Tου Ελευθέριου Χονδρού,
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskyy, συνεχίζει μια στρατηγική περιοδεία στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, χωρίς να πτοείται από την αναστάτωση του τυφώνα Milton. Από την Πέμπτη, το 36ωρο διπλωματικό blitz επιδιώκει να εξασφαλίσει κρίσιμη στρατιωτική βοήθεια από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία και τον νέο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση από τις ρωσικές προόδους, ο Zelenskyy στοχεύει να ενισχύσει την άμυνα της χώρας του πριν από τις επερχόμενες Προεδρικές Εκλογές των ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά τη σχέση του Κιέβου με τον βασικό του σύμμαχο.
Η χαοτική περιοδεία ήταν μια προσαρμογή της τελευταίας στιγμής, αφού ο τυφώνας Milton ανάγκασε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Joe Biden, να ακυρώσει την προγραμματισμένη επίσκεψή του στη Γερμανία, όπου επρόκειτο να ηγηθεί της συνόδου κορυφής της Ομάδας Επαφής για την Άμυνα της Ουκρανίας, στην αεροπορική βάση Ramstein. Η συνάντηση, που αρχικά προοριζόταν να συντονίσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, θα παρείχε στον Zelenskyy την ευκαιρία να απευθυνθεί σε πολλούς συμμάχους ταυτόχρονα. Τώρα, με αυτήν την ευκαιρία χαμένη, ο Ουκρανός ηγέτης αναζητά ατομικές δεσμεύσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες, μία προς μία.
Η περιοδεία του Zelenskyy ξεκίνησε στο Λονδίνο, όπου παρουσίασε το σχέδιο νίκης του στον Πρωθυπουργό, Keir Starmer, και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Mark Rutte. Το σχέδιο επικεντρώνεται στη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν ένα «δίκαιο τέλος του πολέμου», δίνοντας τη δυνατότητα στην Ουκρανία να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος. Περιλαμβάνει πολλά βασικά αιτήματα, όπως το δικαίωμα να χτυπήσει στόχους εντός της Ρωσίας, χρησιμοποιώντας δωρεάν όπλα, μια στάση στην οποία οι ΗΠΑ αντιστάθηκαν. Ο Rutte αναγνώρισε τη νομιμότητα των πιθανών χτυπημάτων της Ουκρανίας σε ρωσικό έδαφος, εάν αυτοί οι στόχοι απειλήσουν την Ουκρανία, αν και τόνισε ότι οι μεμονωμένοι σύμμαχοι πρέπει να λάβουν τις δικές τους αποφάσεις σχετικά με τέτοιες ενέργειες.
Οι επόμενοι σταθμοί περιλαμβάνουν το Παρίσι, όπου ο Zelenskyy θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Emmanuel Macron, και τη Ρώμη, όπου θα συνομιλήσει με την Πρωθυπουργό Giorgia Meloni, σθεναρή υποστηρίκτρια του Κιέβου, που παραμένει σταθερή στην άρνησή της να επιτρέψει τη χρήση ιταλικών όπλων στη Ρωσία. Την Παρασκευή, θα συναντηθεί με τον Καγκελάριο Olaf Scholz στο Βερολίνο, τον μεγαλύτερο στρατιωτικό υποστηρικτή της Ουκρανίας μετά τις ΗΠΑ, αλλά που αρνήθηκε να στείλει πυραύλους κρουζ μεγάλου βεληνεκούς Taurus στο Κίεβο, λόγω ανησυχίας για κλιμάκωση της έντασης με τη Ρωσία.
Εν μέσω των διπλωματικών δεσμεύσεων της περιοδείας, προέκυψαν φήμες ότι ο Zelenskyy πίεζε για κατάπαυση του πυρός. Αυτά απορρίφθηκαν γρήγορα από Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι διευκρίνισαν ότι οι συζητήσεις περιστρέφονταν γύρω από τη φόρμουλα ειρήνης και το σχέδιο νίκης του Zelenskyy, χωρίς να γίνεται λόγος για κατάπαυση του πυρός. Η περιοδεία του Zelenskyy περιλαμβάνει πέντε μεγάλα αιτήματα που στοχεύουν στην ενίσχυση της θέσης της Ουκρανίας στον πόλεμο. Ωστόσο, η πιθανότητα επιτυχίας για το καθένα ποικίλλει, αντανακλώντας διαφορετικές προτεραιότητες και ανησυχίες μεταξύ των Ευρωπαίων συμμάχων.
1. Πορεία για ένταξη στο ΝΑΤΟ
Ένας από τους κύριους στόχους της Ουκρανίας είναι να εξασφαλίσει μια δέσμευση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που θεωρείται ζωτικής σημασίας για την αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επίθεσης. Ενώ το ΝΑΤΟ έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε καλό δρόμο για ένταξη, δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα, με έθνη όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία να διστάζουν να απευθύνουν σύντομα πρόσκληση. Αντίθετα, η Ουκρανία έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες ασφαλείας με διάφορους συμμάχους για να ενισχύσει την ασφάλειά της.
2. Ενίσχυση Αεράμυνας
Ο Zelenskyy πιέζει τους Δυτικούς συμμάχους, ιδιαίτερα την Πολωνία και τη Ρουμανία, να χρησιμοποιήσουν τα συστήματα αεράμυνάς τους, για να αναχαιτίσουν ρωσικά drones και πυραύλους που στοχεύουν τη δυτική Ουκρανία. Το αίτημα, ωστόσο, είναι απίθανο να εκπληρωθεί, λόγω ανησυχιών για κλιμάκωση της σύγκρουσης. Μια εναλλακτική επιλογή είναι η αύξηση της προμήθειας συστημάτων αεράμυνας, όπως οι πλατφόρμες Patriot και οι μονάδες SAMP/T, στον στρατό της Ουκρανίας. Παρά τις πρόσφατες δεσμεύσεις, οι πραγματικές παραδόσεις ήταν αραιές.
3. Άδεια για απεργία στο εσωτερικό της Ρωσίας
Το τρίτο αίτημα του Zelenskyy περιλαμβάνει χαλάρωση των περιορισμών που εμποδίζουν την Ουκρανία να χρησιμοποιεί όπλα που δωρήθηκαν για να στοχεύσει τοποθεσίες εντός της Ρωσίας. Ενώ υπάρχει κάποια υποστήριξη για αυτήν την ιδέα, οι περισσότερες πρωτεύουσες ανησυχούν για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου πρόκλησης πυρηνικής απάντησης από τη Ρωσία.
4. Ασφάλιση πυραύλων Taurus από τη Γερμανία
Η απροθυμία της Γερμανίας να παράσχει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς Taurus παραμένει σημαντικό εμπόδιο. Παρά την πίεση από τους εταίρους του συνασπισμού, ο Καγκελάριος Scholz έχει αντιταχθεί σθεναρά στην προμήθεια αυτών των πυραύλων, επικαλούμενος φόβους πρόκλησης άμεσης σύγκρουσης με τη Ρωσία.
5. Ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας
Η τελευταία πτυχή της περιοδείας του Zelenskyy είναι η προσέλκυση επενδύσεων στη βιομηχανία όπλων της Ουκρανίας, επιτρέποντας στη χώρα να ενισχύσει ανεξάρτητα τις στρατιωτικές της ικανότητες. Αρκετές αμυντικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Rheinmetall, Nammo και Saab, έχουν ήδη συμφωνήσει. Οι άμεσες παραγγελίες από χώρες όπως η Δανία, ο Καναδάς και η Λιθουανία είναι, επίσης, ενθαρρυντικά σημάδια.
Η περιοδεία του Zelenskyy έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, με την τροχιά του πολέμου αβέβαιη και τις Προεδρικές Εκλογές στις ΗΠΑ να πλησιάζουν. Το αποτέλεσμα αυτής της διπλωματικής ώθησης θα καθορίσει εάν η Ουκρανία μπορεί να εξασφαλίσει τη στρατιωτική υποστήριξη που απαιτείται για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προόδους της Ρωσίας. Η επιτυχία στη συγκέντρωση περαιτέρω βοήθειας θα μπορούσε να συμβάλει στην κλίση της ισορροπίας προς όφελος της Ουκρανίας, ενώ η αποτυχία θα μπορούσε να κάνει τη χώρα όλο και πιο ευάλωτη.
Επισκεπτόμενος το Λονδίνο, το Παρίσι, τη Ρώμη και το Βερολίνο, ο Zelenskyy όχι μόνο αναζητά στρατιωτική βοήθεια, αλλά και επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Ουκρανίας στη φόρμουλα της ειρήνης. Καθώς οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σταθμίζουν τις απαντήσεις τους, το μήνυμα του Ουκρανού Προέδρου είναι σαφές: Η Ουκρανία χρειάζεται ισχυρή υποστήριξη τώρα περισσότερο από ποτέ, για να διαπραγματευτεί μια διαρκή και δίκαιη ειρήνη από θέση ισχύος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Zelenskyy’s 5 asks on his Europe tour (and the odds he’ll get them), Politico.eu, διαθέσιμο εδώ
