17.1 C
Athens
Δευτέρα, 21 Οκτωβρίου, 2024
ΑρχικήΕυρώπηΔιμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Γερμανίας: Πώς θα αντιμετωπίσει η Γερμανία μια ενδεχόμενη επικράτηση του...

Διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Γερμανίας: Πώς θα αντιμετωπίσει η Γερμανία μια ενδεχόμενη επικράτηση του Donald Trump;


Της Καλλιόπης Μπεκίρη, 

Οι διμερείς σχέσεις ανάμεσα στη Γερμανία, έναν από τους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στις ΗΠΑ αποτελούν έναν από τους πιο ισχυρούς δεσμούς αλληλεπίδρασης σε όλη την Γηραιά Ήπειρο. Τοποθετώντας τον εν λόγω διακρατικό δεσμό σε ένα ιστορικό πλαίσιο, είναι ζωτικής σημασίας να αναφερθεί το γεγονός πως έπειτα από την κατάρρευση της ναζιστικής Γερμανίας το 1945, οι ΗΠΑ διαδραμάτισαν τον ρόλο του αρωγού προς την βαθιά διαταραγμένη τότε Γερμανία, και συνέδραμαν καταλυτικά στην ανασύσταση και στην αναδόμησή της, βοηθώντας επί του πρακτέου να μεταβληθεί-τροποποιηθεί εκ θεμελίων η ταραγμένη τότε μορφή της Γερμανίας, διαμέσω κυρίως του Σχεδίου Μάρσαλ.

Ποιος όμως ήταν ο ρόλος του Σχεδίου Μάρσαλ; Το Σχέδιο Μάρσαλ, που είναι επίσης γνωστό και ως Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανάκαμψης, αποτέλεσε μια πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών, με απώτερο σκοπό την οικονομική ενδυνάμωση του συνόλου της Ευρώπης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ΗΠΑ μέσω του αυτού του Σχεδίου επιδίωξαν να εξασφαλίσουν οικονομική ομοιογένεια στην Ευρώπη και να επικρατήσει ένα γενικότερο πνεύμα ειρήνης και σταθερότητας σε αυτή. Οι ΗΠΑ συνέδραμαν καθοριστικά, παρέχοντας την απαραίτητη τόσο οικονομική, όσο και υλική υποστήριξη, ενώ ταυτόχρονα διεκδίκησαν πολλά οφέλη, και ουσιαστικά θεσμοθετήθηκαν ως ένας πάγιος υποστηρικτής της Ευρώπης. Χωρίς την αρωγή των Ηνωμένων Πολιτειών η Γερμανία δεν θα ήταν εφικτό να ανακάμψει, και εν ολίγοις αποτέλεσε κινητήρια δύναμη και παράγοντα κινητοποίησης της κατάστασης που επικρατούσε τότε στη Γερμανία.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναφερθεί το γεγονός πως η προεδρία του Donald Trump κατά τα έτη 2017-2021 αποτέλεσε μια κρίσιμη περίοδο για τις γερμανο-αμερικανικές σχέσεις. Από αυτό το χρονικό διάστημα και έπειτα, είναι ξεκάθαρη και η στάση της Γερμανίας απέναντι στους φορείς εξουσίας της Αμερικής. Ο Trump, ασκώντας μια πολιτική κατά την οποία έθετε ως προτεραιότητα τις ΗΠΑ, έθεσε υπό αμφισβήτηση τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ. Υφίσταντο πλειάδα διαφωνιών, οι οποίες εντάθηκαν περαιτέρω αφενός με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων, που αφορούσε την κλιματική αλλαγή, αφετέρου δεδομένης και της κριτικής που ασκούσε ο Trump στη γερμανική ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.

Πηγή Εικόνας: REUTERS / Φωτογράφος και Δικαιώματα Χρήσης Εικόνας: Philippe Wojazer

Με την προεδρία του Joe Biden, η οποία ξεκίνησε το 2021, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών πέρασαν σε μια νέα περίοδο επανασύνδεσης, θέτοντας στο επίκεντρο τις διπλωματικές συνεργασίες και την αποκατάσταση των όποιων παρεξηγήσεων είχαν παρουσιαστεί. Η Γερμανία και οι ΗΠΑ συνεργάζονται στενά και δυναμικά στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ενώ παράλληλα χαρακτηρίζονται από κοινές πεποιθήσεις σε ό,τι αφορά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, η πιθανότητα μιας νέας προεδρίας Trump δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με το μέλλον αυτών των σχέσεων.

Ο Γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz είναι θερμός υποστηρικτής του Biden, και διαφαίνεται ξεκάθαρα πως προτιμά τον παραπάνω σε άμεση σύγκριση με μια ενδεχόμενη, αλλά πολύ πιθανή επανεκλογή του Donald Trump, η οποία θεωρεί που θα θέσει τις σχέσεις των δύο χωρών ξανά σε τέλμα. Την Τετάρτη που προηγήθηκε , ανέφερε χαρακτηριστικά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως: «Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστηρίζει μια απίστευτη βελτίωση της συνεργασίας τα τελευταία χρόνια», εκφράζοντας κατά αυτόν τον τρόπο την ένθερμη υποστήριξή του προς το πρόσωπο του μέχρι πρότεινος Αμερικανού Προέδρου Biden.

Ο Καγκελάριος Olaf Scholz αναμφίβολα εκφράζει την αποστασιοποίησή και την ένστασή του απέναντι στο ενδεχόμενο επανεκλογής του Donald Trump.  Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της G7 στην Ιταλία τον περασμένο Ιούνιο, ο Scholz δήλωσε δημοσίως πως θα προτιμούσε να κερδίσει μια δεύτερη θητεία ο Biden αντί να επανεκλεγεί και να αναλάβει τα ηνία της εξουσίας ο Donald Trump, φέροντας κατά αυτόν τον τρόπο αφενός τη Γερμανία, αφετέρου την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και όλη την υφήλιο σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση.

Ποιοι είναι όμως οι πολιτικοί λόγοι και Γιατί η Γερμανία και ο Olaf Scholz δεν είναι θετικά προσκείμενοι προς την ενδεχόμενη επανεκλογή του Αμερικανού Donald Trump;

Η Γερμανία και ο Καγκελάριος Olaf Scholz δεν είναι θετικά προσκείμενοι προς την ενδεχόμενη επανεκλογή του Donald Trump, καθότι τα προηγούμενα έτη, επί της προεδρίας του προαναφερθέντος, οι διπλωματικές συναναστροφές και προσεγγίσεις μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ, και ιδίως Γερμανίας-ΗΠΑ ήταν χαρακτηριστικά δυσμενείς και ελάχιστες. Πιο συγκεκριμένα, η Προεδρία του Donald Trump ίσως και να επιδίωκε την περιθωριοποίηση και ελαχιστοποίηση των δεσμών επικοινωνίας, και εν τέλει να αποσκοπούσε στην απαγκίστρωση των διατλαντικών σχέσεων των δύο ηπείρων.

Αναλυτικότερα, μεταξύ άλλων, ο Trump ασκούσε διαρκή και σφοδρή κριτική προς τις χώρες που απαρτίζουν το ΝΑΤΟ. Έθετε κατηγορίες αποστασιοποίησης των μελών από τον κοινό στόχο του θεσμού του ΝΑΤΟ, και επικέντρωσής τους σε εθνικιστικά συμφέροντα, αδιαφορώντας για την επίτευξη μιας κοινής αμυντικής γραμμής. Αυτό κατέστησε τη Γερμανία σε μια ομολογουμένως δυσάρεστη θέση, καθώς εφόσον η ίδια αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες του ΝΑΤΟ, ήταν ουσιαστικά μια έμμεση νύξη αδιαφορίας της Γερμανίας, την οποία ο Trump υπογράμμιζε με αυτόν τον τρόπο. Η πιθανή επανεκλογή του Trump δημιουργεί φόβους στη Γερμανία ότι οι σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ευρώπης θα βρεθούν ξανά σε κρίση, με οικονομικές, πολιτικές και αμυντικές συνέπειες.
Πηγή Εικόνας: DW.COM / Φωτογράφος και Δικαιώματα Χρήσης: Michael Kappeler/dpa/picture alliance
Η πιθανή επανεκλογή του Donald Trump και οι επιφυλάξεις της Γερμανίας, όπως εκφράζονται μέσω της στάσης του καγκελαρίου Olaf Scholz, αντανακλούν βαθύτερες δομικές ανησυχίες, γύρω από την αστάθεια που επικρατεί στο διεθνές πολιτικό σκηνικό. Από την πλευρά της Γερμανίας, μια ισχυρή και αξιόπιστη διατλαντική συμμαχία με τις ΗΠΑ είναι κομβική για την προώθηση της ευρωπαϊκής ασφαλείας και της οικονομικής εξυγίανσης. Ο Trump, ωστόσο, μέσω της πολιτικής του απομονωτισμού όπου ακολουθεί και της κριτικής απέναντι στους διεθνείς θεσμούς, έθεσε υπό αμφισβήτηση τον ρόλο των ΗΠΑ ως εγγυητή της διεθνούς σταθερότητας. Η κίνηση αυτή όπως προαναφέρθηκε, εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο γεωστρατηγικών ελιγμών, ακολουθώντας την τακτική του απομονωτισμού. Σε μια χρονική περίοδο λοιπόν, όπου οι γεωπολιτικές προκλήσεις και ανακατατάξεις αυξάνονται διαρκώς, ειδικά από παράγοντες όπως η Ρωσία και η Κίνα, η Γερμανία βλέπει την ανάγκη για ενισχυμένη διατλαντική συνεργασία ως μια ιδιαίτερα θελκτική επιλογή.
Ωστόσο, το ενδεχόμενο επανεκλογής του Donald Trump, έρχεται να αποτελέσει τροχοπέδη στις ανωτέρω βλέψεις της Γερμανίας. Καθώς αν ο Trump επανεκλεγεί η Γερμανία δεν θα είναι σε θέση να εκπληρώσει τους παραπάνω επιτακτικούς για την ίδια πολιτικούς σχεδιασμούς σύμφωνα με τον Γερμανό Καγκελάριο, Olaf Scholz. Συνολικά, οι διαφορές προσεγγίσεων μεταξύ των δύο ηγετών δεν είναι μόνο αμιγώς πολιτικές, αλλά και θεσμικές. Υφίστανται θεμελιώδεις διαφοροποιήσεις ανάμεσά τους ακόμα και σε βασικές αρχές της διεθνούς πολιτικής. Ως εκ τούτου, μια πιθανή επανεκλογή του Trump ενδέχεται να προκαλέσει μια ακόμη περίοδο αβεβαιότητας, με ευρύτερες επιπτώσεις για την παγκόσμια γεωπολιτική ισορροπία.
Η Γερμανία, όπως και πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες, δεν φαίνεται να είναι πλήρως προετοιμασμένη να δεχτεί την ενδεχόμενη επανεκλογή του Donald Trump. Εξαιτίας κατά κύριο λόγο των σοβαρών προβλημάτων που προκάλεσε η πρώτη του θητεία και των πολιτικών που ενδεχομένως θα συνεχίσει να εφαρμόζει και θα καταστήσουν το πολιτικό τοπίο ακόμη πιο ομιχλώδες. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως η Γερμανία δεν έχει συνειδητοποιήσει την πιθανότητα αυτή, και πως δεν θα προσαρμοστεί στις συνθήκες, εάν αυτό χρειαστεί επιδεικνύοντας την απαιτούμενη διπλωματική προσαρμοστικότητα.
Εν κατακλείδι, ενώ η Γερμανία δεν φαίνεται να αποδέχεται και να συμφωνεί με την επανεκλογή του Trump, προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει αυτή την εξέλιξη με ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δομών και αναζήτηση ευρύτερων διεθνών συνεργασιών. Παρά τις διαφωνίες, τις εναντιώσεις και τις ανησυχίες που εκφράζονται, η Γερμανία κατανοεί τη σημασία της συνεχούς συνεργασίας και της ύπαρξης διατλαντικών σχέσεων με τις ΗΠΑ, έστω και αν αυτή χρειαστεί να επιτελεστεί υπό δύσκολες συνθήκες.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • How prepared is Germany for a Trump presidency?, EuroNews, διαθέσιμο εδώ
  • Τι ήταν το σχέδιο Μάρσαλ, insider.gr, διαθέσιμο εδώ
  • US president Joe Biden calls for more Western support to Ukraine on visit to Berlin, EuroNews, διαθέσιμο εδώ


 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Καλλιόπη Μπεκίρη, Αρχισυντάκτρια Ευρωπαϊκών Θεμάτων
Καλλιόπη Μπεκίρη, Αρχισυντάκτρια Ευρωπαϊκών Θεμάτων
Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τον τομέα της πολιτικής, αφενός της εγχώριας αφετέρου και της εξωτερικής. Μέρος των ενδιαφερόντων της είναι, επίσης, η ενασχόληση με τη ρητορική, ο εθελοντισμός και η δημιουργική γραφή.