εξακολουθεί να είναι ισχυρή είτε από τη θέση της συμμετέχουσας σε συλλογικούς τόμους είτε από τη θέση της επιμελήτριας, είτε από τη θέση της συγγραφέως. Τα βιβλία της Δικηγορείν εν Αθήναις… Μια διαδρομή στον 19ο αιώνα και Σπυρίδων: Ο άλλος Τρικούπης (1788-1873) απέσπασαν το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τα έτη 2004 και 2019, αντίστοιχα.
Το βιβλίο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος: Ο εμπνευστής του συνταγματικού κράτους ακολουθεί τη ζωή του εμβληματικού πολιτικού, χωρισμένο σε 21 κεφάλαια, βασισμένα στους σταθμούς της ζωής και της σταδιοδρομίας του. Από τη νεότητα και την Επανάσταση στις εύθραυστες Κυβερνήσεις κι από εκεί στη συνεχή δράση του στην ελληνική κι ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Κύριος στόχος της βιογραφίας αυτής είναι αφενός η λεπτομερής καταγραφή της ζωής του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, αφετέρου η αποκατάσταση της θέσης και της φήμης του, αλλά κι η παρουσίασή του ως ενός ανθρώπου με τις δικές του προτιμήσεις, πέρα από την ιστορική του σημασία.
Στα πρώτα κεφάλαια ο αναγνώστης ακολουθεί τον νεαρό Κωνσταντινοπολίτη στα πρώτα του βήματα στη Μεγάλη του Γένους Σχολή κι από εκεί στην Πίζα, τη Βλαχία, τη Γενεύη και πάλι πίσω στην ιταλική πόλη. Η εμπειρία κι η μόρφωσή του έμελλε να αποτελέσουν πολύτιμα όπλα στην εμπλοκή του στον επικείμενο Αγώνα. Η μύησή του, το 1819, στη Φιλική Εταιρεία τον έκανε κοινωνό ενός μεγάλου μυστικού. Η εμπλοκή του στην Επανάσταση, τόσο στο πολιτικό όσο και στο στρατιωτικό σκέλος, αναλύεται στη συνέχεια. Η παρουσία του στις Εθνοσυνελεύσεις κι η συμμετοχή του στα όργανα αυτών περιγράφεται αναλυτικά σε συνδυασμό με τη στρατιωτική του δράση στην πόλη του Μεσολογγίου, καθώς και στην τραγωδία του Πέτα. Η θέση του ως Γενικός Γραμματέας του Εκτελεστικού την περίοδο 1824-1826 χαρακτηρίζεται από τους δύο καταστροφικούς Εμφυλίους, οι οποίοι δεν άφησαν κανέναν ανεπηρέαστο.
Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος συμμετείχε, μεταξύ άλλων, και στις προσπάθειες εύρεσης οικονομικής στήριξης κι αναγνώρισης του Αγώνα στο εξωτερικό, χωρίς βέβαια αυτές να αποφέρουν τα απαιτούμενα αποτελέσματα. Η συμβολή του στη διάπλαση του Ελληνικού Κράτους συνεχίστηκε μέσα από τη συμμετοχή του στην Κυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια όσο και στη Βασιλεία του Όθωνα. Μέσα από τη θέση του πρεσβευτή του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης συνέβαλε τα μέγιστα στην ενίσχυση της εικόνας της χώρας στο εξωτερικό και στην ενίσχυση του εθνικού αισθήματος και της αυτοπεποίθησης της χώρας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του περιγράφονται στα κεφάλαια 19 έως 21, με τη συγγραφική πένα να δίνει ένα κλείσιμο με ποιητική χροιά.
Το βιβλίο αποτελεί πόνημα ενός ιδανικού συνδυασμού αρτιότητας κι εγκυρότητας περιεχομένου κι υφολογικής απλότητας. Η γλώσσα κι ο τρόπος γραφής επιτρέπουν στον φιλίστορα αναγνώστη να απολαύσει την αφήγηση της πολυτάραχης ζωής του ήρωα, ενώ η πληρότητα του επιστημονικού περιεχομένου το καθιστά ιδανικό εγχειρίδιο για τον μελετητή της Νεότερης και Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας. Ο χωρισμός του περιεχομένου σε διακριτά κεφάλαια δίνει τη δυνατότητα στον μελετητή να πλοηγηθεί με ευκολία και να εξειδικεύσει το διάβασμά του. Συστήνεται ανεπιφύλακτα τόσο για αναγνώστες που επιθυμούν να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους όσο και για μελετητές που αποζητούν την εξειδίκευση ή την εμβάθυνση στο καίριο αυτό ζήτημα, καθώς ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος αποτελεί ένα μείζον κεφάλαιο στην πολιτική ιστορία της χώρας και το βιβλίο αυτό το αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο.
