Του Γιάννη Λεωτσάκου,
Έχουμε χάσει το μέτρημα των ακροδεξιών και «αντισυστημικών» κόμματων που κερδίζουν βουλευτικές ή προεδρικές εκλογές σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι τίποτα άλλο, αλλά δεν υπάρχουν πια και σύννεφα να πέσουμε!
Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου διεξήχθησαν οι βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία για την ανάδειξη του Εθνικού Συμβουλίου της χώρας (Nationalrat), το οποίο αναφέρεται και ως Κάτω Βουλή. Το ακροδεξιό και νεοναζιστικό «Κόμμα των Ελεύθερων» (FPÖ) κατάφερε να κερδίσει με ποσοστό 29,2% και 58 έδρες, σηματοδοτώντας την πρώτη μεταπολεμική νίκη ακροδεξιού κόμματος σε βουλευτικές εκλογές. Το «Λαϊκό Κόμμα» (ÖVP) και οι «Πράσινοι» (Die Grünen), οι οποίοι είχαν σχηματίσει Kυβέρνηση συνεργασίας μετά τις εκλογές του 2019, κατέγραψαν πτώση στα ποσοστά τους, συγκεντρώνοντας 26,5% και 8% αντίστοιχα, ενώ οι «Σοσιαλδημοκράτες» (SPÖ) κατέγραψαν μία από τις χειρότερες επιδόσεις τους με 21,5% και οι «Φιλελεύθεροι» (NEOS) πέτυχαν το καλύτερο αποτέλεσμα στην ιστορία τους με 9%.
Οι δημοσκοπήσεις και οι Ευρωεκλογές του Ιουνίου, στις οποίες το FPÖ πέτυχε την πρώτη μεγάλη του ομοσπονδιακή νίκη, είχαν προβλέψει σε πολύ μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της Κυριακής. Τι εστί, όμως, FPÖ και πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι ένα κόμμα, του οποίου ο αρχηγός επιθυμεί να γίνει Καγκελάριος του Λαού (Volkskanzler), ένας όρος που χρησιμοποιούταν από και για τον Hitler;
Σε αντίθεση με αρκετά από τα λαϊκίστικα και ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης που βρίσκονται σε άνοδο και αποτελούν αποκλειστικά «προϊόντα» κρίσεων και ταραγμένων περιόδων, το FPÖ αποτελεί ένα από τα παλαιότερα κόμματα της Άκρας Δεξιάς, καθώς ιδρύθηκε το 1956 από πρώην αξιωματικούς της SS και έχει βαθιές ρίζες στην αυστριακή κοινωνία. Μέχρι το 1986, όταν έγινε υπολογίσιμη δύναμη και εγκαθιδρύθηκε στο πολιτικό σύστημα της χώρας, το κόμμα ακολουθούσε μια (σχετική) φιλελεύθερη και κεντροδεξιά πορεία. Μετά από την εκλογή του Jörg Haider, ο οποίος επαινούσε συχνά-πυκνά τον Hitler και αποτελεί σημείο αναφοράς για το FPÖ, το κόμμα έστριψε δεξιά, χρησιμοποιώντας αντιευρωπαϊκό, λαϊκίστικο και ρατσιστικό λόγο. Αυτή η «στροφή» δούλεψε, ο Haider ένωσε τον μέχρι τότε διασπασμένο χώρο, τα ποσοστά αυξάνονταν διαρκώς στις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις μέχρι το 1999, όταν το κόμμα κέρδισε τη δεύτερη θέση και σχημάτισε Κυβέρνηση συνεργασίας με το τότε πρώτο ÖVP.
Η συνεργασία αυτή προκάλεσε αντιδράσεις εντός και εκτός της Αυστρίας, αποτέλεσε σοκ για την ΕΕ, η οποία και επέβαλε κυρώσεις στη χώρα και κράτησε για σχεδόν έξι χρόνια. Παρά την κατάρρευση της τότε συνεργασίας το 2005, τα ποσοστά του κόμματος συνέχισαν να αυξάνονται και το 2017, συμφώνησε ξανά σε Κυβέρνηση συνεργασίας με το ÖVP, η οποία αποδείχτηκε βραχύβια, καθώς το 2019 κατέρρευσε με κρότο λόγω του σκανδάλου Ibiza Gate. To σκάνδαλο αυτό ονομάστηκε με αυτόν τον τρόπο λόγω της τοποθεσίας του βίντεο που δημοσιεύτηκε στις 17 Μαΐου 2019 και απεικόνιζε τον Πρόεδρο του FPÖ και Αντικαγκελάριο της Κυβέρνησης, Heinz-Christian Strache, και τον Αντιπρόεδρο του κόμματος, Johann Gudenus, να προσφέρουν βοήθεια για επιχειρηματικές συμφωνίες στην Αυστρία σε μια γυναίκα που υποστήριζε ότι είναι ανιψιά μεγάλου Ρώσου επιχειρηματία, με αντάλλαγμα υποστήριξη στις τότε επερχόμενες βουλευτικές εκλογές. Παράλληλα, στο βίντεο αποκαλύπτονταν συζητήσεις του Προέδρου του κόμματος με συμβούλους του Vladimir Putin, με στόχο μια μελλοντική συνεργασία, καθώς και την επιθυμία του για τη δημιουργία ενός δημοσιογραφικού περιβάλλοντος ανάλογου με αυτό που έχει επιβάλλει ο Viktor Orban στην Ουγγαρία. Η Κυβέρνηση συνεργασίας διαλύθηκε, το κόμμα έχασε σημαντικό μέρος των ποσοστών του, αλλά τα χειρότερα δεν είχαν ακόμη έρθει.
Το 2021, η αρχηγία του FPÖ πέρασε στα χέρια του Herbert Kickl, ο οποίος οδήγησε το κόμμα στην πρώτη θέση. Ο λόγος του είναι ακραία ρατσιστικός, γεγονός που υποδηλώνεται από την επιθυμία του να φτιάξει… το Φρούριο της Αυστρίας και ειδικά σημεία συγκέντρωσης για τους μετανάστες (μας θυμίζει άραγε κάτι αυτό;), επιθυμεί λιγότερη παρέμβαση της ΕΕ, την οποία κατακρίνει σκληρά, στα εσωτερικά της χώρας, φυσικά συμπαθεί τον Orban και τον Putin και αντιτίθεται στις κυρώσεις και στην αποστολή όπλων εναντίον της Ρωσίας. Ένα δείγμα της ιδεολογίας του μπορεί να δοθεί από τη θητεία του ως Υπουργός Εξωτερικών από το 2017 μέχρι το 2019, κατά την οποία επιτέθηκε στην Αυστριακή Υπηρεσία Πληροφοριών, υποστηρίζοντας ότι είχαν διεισδύσει πληροφοριοδότες, προβαίνοντας σε κινήσεις που χαρακτηρίστηκαν μέχρι και από τον Πρόεδρο της χώρας ως ανησυχητικές και περίεργες.
Ο σχηματισμός Κυβέρνησης δεν θα αποτελέσει εύκολη υπόθεση, καθώς όλα τα κόμματα ξορκίζουν τον ηγέτη του FPÖ, αρνούνται οποιαδήποτε συνεργασία με την Ακροδεξιά και μέχρι ο Πρόεδρος της χώρας δήλωσε ότι δεν θα δεχτεί να ορκίσει τον Kikcl ως Καγκελάριο. Ήδη υπάρχουν σκέψεις να δημιουργηθεί μια Κυβέρνηση στα πρότυπα της Ολλανδίας, χωρίς, δηλαδή, τη συμμετοχή του εμπρηστικού αρχηγού του FPÖ. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ÖVP έχει συνεργαστεί ξανά μαζί του και υποθέτω ότι δεν θα υπήρχε κάποιο θέμα να το κάνει πάλι… Σίγουρα, ακόμα και αν αποκλειστεί η Ακροδεξιά από την Κυβέρνηση, τα παραδοσιακά κόμματα δεν μπορούν να κλείνουν άλλο τα μάτια τους στο πρόβλημα, πρέπει να αναλογιστούν τις ευθύνες τους και να αναρωτηθούν γιατί οι ψηφοφόροι τούς γυρνάνε την πλάτη και στρέφονται σε γελοίους λαϊκιστές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Austrian election offers far right a springboard back to power, POLITICO, διαθέσιμο εδώ
- Austria’s far-right FPÖ party is the frontrunner in Sunday’s election. How did it get here?, CNN World, διαθέσιμο εδώ
- Αυστρία: Εκλογές την Κυριακή με προβάδισμα για την ακροδεξιά, Capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- Is Austria’s far right poised for historic win in Sunday elections?, aljazeera.com, διαθέσιμο εδώ
