Της Παναγιώτας Κλεφτόγιαννη,
Το θέατρο θεωρείται από την αρχαιότητα ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους ψυχαγωγίας, που συγχρόνως έχει και εκπαιδευτικό ρόλο. Με την πάροδο των χρόνων, πέρα από το θέατρο άρχισε να διαδίδεται και ο τομέας του κινηματογράφου. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που χαρακτηρίζουν, τόσο το θέατρο, όσο και τον κινηματογράφο ως «πηγή ζωής». Εξάλλου, μια ταινία ή μια παράσταση πέραν του ότι ψυχαγωγούν τον θεατή, τις περισσότερες φορές έχουν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, αφού αποσκοπούν στο να μεταδώσουν ένα μάθημα ζωής στο κοινό.
Όταν μιλάμε για την τέχνη του θεάτρου, αναφερόμαστε στην έκφραση συναισθημάτων και στην ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων. Η παρακολούθηση μιας παράστασης έχει ευεργετικά αποτελέσματα, τόσο στην ψυχική υγεία, όσο και στη σωματική. Η ψυχή γεμίζει με θετικά συναισθήματα, το άγχος μειώνεται, η μνήμη οξύνεται, η άρθρωση του λόγου βελτιώνεται, η φαντασία αναπτύσσεται και τέλος, ενισχύεται σημαντικά η πειθαρχεία, το ομαδικό πνεύμα συνεργασίας και η έκθεση του εαυτού μπροστά σε κοινό.
Ταυτόχρονα, ο κινηματογράφος, που αποτελεί την έβδομη τέχνη, αποτελεί ένα μικρό μεν, σημαντικό δε, διάλειμμα από τα άγχη της καθημερινότητας. Η παρακολούθηση του κινηματογράφου βοηθά στη βελτίωση της ψυχοσύνθεσης του ατόμου, ενώ μειώνονται σημαντικά και τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Οι ειδικοί ισχυρίζονται πως ταινίες, όπως κωμωδίες, μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του στρες αυξάνοντας έτσι την ποιότητα ζωής.
Το θέατρο έχει τις ρίζες του στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, αλλά ταυτοχρόνως υπάρχουν και άλλες κατηγορίες θεάτρου. Ο Αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός ήταν από τους σπουδαιότερους για το θέατρο, μιας και αποτέλεσε τη «σκυτάλη», προκειμένου να εξαπλωθεί το θέατρο και στους υπόλοιπους πολιτισμούς. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι άνθρωποι της τότε εποχής είχαν ήδη κατανοήσει τη βαθύτερη σημασία του θεάτρου ως μέσω εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας. Μάλιστα, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τη θέαση θεατρικών παραστάσεων ως υποχρεωτική εκπαίδευση, μιας και θεωρούσαν σημαντικό το θέατρο για τη διαμόρφωση σωστού χαρακτήρα. Οι αρχαίοι είχαν προνοήσει σε τέτοιο βαθμό, που επειδή κάποιοι δεν άντεχαν οικονομικά να παρακολουθήσουν μια παράσταση, ο Περικλής καθιέρωσε το θεσμό των «Θεωρικών». Με τα «Θεωρικά» η είσοδος των πολιτών στα θέατρα ήταν δωρεάν. Έτσι, κανένας πολίτης δεν στερούταν για οικονομικούς λόγους την θέαση παραστάσεων.
Άλλες σημαντικές κατηγορίες θεάτρου είναι το Ρωμαϊκό θέατρο, το Βυζαντινό θέατρο, το θέατρο Σκιών, το Ισπανικό θέατρο, το Αγγλικό θέατρο και τέλος, το Γαλλικό θέατρο. Πέραν του Ρωμαϊκού και του Βυζαντινού θεάτρου, οι υπόλοιπες κατηγορίες είναι νεότερες μορφές και είναι εμφανώς επηρεασμένες από την εποχή της Αναγέννησης. Αναφορικά με το θέατρο σκιών, δε θα πρέπει να παραλείψουμε ότι βασικός ήρωας είναι ο Καραγκιόζης, η αναπαράσταση γίνεται με μαριονέτες και αφηγητές, ενώ οι περισσότερες παραστάσεις αυτού του είδους απευθύνονται σε άτομα νεότερης ηλικίας.
Αντιστοίχως, στον κινηματογράφο υπάρχουν κατηγορίες ταινιών, όπως για παράδειγμα οι ταινίες δράσης, οι κωμωδίες, οι ταινίες τρόμου ή αλλιώς τα λεγόμενα θρίλερ, οι αστυνομικές ταινίες, οι γουέστερν, τα μιούζικαλ, το φιλμ νουάρ κ.τ.λ.. Επίσης, υπάρχουν ταινίες ανά χώρα δημιουργίας, όπως είναι οι αμερικάνικες (ευρέως γνωστότερο είδος), οι γαλλικές, οι ιταλικές και τα τελευταία χρόνια έχει εισβάλλει δυναμικά στον χώρο και ο ελληνικός κινηματογράφος. Όλα αυτά τα είδη ποικίλουν ως προς το περιεχόμενό τους, ενώ η κάθε κατηγορία έχει το δικό της κοινό. Χαρακτηριστικό είναι ότι κάθε μέρα στους κινηματογράφους προβάλλονται ταινίες με περιεχόμενο σχεδόν από κάθε είδος. Για τους φίλους του κινηματογράφου, που παράλληλα ακολουθούν και κάποια ψυχολογική θεραπεία, έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια η σινεματοθεραπεία. Πρόκειται για μια διαδικασία, η οποία δεν υποκαθιστά την ψυχοθεραπεία, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά στην προσέγγιση που ακολουθεί ο κάθε επαγγελματίας.
Κάθε χρόνο, διαδραματίζονται πολλές παραστάσεις και προβάλλονται καινούριες ταινίες κάθε είδους, δίνοντας έτσι στο κοινό μία μεγάλη ευκαιρία επιλογής. Είναι σημαντικό για την παιδεία όλων να παρακολουθούμε παραστάσεις και ταινίες, ώστε να παίρνουμε μαθήματα ζωής. Όταν μάλιστα βρούμε τις κατηγορίες που μας ταιριάζουν, τότε η θέαση γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα. Καλό θα ήταν, λοιπόν, η πρώτη επαφή με το θέατρο και τον κινηματογράφο να γίνεται σε νεαρή ηλικία, τόσο από την οικογένεια, όσο και από το σχολείο. Εξάλλου, για τον λόγο αυτόν ανεβαίνουν κάθε χρόνο και παιδικές παραστάσεις, οι οποίες ψυχαγωγούν τα παιδιά και ταυτόχρονα, τους μαθαίνουν σημαντικές πτυχές της ζωής μέσα από αλληγορικά νοήματα.
Ας κρατήσουμε στο μυαλό μας τα λόγια του Καρόλου Κουν και ίσως τότε καταλάβουμε καλύτερα την αξία του θεάτρου και κατ’ επέκταση του κινηματογράφου στη ζωή μας. «…Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας. Μόνο ο καθένας μας είναι ανήμπορος. Μόνος, ο καθένας από σας τους πιο κοντινούς στη προσπάθειά μας, είναι ανήμπορος. Μαζί ίσως κάτι μπορέσουμε να κάνουμε. Το θέατρο, ως μορφή Τέχνης, δίνει τη δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, ν’ αγγίξουμε ο ένας τον άλλο, να νιώσουμε μαζί μια αλήθεια. Να γιατί διαλέξαμε το θέατρο σα μορφή εκδήλωσης του ψυχικού μας κόσμου».
