Της Μαργαρίτας Οικονόμου,
Η τέχνη είναι η γλώσσα που μιλάει το υλικό, και τα βαριά υλικά κουβαλούν τη δική τους αλήθεια, μια αλήθεια γεμάτη βάρος, αντοχή και ουσία. Οι σιδερόβεργες, τα κάρβουνα, οι πέτρες και τα καδρόνια, αντικείμενα που συχνά βλέπουμε ως καθημερινά και βιομηχανικά, στην τέχνη αποκτούν ψυχή, δυναμική, καθώς συνδέουν τον άνθρωπο με τη γη, τη σκληρότητα και την αντοχή της δημιουργίας. Στα χέρια καλλιτεχνών, όπως ο Γιάννης Κουνέλλης, τα υλικά αυτά γίνονται φορείς συναισθημάτων και ιστοριών, γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Δεν είναι απλώς εργαλεία δημιουργίας, αλλά συμβολίζουν την αντίσταση, την αντοχή και την επιθυμία για δημιουργία μέσα από την ύλη που κάποτε έμοιαζε άψυχη. Έτσι, κάθε έργο αποκτά ζωή, μια ζωή που αναδύεται από το βάθος της γης, της φύσης και του χρόνου.
Γεννημένος το 1936 στον Πειραιά, ο Γιάννης Κουνέλλης εγκαταστάθηκε στη Ρώμη όπου σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών, και ήδη στη δεκαετία του ’60 εμφανίστηκε ως ένας από τους πρωτεργάτες του κινήματος Arte Povera στην Ιταλία. Χρησιμοποιώντας υλικά όπως σίδερο, κάρβουνο, φωτιά, ξύλο, πέτρα κ.α. αναδεικνύει μέσα από τις επίτοιχες κατασκευές και εγκαταστάσεις του την πρωτογενή ποιητική φύση των πραγμάτων και το πολιτικο-πολιτισμικό τους βάθος.
Η τέχνη του Γιάννη Κουνέλλη είναι ένας ύμνος στα αρχέγονα αλλά και βιομηχανικά, θα χαρακτήριζε κανείς, υλικά, που μας θυμίζει ότι ακόμα και το πιο ψυχρό μέταλλο μπορεί να εκπέμψει πάθος και η αδρή πέτρα να αγκαλιάσει την ένταση της ανθρώπινης έκφρασης. Μέσα από τις αντιθέσεις τους, αυτά τα υλικά αποκαλύπτουν τη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος και την αιώνια επιθυμία του να αφήσει το αποτύπωμά του στον κόσμο.
Στον δεύτερο όροφο του ΕΜΣΤ (Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) θα αντικρίσει κανείς ως επισκέπτης, σε έναν λιτό και ασηπτικά λευκό τεράστιο χώρο, το έργο του Γιάννη Κουνέλλη που ανήκει στη μόνιμη συλλογή του μουσείου. Το άτιτλο έργο, μια εγκατάσταση του καλλιτέχνη, αφήνει άναυδο κάθε επισκέπτη, καθώς ο όγκος και η μεγαλοπρέπεια που αναδύεται δημιουργούν μια αρμονία αλλά ταυτόχρονα και αντίθεση. Ο τεράστιος χώρος αφήνει χώρο για περιήγηση ανάμεσα στους μεταλλικούς «σταυρούς», εντοπίζοντας τις διαφορές και τις αντιθέσεις που υπάρχουν από υλικό σε υλικό αλλά και στον όγκο όσο και το βάρος των αντικειμένων.
Το έργο του Γιάννη Κουνέλλη είναι μια βαθιά ρωγμή στον χρόνο, μια συνομιλία ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν μέσα από την ύλη και την ακατέργαστη δύναμή της. Οι σιδερένιες κατασκευές του, τα κάρβουνα, οι πέτρες και τα ξύλα που χρησιμοποιεί μοιάζουν να ανασαίνουν, να κουβαλούν την ενέργεια μιας άλλης εποχής, στην οποία η γη και ο άνθρωπος ήταν ένα. Κάθε έργο του είναι σαν μια ρομαντική επιστολή προς την αρχέγονη φύση της ύπαρξης, μια υπενθύμιση ότι ο άνθρωπος είναι συνυφασμένος με τη γη, το μέταλλο, τη φωτιά. Οι βαριές σιδερόβεργες, που αναδύονται από τα έργα του, μοιάζουν να υψώνονται με τον ίδιο τρόπο που η ανθρώπινη ψυχή αναζητά το φως μέσα από τις δυσκολίες. Τα αντικείμενα που επιλέγει, άγρια και ακατέργαστα, μεταμορφώνονται σε ποιητικές συνθέσεις, γεμάτες αίσθημα και αλληγορία. Σαν ένας σύγχρονος αλχημιστής, μεταμορφώνει το καθημερινό και το βιομηχανικό σε τέχνη, γεμάτη ψυχή και ρομαντική πνοή.
Στην τέχνη του Κουνέλλη, το βάρος των υλικών δεν είναι απλώς σωματικό. Είναι συναισθηματικό, πνευματικό. Η πέτρα, το κάρβουνο και το μέταλλο συνυπάρχουν με την ιδέα της μνήμης, της φθοράς και της αντοχής. Και μέσα από αυτά τα βαριά υλικά, αναδύεται ένας κόσμος γεμάτος αισθήσεις, πάθος και μια αίσθηση διαρκούς κίνησης προς το άγνωστο, που τελικά καθρεφτίζει τη διαρκή αναζήτηση της ίδιας της ζωής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Γιάννης Κουνέλλης, emst.gr, διαθέσιμο εδώ
