Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Η Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας περιλαμβάνει γεγονότα τα οποία επρόκειτο να καθορίσουν την πορεία της. Αιματηρές πολεμικές συρράξεις και συνταρρακτικές πολιτικές εξελίξεις διαμόρφωσαν τη χώρα όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Η Μεταπολίτευση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην πολιτική ιστορία της χώρας, καθώς σηματοδοτεί τη μετάβαση από το δικτατορικό καθεστώς στη δημοκρατία, ήδη από το 1974. Παρόλα αυτά, πρόκειται παράλληλα και για μια περίοδο που διαρκεί μέχρι σήμερα, παρά τον κλυδωνισμό από διάφορα γεγονότα, όπως ιδίως η οικονομική κρίση, και εν τέλει συνεχίζει να υφίσταται μέσα από την επιβεβαίωση των θεμελιωδών επιλογών της Ελληνικής Δημοκρατίας στην τρίτη περίοδο της ζωής της.
Στον τόμο Η καμπύλη της Μεταπολίτευσης 1974 – 2024: Ένα συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, στον οποίο ουσιαστικά εμπεριέχονται τα πρακτικά του εν λόγω συνεδρίου, προσεγγίζεται πολύπλευρα η πορεία της χώρας από τη Μεταπολίτευση ως τις μέρες μας. Ο τόμος κυκλοφόρησε το τρέχον έτος από τις Εκδόσεις Επίκεντρο. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» από τον Κύκλο Ιδεών, σε συνεργασία με το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το διάστημα 12–14 Μαΐου 2024. Με την περιουσία τους και τις απόψεις τους εμπλούτισαν το συνέδριο άτομα από τον πολιτικό, δημοσιογραφικό, ακαδημαϊκό και καλλιτεχνικό χώρο, αποδεικνύοντας περίτρανα πως οι εξελίξεις στον πολιτικό κλάδο επηρεάζουν άμεσα όλους τους τομείς της χώρας.
Τα πρακτικά του συνεδρίου προλογίζει ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ στα εισαγωγικά περιλαμβάνονται η υποδοχή από τον Αντιπρόεδρο του Κύκλου Ιδεών Χρήστο Δερβένη και ο χαιρετισμός από τον διευθύνοντα σύμβουλο της Λάμψα Α. Ε. (ξενοδoχείο Μ. Βρεταννία) Τάσο Χωμενίδη. Με γέφυρα μια ιδιαίτερη συνέντευξη από την Μάγδα Καυκούλα προς τον Βασίλη Παπαβασιλείου, τα πρακτικά στη συνέχεια χωρίζονται σε δώδεκα κύκλους, με ορισμένους από αυτούς να περιλαμβάνουν παρεμβάσεις, οι οποίες εμπλουτίζουν με πληροφορίες την συζήτηση. Ο πέμπτος κύκλος αποτελεί τον μεγαλύτερο, περιλαμβάνοντας πέντε πάνελ, ενώ ο τελευταίος κύκλος, ο οποίος τιτλοφορείται ως «Ο ήχος της Μεταπολίτευσης» περιέχει το κομμάτι «Η Μπαλάντα της Μεταπολίτευσης».
Ο Πρώτος Κύκλος ξεκινά την πραγμάτευση του θέματος μέσα από το πρίσμα της κοινωνίας, με δεδομένα από μια έρευνα της Metron Analysis για την άποψη των σημερινών πολιτών για τη Μεταπολίτευση και από μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα από κοντά. Στον Δεύτερο Κύκλο παρατίθεται η σχέση που αναπτύχθηκε με τη διεθνή σκηνή, οι τομές και οι συνέχειες της μεταπολιτευτικής περιόδου. Στον Τρίτο Κύκλο, εν συνεχεία, αναλύεται το θεσμικό πλαίσιο της Μεταπολίτευσης και η επιβίωση αυτού από το 1974 μέχρι το δημοψήφισμα του 2015. Ο Τέταρτος Κύκλος μιλά για το «καταγωγικό τραύμα» της Μεταπολίτευσης, ιδίως μέσα από τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου, αλλά και για το πως γίνονται προσπάθειες επίλυσης μέσα από την εθνική στρατηγική μέχρι σήμερα.
Ο Πέμπτος Κύκλος, ο οποίος είναι και ο μεγαλύτερος στο συνέδριο, αναλύει διεξοδικά και απομυθοποιεί τα πολιτικά γεγονότα της Μεταπολίτευσης. Η συζήτηση επιμερίζεται σε πέντε πάνελ, παίρνοντας το ρόλο κεντρικού άξονα του συνεδρίου. Στον επόμενο κύκλο εξετάζεται πώς η Μεταπολίτευση επηρέασε την ελληνική οικονομία, ενώ στον Κύκλο Επτά, στην εξίσωση της ερμηνείας του φαινομένου της Μεταπολίτευσης, εισέρχεται και η Γενιά Ζ. Ο Κύκλος Οκτώ εμπεριέχει αφηγήσεις γύρω από τη Μεταπολίτευση, με τον κύκλο αυτό να αγγίζει ένα ομολογουμένως ασυνήθιστο τομέα, αυτόν της αισθητικής. Οι Κύκλοι 10 και 12 πραγματεύονται την καλλιτεχνική δημιουργία και, πιο συγκεκριμένα, το θέατρο και τη μουσική αντίστοιχα, με το τελευταίο μέρος να είναι η ερμηνεία του τραγουδιού «Η μπαλάντα της Μεταπολίτευσης» του Νίκου Κυπουργού. Τέλος, ο Ενδέκατος Κύκλος πραγματεύεται τα δίπολα μέσα από μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση του Αλέξη Παπαχελά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο.
Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί η πρωτοτυπία που ενυπάρχει σε αυτό το σύγγραμμα, αλλά και η ορθή αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων. Το συνέδριο αυτό βιντεοσκοπήθηκε κατά τη διεξαγωγή του και τα βίντεο για κάθε κύκλο ξεχωριστά είναι διαθέσιμα στον αναγνώστη εντός του βιβλίου, μέσω QR codes τα οποία είναι τυπωμένα στις σελίδες όπου αναγράφεται ο κάθε τίτλος του κύκλου–κεφαλαίου, συνοδευόμενος από στιγμιότυπα από το συνέδριο. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι λιτή και περιεκτική, χωρίς περιττά στοιχεία και λέξεις που καθιστούν το κείμενο κουραστικό και δυσνόητο. Καθίσται έτσι δυνατή η εις βάθος μελέτη των πεπραγμένων του συνεδρίου και η εξαγωγή συμπερασμάτων τα οποία θα οδηγήσουν στην πληροφόρηση του αναγνώστη και θα δώσουν έναυσμα στους νέους ερευνητές για περαιτέρω μελέτες.
