Του Λάμπρου Κουρή,
1410: Η Πολωνία με τη βοήθεια της Λιθουανίας νικάει ενάντια στον στρατό των Τευτόνων Ιπποτών, στο Τάννενμπεργκ. Πώς φτάσαμε εδώ; Γι’ αυτό, πρέπει να πάμε στο β’ μισό του 10ου αιώνα, στον εκχριστιανισμό των Πολωνών. Για την προαναφερθείσα μάχη, έχουμε δρόμο ακόμα -τέσσερις αιώνες και κάτι. Ας αρχίσουμε.
Τον 9ο και 10ο αιώνα, οι Πολωνοί δεν ήταν χριστιανοί, ούτε μεγάλη δύναμη. Η νότια Πολωνία ήταν υποτελής στο βασίλειο της Μεγάλης Μοραβίας (σημερινή Σλοβακία), η οποία καταστράφηκε μόνο με την έλευση των Μαγυάρων, δηλαδή των Ούγγρων, τον πρώιμο 10ο αιώνα. Κάποια στιγμή, αρχηγός των Πολωνών στο νότο, έγινε ο Μιέσκο Α’. Θεωρείται ο ιδρυτής της δυναστείας των Πιαστ. Το 966, τρία χρόνια μετά την ανάληψη εξουσίας, δέχτηκε να εκχριστιανίσει το δουκάτο της Πολωνίας. Αν δεν το έκανε ο ίδιος, θα το έκαναν άλλοι γι’ αυτόν με τη βία, δηλαδή οι Γερμανοί αυτοκράτορες. Επεξέτεινε το κράτος του προς νότον, εις βάρος της Βοημίας (σημερινή Τσεχία) και προς τη Βαλτική, προσαρτώντας την Πομερανία. Προς το τέλος της ζωής του, δέχτηκε να υποκύψει στην παπική εξουσία, ώστε να είναι εκκλησιαστικά ανεξάρτητος από την Γερμανική Αυτοκρατορία (την μετέπειτα Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία). Πέθανε το 992 και τον διαδέχτηκε ο γιος του, Μπολεσλάβος Α’.
Με τη σειρά του, ο Μπολεσλάβος μεγάλωσε κι αυτός το δουκάτο, αφού κληρονόμησε το πριγκιπάτο της Μεγάλης Πολωνίας. Μετά το 996, κατέκτησε την Κρακοβία. Πλήρωσε για να πάρει το σώμα του Αγίου Αδαλβέρτου από τους παγανιστές Πρώσους και τον έθαψε στο Γκνιέζνο, παρουσία του Γερμανού αυτοκράτορα Όθωνα Γ’. Ο τελευταίος τον αναγνώρισε ως ανεξάρτητο μονάρχη. Με την άδεια του πάπα Σιλβέστρου Γ’, η Πολωνία απέκτησε δική της αρχιεπισκοπή και αναδιοργανώθηκε η δομή της πολωνικής Εκκλησίας. Μετά το θάνατο του Όθωνα Γ’, ο Μπολεσλάβος άρπαξε τις αυτοκρατορικές γαίες της Λουσατίας, του Μέισεν και το πριγκιπάτο της Βοημίας. Αυτό οδήγησε σε τρεις πολέμους με τον αυτοκράτορα Ερρίκο Β’, μέχρι το 1018. Με τη Συνθήκη του Μπάουτσεν, ο Μπολεσλάβος κράτησε τη Λουσατία και το Μέισεν και ο Ερρίκος πήρε τη Βοημία. Την ίδια χρονιά που τελείωσε ο πόλεμος με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Πολωνία νίκησε το Μεγάλο Πριγκιπάτο του Κιέβου. Ο Μπολεσλάβος τοποθέτησε τον γαμπρό του Σβιάτοπολκ στον θρόνο του Κιέβου, η Πολωνική επιρροή εξαπλώθηκε μέχρι τον ποταμό Μπουγκ. Τα Χριστούγεννα του 1024, ο Μπολεσλάβος στέφθηκε βασιλιάς από τον αρχιεπίσκοπο του Γκνιέζνο. Ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Πολωνίας. Πέθανε 6 μήνες μετά, τον Ιούνιο του 1025.
Ο θάνατος του Μπολεσλάβου βρήκε την Πολωνία να έχει μεγαλώσει αρκετά σε έκταση και σε επιρροή. Ο διάδοχος Μιέσκο Β´, όμως θα είναι άτυχος. Ήταν υποχείριο της γυναίκας του, πριγκίπισσας Ριτσέζα, η οποία ήταν ανιψιά του αυτοκράτορα Όθωνα. Άφησε τα επιτεύγματα του πατέρα του να χαθούν, όπως και κάποια εδάφη. Μερικά πήγαν στη Βοημία και την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Με τον θάνατο του Μιέσκου Β’, η Πολωνία έπεσε σε αναρχία.
Τον Μιέσκο Β´ διαδέχτηκε ο γιος του, Καζιμίρος Α´. Η αναρχία που προκλήθηκε, ανάγκασε το γερμανό αυτοκράτορα Κορράδο Β’ να ενθρονίσει το νεαρό διάδοχο, ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Ο Καζιμίρος μπόρεσε να υποτάξει τα περισσότερα εδάφη της Πολωνίας και πήγε την πρωτεύουσα στην Κρακοβία, αφού το Γκνιέζνο είχε καταστραφεί. Ο ίδιος πέθανε το 1058.
Επόμενος στη διαδοχή και τελευταίος για το πρώτο μέρος, ο Μπολεσλάβος ο δεύτερος. Ο Μπολεσλάβος βοήθησε τον Μπέλα της Ουγγαρίας να πάρει το στέμμα της Ουγγαρίας το 1060. Έπειτα, σταμάτησε την πληρωμή φόρου υποτέλειας για τη Σιλεσία στους Τσέχους. Το 1069, έδωσε στον Ιζιασλάβο -συγγενή μέσω γάμου- το θρόνο του Κιέβου. Ο Μπολεσλάβος αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς της Πολωνίας το 1076, παρουσία παπικών απεσταλμένων. Η χαρά του δεν κράτησε πολύ. Το 1077 έγινε επανάσταση Πολωνών αριστοκρατών, με τη βοήθεια Γερμανών και Τσέχων. Ανάμεσα στους επαναστάτες και ο επίσκοπος Κρακοβίας Στανισλάβος. Ο τελευταίος εκτελέστηκε στις 11 Απριλίου 1079. Ο βασιλιάς έπρεπε να δραπετεύσει από τη χώρα, παίρνοντας και τον γιο του μαζί. Εδώ τελειώνει το πρώτο μέρος του άρθρου και τα πρώτα 113 χρόνια της δυναστείας των Πιαστ και γενικά του βασιλείου της Πολωνίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Η ιστορία της Πολωνίας, history-maps.com, Διαθέσιμο εδώ
- Brief History of Poland, visegradgroup.eu, Διαθέσιμο εδώ
- History of Poland, Britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
