Της Στέλλας Πετρακάκη,
Ταξιδεύοντας οι ειδήσεις προς τα ανατολικά των γειτόνων μας, δεν αποτελεί ίσως ιδιαίτερη έκπληξη για την Τουρκία, η έκθεση που εξέδωσε η Κομισιόν σχετικά με την πρόοδο και τις απαιτήσεις που πληροί η χώρα για την ένταξή της στην ΕΕ, χαρακτηριζόμενη, μάλιστα, και ως βασικός εταίρος για την ΕΕ, καθώς η Τουρκία υστερεί ακόμη σε σημεία ώστε να ευθυγραμμιστεί με το επίπεδο που αναζητά η Επιτροπή. Ήδη από το 2018 η διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων αποτελεί ένα τεράστιο γεγονός για τους Ανατολίτες γείτονές μας, καθώς εξετάζεται η ικανότητά της να επιλύσει σύντομα και αποτελεσματικά τα εσωτερικά της ζητήματα, χωρίς προχειροδουλειές και τοποθετήσεις προβλημάτων «κάτω από το χαλάκι» των εξελίξεων που αφορούν τις αναπτυξιακές προοπτικές της. Ταυτόχρονα με την Τουρκία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τους όρους ένταξης και των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία) και ύστερα, πηγαίνοντας προς την Ανατολική Ευρώπη, εξετάζεται η Μολδαβία, η Ουκρανία και η Γεωργία.
Όπως είναι φυσικό, μία χώρα που φυλακίζει δημοσιογράφους απλά και μόνο επειδή αντιτίθενται στις πρακτικές του Τούρκου Προέδρου, Recep Tayyip Erdoğan, ο οποίος προσπαθεί να καλύψει αυτές τις πρακτικές και να αποπροσανατολίσει με τους τόσο σημαντικούς αγώνες κατά της τρομοκρατίας και, κυρίως, κατά των Κούρδων τρομοκρατών, υστερεί αρκετά στη διαχείριση και συντήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων που αφορούν τους Τούρκους πολίτες, του κράτους δικαίου, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης. Ωστόσο, για να αναφέρονται και οι σωστές πρακτικές, από τον Απρίλιο του παρόντος έτους, ύστερα από ενδελεχή στρατηγική καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ επαναπροσδιορίστηκαν και κυμαίνονται σε άλλη βάση επικοινωνίας, καθώς άλλο περιθώριο παραστρατήματος από την Τουρκία δεν θα υπάρξει, αφού από την Επιτροπή είναι η τελευταία δέσμη μέτρων που παρουσιάζεται.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το γεγονός πως η Τουρκία συνεχίζει να διατηρεί συναλλακτικές επαφές με τη Ρωσία και εξακολουθεί να διατηρεί άρρηκτους δεσμούς μαζί της, καθίσταται εύληπτο το ότι απορρίπτεται αυτομάτως από τη διαδικασία προσχώρησής της εντός του θεσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τη στιγμή που η Ρωσία είναι επιτιθέμενη χώρα, χωρίς να έχει την πρόθεση να λήξει τον πόλεμο με την Ουκρανία, αντιτίθεται στο ευρωπαϊκό ιδεώδες και τις ενωσιακές πρακτικές που περιλαμβάνονται στις αξίες της. Επομένως, η Τουρκία θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στη διατήρηση των επαφών της με τη Ρωσία και στην ένταξή της στην ΕΕ.
Αναφορικά, τώρα, με τα Δυτικά Βαλκάνια, με μεγάλη σιγουριά η ΕΕ ανακοινώνει πως η Βόρεια Μακεδονία, η Αλβανία, το Κόσοβο, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο αποτελούν πλήρως ευθυγραμμισμένες χώρες με τις αξίες, τα ιδεώδη και τις θεμελιακές απαιτήσεις της ΕΕ. Με τη Μολδαβία και την Ουκρανία να έχουν σημειώσει πολύ σημαντική πρόοδο από την τελευταία φορά επανεξέτασης των ενταξιακών όρων, στο αντίθετο ρεύμα η Γεωργία δεν κατάφερε να αγγίξει τα απαιτούμενα, καθώς στις πρόσφατες εκλογές που διενεργήθηκαν στη χώρα παρατηρήθηκαν και καταγράφηκαν πολλές παρατυπίες στη διαδικασία και στην έκδοση του αποτελέσματος.
Παρά τις ανησυχίες της ΕΕ, έχει επισημανθεί το γεγονός πως η Τουρκία είναι περισσότερο από ποτέ άλλοτε απαραίτητη εταίρος, με τη γεωπολιτική της σημασία να έχει αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία και ανάγκη υγιούς εκμετάλλευσης. Είναι γεγονός πως η Τουρκία δούλεψε σκληρά για να αντιστρέψει τις σχέσεις της με την ΕΕ και να τις ξαναχτίσει πάνω σε γερά θεμέλια με αλήθειες και δεινή προσπάθεια. Παρά ταύτα, υπάρχουν τομείς που ακόμη η Τουρκία όχι μόνο δεν έχει προσπαθήσει να διευθετήσει, αλλά δεν έχει ασχοληθεί καν, όπως την αντιμετώπιση του «ξεπλύματος», των θεμελιωδών δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, αλλά κυρίως του Κυπριακού Ζητήματος, καθώς δεν θα επιλυθεί μόνο του, χωρίς τη συμβολή και συμμετοχή της Τουρκίας. Η έρευνα, η καινοτομία και το εμπόριο είναι ακόμα μερικοί τομείς για τους οποίους η χώρα πρέπει να δουλέψει πολύ σκληρά για να πετύχει την πολυπόθητη ευθυγράμμιση με τις αξίες της ΕΕ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Παραδοχή ΕΕ: Έχει αυξηθεί πολύ η γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας – Απαραίτητη η παρέμβασή της για την επίλυση του Κυπριακού, BankingNews, διαθέσιμο εδώ
- Μπορέλ: «Το επίπεδο ευθυγράμμισης της Τουρκίας με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ είναι πολύ χαμηλό», CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- Τουρκία: Απορρίπτει τις παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, makthes.gr, διαθέσιμο εδώ