Της Αναστασίας Λιάκου,
Η γονόρροια ή αλλιώς βλεννόρροια είναι ένα πολύ συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που οφείλεται στο βακτήριο του γονόκοκκου Neisseria gonorrhea. Είναι μια νόσος ιάσιμη με την κατάλληλη αντιβιοτική θεραπεία, ωστόσο μια στις δύο γυναίκες δεν εμφανίζει συμπτώματα ή τα συμπτώματα που εμφανίζει είναι τόσο ήπια που προσομοιάζουν μια κοινή ουρολοίμωξη, οπότε συχνά διαφεύγει της διάγνωσης. Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικός ο τακτικός ετήσιος προληπτικός έλεγχος κάθε σεξουαλικά ενεργού ατόμου, αλλά και η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή, ουτώς ώστε να αποφευχθεί η έντονη μετάδοση της νόσου που παρατηρείται σήμερα και οι δυσμενείς της επιπλοκές που μπορεί να φτάσουν έως και τη στειρότητα. Αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα ΣΜΝ που οφείλεται σε βακτήριο, αμέσως μετά τα χλαμύδια, με τα κρούσματα να εμφανίζουν αξιοπερίεργα αυξητική πορεία, βάζοντας στο προσκήνιο τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των νέων με έγκυρες πληροφορίες, χωρίς ταμπού και ντροπές.
Ποιος μπορεί να νοσήσει;
Σεξουαλικώς ενεργά άτομα όλων των φύλων και ηλικιών μπορούν να νοσήσουν με γονόρροια, αν και είναι πιο συχνή στους νέους ηλικίας 15-24. Η μετάδοσή της πραγματοποιείται κυρίως με την επαφή με γεννητικά όργανα και σωματικά υγρά κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής (κολπικής, στοματογεννητικής ή πρωκτικής) χωρίς προφυλάξεις. Σπανιότερα μεταδίδεται από μητέρα που νοσεί στο μωρό της κατά τη διάρκεια της γέννας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της γονόρροιας;
Η γονόρροια μπορεί να προσβάλλει τα γεννητικά όργανα, τον πρωκτό και τον λαιμό με διαφορετικά συμπτώματα σε γυναίκες και άνδρες. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε 2 με 10 μέρες μετά την έκθεση στο βακτήριο, αλλά υπάρχει περίπτωση να γίνουν αντιληπτά μετά από ένα μήνα. Παρ’ όλα αυτά, περισσότεροι από το 50% των γυναικών και 10% των ανδρών με γονόρροια δεν παρουσιάζουν συμπτώματα όταν προσβληθούν, ενώ στις γυναίκες τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και να διαφύγουν σαν μια απλή ουρολοίμωξη.
Συχνά συμπτώματα σε άτομα που δηλώνουν θηλυκά κατά τη γέννηση:
- Ασυνήθεις κολπικές εκκρίσεις (λευκές ή κίτρινες) με αλλαγές στην οσμή και την ποσότητα
- Πόνος στην πύελο ή στην κατώτερη κοιλιακή χώρα
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
- Πόνος και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Ασυνήθιστη αιμορραγία μεταξύ των περιόδων
Συχνά συμπτώματα σε άτομα που δηλώνουν αρσενικά κατά τη γέννηση:
- Πόνος και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Πρασινοκίτρινες ή λευκές εκκρίσεις υγρών από το πέος
- Πόνος ή πρήξιμο στους όρχεις
Συμπτώματα σε όλα τα φύλα:
Η γονόρροια μπορεί να επηρεάσει και άλλα σημεία του σώματος, ειδικότερα:
- Πρωκτός: Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν φαγούρα, εκκρίσεις που μοιάζουν με πύον και πόνο κατά την αφόδευση
- Λαιμός: Πονόλαιμος και πρησμένοι λεμφαδένες
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης γονόρροιας;
Η γονόρροια μεταδίδεται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής με άτομο που έχει ήδη προσβληθεί. Η επαφή μπορεί να είναι κολπική, στοματογεννητική ή πρωκτική. Η λοίμωξη είναι πιο συχνή σε νεαρά άτομα κάτω των 25, άντρες που κάνουν σεξ με άντρες, άτομα με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους που δεν έχουν υποβληθεί σε έλεγχο για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και άτομα που δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό. Επίσης, άτομα με ιστορικό ΣΜΝ είναι επιρρεπή στη νόσο. Ακόμα και εάν είχατε γονόρροια στο παρελθόν, αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορείτε να κολλήσετε εκ νέου.
Πώς δεν μεταδίδεται η γονόρροια;
Η ελλιπής σεξουαλική διαπαιδαγώγηση μπορεί να δημιουργήσει παρανόηση ή σύγχυση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα ΣΜΝ μεταδίδονται. Για αυτόν τον λόγο, καλό θα ήταν να διευκρινισθεί το γεγονός ότι η γονόρροια δεν μεταδίδεται με τους ακόλουθους τρόπους:
- Φιλί, αγκαλιά ή άγγιγμα χεριών
- Κοινή χρήση φαγητού, ποτού ή μαχαιροπίρουνων
- Χρήση τουαλέτας μετά από κάποιον άλλο
- Εισπνοή σταγονιδίων αφού κάποιος βήχει ή φταρνιστεί
Τι γίνεται αν δεν ακολουθήσω κάποια θεραπεία;
Η γονόρροια αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να προκαλέσει σοβαρά και μόνιμα προβλήματα υγείας. Συγκεκριμένα, στις γυναίκες η γονόρροια μπορεί να επεκταθεί στη μήτρα και στις σάλπιγγες, με αποτέλεσμα να οδηγήσει στην εμφάνιση φλεγμονώδους πάθησης της πυέλου, δημιουργώντας ουλές στις σάλπιγγες, επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, ακόμη και στειρότητα. Ενώ στους άνδρες, η γονόρροια μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στην οπίσθια πλευρά των όρχεων, εκεί όπου βρίσκεται ο σπερματικός τόνος, γνωστή ως επιδιδυμίτιδα. Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να θεραπευτεί, αλλά αν όχι μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν η γονόρροια παραμείνει αθεράπευτη, μπορεί να διασπαρεί μέσω του αίματος και να προκαλέσει προβλήματα σε άλλα όργανα του σώματος, όπως το δέρμα και οι αρθρώσεις.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Για την έγκυρη διάγνωση της γονόρροιας χρησιμοποιείται δείγμα ούρων για καλλιέργεια για την ανίχνευση πυοσφαιρίων και δείγμα εκκρίματος από την ουρήθρα του άνδρα ή τον τράχηλο της μήτρας της γυναίκας για την ανίχνευση του γονόκοκκου. Επιπλέον, σε περίπτωση στοματικού ή πρωκτικού σεξ μπορεί να χρειαστεί δείγμα εκκρίματος από τα σημεία λαιμού ή πρωκτού για εξέταση. Επιπλέον, είναι πιθανό να χρειαστούν εξετάσεις και για άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς η γονόρροια αυξάνει τον κίνδυνο τέτοιων μολύνσεων, όπως των χλαμυδίων. Πολλές φορές συστήνεται και η εξέταση για τον ιό HIV.
Πώς μπορεί η γονόρροια να θεραπευτεί αποτελεσματικά;
Στους ενήλικες η γονόρροια αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά. Ωστόσο, επειδή στελέχη του βακτηρίου είναι ανθεκτικά σε κοινά αντιβιοτικά , συνίσταται ενέσιμη χορήγηση κεφτριαξόνης σε συνδυασμό με τη λήψη αζιθρομυκίνης από το στόμα. Μετά από δύο εβδομάδες, πραγματοποιείται επανέλεγχος, με σκοπό να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Πολύ σημαντική είναι η αποχή από τις σεξουαλικές δραστηριότητες στο διάστημα αυτό, ακόμα και αν πραγματοποιούνται με προφυλάξεις. Εξίσου σημαντική καθίσταται η ενημέρωση και ο έλεγχος των πρόσφατων σεξουαλικών συντρόφων του τελευταίου μήνα ακόμα και αν είναι οι ίδιοι ασυμπτωματικοί. Τέλος, είναι σημαντικό να διευκρινιστεί το γεγονός ότι μετά από μια αποτελεσματική θεραπεία μπορείτε να νοσήσετε ξανά, αν έρθετε σε επαφή με το βακτήριο.
Γονόρροια και κύηση
Εάν είστε έγκυος, η γονόρροια μπορεί να μεταδοθεί στο μωρό κατά τη διάρκεια του τοκετού. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε λοίμωξη των οφθαλμών, η οποία μπορεί να επιφέρει ακόμα και τύφλωση εάν δεν αντιμετωπισθεί.
Πώς μπορώ να προληφθώ από τη νόσο;
Η γονόρροια είναι ένα συχνό και με δυνητικά σοβαρές επιπλοκές ΣΜΝ, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η νόσηση είναι αναπόφευκτη. Το Α και το Ω στην πρόληψη όλων των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είναι η χρήση προφυλακτικού από εσάς ή τον/την σύντροφό σας κατά τη διάρκεια κάθε είδους σεξουαλικής επαφής, από σεβασμό στην δική σας υγεία και του ατόμου με το οποίο συναναστρέφεστε. Ατυχήματα, φυσικά, μπορεί να συμβούν και για αυτό καλό είναι να γίνεται σε ατομικό επίπεδο ένας ετήσιος ιατρικός έλεγχος για ΣΜΝ, ειδικά στους νέους, με σκοπό την ανίχνευση νόσων που σε αρχικό στάδιο μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένου της γονόρροιας. Τα ΣΜΝ δεν είναι ταμπού, παρ’ όλα αυτά έχοντας στο μυαλό μας τη χρήση προφυλακτικού και τον προληπτικό ετήσιο έλεγχο, μπορούμε να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις και να απολαύσουμε τις προσωπικές μας στιγμές ακόμα περισσότερο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
