Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Η ασφάλεια αποτελούσε ανέκαθεν ένα από τα σημαντικότερα αγαθά που όλοι προσπαθούσαν να το υπερασπιστούν, από τις αρχαίες πόλεις-κράτη και τις αυτοκρατορίες μέχρι τα σύγχρονα κράτη. Έτσι, λοιπόν, η εκάστοτε εξουσία αναζητούσε τρόπους με τους οποίους θα προστάτευε τους ανθρώπους της επικράτειάς της, τόσο από εξωτερικούς κινδύνους όσο και από τις μεταξύ τους συγκρούσεις. Μέσα από αυτά άρχισε να αναπτύσσεται και η έννοια του Κοινωνικού Συμβολαίου, όπου οι άνθρωποι έχουν παραχωρήσει προς την κεντρική εξουσία (είτε πρόκειται για κάποιον μονάρχη είτε για κάποια κυβέρνηση κλπ.) μέρος της ελευθερίας τους, με αντάλλαγμα την προστασία των εναπομεινάντων δικαιωμάτων τους αλλά και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
Ωστόσο, το πέρασμα των χρόνων έχει φέρει νέα προβλήματα και κινδύνους, στα οποία πρέπει να προσαρμοστούν τα σύγχρονα κράτη, ώστε να προστατεύσουν τους πολίτες τους, δημιουργώντας ένα είδος νέου Κοινωνικού Συμβολαίου. Πάνω σε αυτή την ευρύτερη θεματική κινείται το νέο πόνημα του Τριαντάφυλλου Καρατράντου Αναζητώντας ασφάλεια στην περίοδο των κρίσεων: Το παρεξηγημένο δικαίωμα και το νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Επίκεντρο. Ο γεννημένος στην Αθήνα το 1982 συγγραφέας είναι διδάκτωρ Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ από το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον έχει ορίσει μέλος της Συμβουλευτικής Ομάδας Ερευνητών Υψηλού Επιπέδου με σκοπό την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού. Παράλληλα, έχει υπηρετήσει ως σύμβουλος σε Υπουργεία, παρέχοντας συμβουλές για τη βελτίωση της ασφάλειας, αλλά είναι και Εθνικός Εκπρόσωπος στο High Level Risk Forum του ΟΟΣΑ.
Μέσα, λοιπόν, από αυτή του την εις βάθος γνώση και εμπειρία ο συγγραφέας προχώρησε στη συγγραφή τού εν λόγω βιβλίου φέρνοντας στο φως παθογένειες του συστήματος γύρω από την ασφάλεια, προτείνοντας παράλληλα λύσεις και τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων, εστιάζοντας σε καινοτόμες και σύγχρονες πρακτικές μέσα από τρία πλούσια κεφάλαια.
Έτσι, στο πρώτο κεφάλαιο συναντάμε την προσπάθεια για τη χάραξη ενός ορισμού για τους νέους κανόνες γύρω από την ασφάλεια, καθώς πλέον στον 21ο αιώνα οι ανάγκες των ανθρώπων έχουν αλλάξει, όπως και οι επιπτώσεις που έχει να αντιμετωπίσει το κράτος. Επιπλέον, παρουσιάζεται μια νέα αρχιτεκτονική για την ασφάλεια σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγκρίνοντας παράλληλα περιστατικά που είχε να αντιμετωπίσει γενικότερα η Ευρώπη τον 20ο αιώνα αλλά και μέσα στις πρώτες δεκαετίες του παρόντα αιώνα.
Έπειτα, το επόμενο κεφάλαιο αναδεικνύει την αναγκαιότητα για την ανάπτυξη ενός νέου πλαισίου παραθέτοντας τις νέες προκλήσεις (αναδυόμενες τεχνολογίες, μετανάστευση κ.α.) και τις απειλές με τις οποίες είμαστε αντιμέτωποι, ενώ στοιχειοθετείται και ο νέος χαρακτήρας της κοινωνίας τού σήμερα. Ανάμεσα στις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπος ο άνθρωπος του σήμερα είναι η κλιματική αλλαγή και οι καταστροφές που προκαλούνται μέσα από αυτή, οι οποίες μάλιστα πολλές φορές είναι απρόοπτες και με μεγάλη ένταση και συχνότητα. Επιπλέον, έχουμε τις πανδημίες που η πρόσφατη ιστορία μάς δίδαξε πως είναι πολύ εύκολο να εξαπλωθούν και να κυριαρχήσουν δίχως τη λήψη των απαραίτητων προληπτικών αλλά και κατασταλτικών μέσων. Από την άλλη και οι απειλές έχουν μετεξελιχθεί και έχουν αποκτήσει περισσότερους τρόπους για να κάνουν τη ζωή του κόσμου δυσκολότερη (διεθνής τρομοκρατία, κυβερνοεπιθέσεις, οργανωμένο έγκλημα, εξτρεμισμός κ.α.).
Στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο κινείται γύρω από τους τρόπους αντιμετώπισης των άνωθεν προβλημάτων καταγράφοντας τις αναγκαίες για τη χώρα μας μεταρρυθμίσεις που πρέπει να ακολουθηθούν με την μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση, ώστε και η εφαρμογή τους να είναι πιο ουσιώδης και αποτελεσματικότερη.
Σε μια εποχή, λοιπόν, που η ασφάλεια είναι το ύψιστο ζητούμενο, το πόνημα αυτό φαίνεται ως ένας από μηχανής θεός που έρχεται να εντοπίσει τις ανάγκες και τα κακώς κείμενα της ασφάλειας, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα ρηξικέλευθες λύσεις μέσα από ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο, καθιστώντας την Ελλάδα ένα σύγχρονο κράτος εθνικής ασφάλειας.
