Της Δήμητρας Ψύλλια,
Στη σημερινή εποχή η πλειονότητα των ανθρώπων αντιλαμβάνονται τον όρο παχυσαρκία ως ένα απλό εμπόδιο στη δημιουργία ενός συγκεκριμένου αισθητικού μοντέλου. Ωστόσο, η παχυσαρκία είναι μια αποδεδειγμένα σοβαρή κλινική νόσος, που θέτει σε ρίσκο την ευζωία του ατόμου, παγιδεύοντάς τον σε έναν ατέρμονο κύκλο προβλημάτων σωματικής και ψυχικής υγείας. Ειδικότερα, αυτή αποτελεί μια γενετικά καθορισμένη χρόνια νόσο, με ένα τεράστιο φάσμα κλινικής έκφρασης, στο οποίο επιδρούν σημαντικά αρκετοί περιβαλλοντικοί παράγοντες καθώς και ο ίδιος ο σύγχρονος τρόπος ζωής του ανθρώπου.
Η νόσος εκτιμάται με τον καθορισμό του δείκτη μάζας σώματος (BMI, Body Mass Index), ο οποίος ισούται με το λόγο του βάρους σώματος σε κιλά, προς το ύψος σε μέτρα υψωμένο στο τετράγωνο (kg/m2). Σήμερα, ως παχυσαρκία ορίζεται η αύξηση του βάρους σώματος του ατόμου κατά 20% του ιδανικού ή ο δείκτης σωματικής μάζας μεγαλύτερος από 30 kg/m2. Η κλινικά σοβαρή πάθηση ισοδυναμεί με BMI >=35 και σε αυτήν την περίπτωση η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένη επίπτωση πολλών και σοβαρών συνοδών προβλημάτων, συμβάλλοντας στην επιβάρυνση του ανθρώπινου οργανισμού και αποτελώντας μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στον αναπτυγμένο κόσμο.
Η σχέση παχυσαρκίας και μεταβολικού συνδρόμου
Η κοιλιακή παχυσαρκία ή αλλιώς η κεντρικού τύπου παχυσαρκία κατέχει έναν προεξάρχοντα κλινικό ρόλο στην παθογένεια πολλών νοσημάτων. Ο τύπος αυτός σχετίζεται πολύ συχνά με την εμφάνιση της αντίστασης στην ινσουλίνη, τον κύριο παθοφυσιολογικό παρονομαστή που συνδράμει σε μια σημαντική μεταβολική διαταραχή, το μεταβολικό σύνδρομο. Αυτή η παθολογική κατάσταση συνυπάρχει στην πλειονότητα των ατόμων που υποφέρουν από κλινικά σοβαρή παχυσαρκία. Ενώ, συγχρόνως, ο συνδυασμός μεταβολικού συνδρόμου και παχυσαρκίας έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με δυνητικά απειλητικές για τη ζώη παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η αρτηριακή υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία.
Η αντιμετώπιση της κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας
Η πιο αποφασιστική και επιθετική απάντηση έναντι στην κλινικά σοβαρή παχυσαρκία είναι η χειρουργική επέμβαση. Με το χειρουργείο επιτυγχάνεται η επιτακτική απώλεια βάρους, μακροπρόθεσμα και με σταθερό τρόπο και ταυτόχρονα κατορθώνεται η βελτίωση ή ακόμα και η ίαση των συνοδών της παχυσαρκίας απειλητικών νόσων.
Οι ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι:
- ΒΜΙ > 40 kg/m
- BMI > 35 kg/m2, εφόσον υπάρχει τουλάχιστον ένα σοβαρό συνοδό νόσημα.
- Αποτυχία απώλειας βάρους με τη συντηρητική αγωγή.
- Ασθενής χωρίς μείζονα ψυχοπαθολογία ή εθισμό σε φαρμακευτικές ουσίες (αλκοολισμός, χρήση ναρκωτικών ουσιών).
- Ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 και BMI > 30 kg/m2, εφόσον δεν μπορεί να γίνει σωστή ρύθμιση με τη συντηρητική αγωγή.
Η χειρουργική επέμβαση
Υπάρχουν αρκετές αποδεδειγμένες ασφαλείς και αποτελεσματικές επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας. Μια από τις πιο γνωστές χειρουργικές στρατηγικές είναι η τεχνική του ρυθμιζόμενου γαστρικού δακτυλίου (adjustable gastric band). Η επέμβαση αυτή είναι καθαρά περιοριστική και στηρίζεται στη δημιουργία και το σχηματισμό ενός μικρού γαστρικού θυλάκου με τη χρήση ενός ρυθμιζόμενου γαστρικού ιμάντα. Ωστόσο, η τεχνική αυτή έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμα αυξημένο ποσοστό επιπλοκών, ενώ η επιτυχής σταθερή απώλεια βάρους είναι αμφιλεγόμενη. Για αυτό και η εφαρμογή της έχει περιοριστεί σημαντικά.
Αποτελεσματικότητα επεμβάσεων
Η αποτελεσματικότητα των επεμβάσεων για την κλινικά σοβαρή παχυσαρκία κρίνεται από την απώλεια βάρους, τη διατήρησή της σε βάθος χρόνου, καθώς και από το αν βελτιώθηκαν οι παθήσεις που συνοδεύουν την παχυσαρκία. Οι περισσότερες μελέτες προτείνουν ως όριο επιτυχίας την απώλεια 25% του αρχικού ή 50% του υπερβάλλοντος βάρους και, φυσικά, διατήρηση αυτής της απώλειας μακροπρόθεσμα. Η απώλεια βάρους που επιτυγχάνεται χειρουργικά έχει σαφές θετικό αποτέλεσμα στην πλειονότητα των παθήσεων που συνοδεύουν την κλινικά σοβαρή παχυσαρκία με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη βελτίωση ή και πλήρης ύφεση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, της αρτηριακής υπέρτασης και της δυσλιπιδαιμίας.
Συμπερασματικά, η χειρουργική αντιμετώπιση της κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας αποτελεί μέχρι σήμερα τη μοναδική θεραπευτική πρόταση με μακροπρόθεσμα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η ολοένα αυξανόμενη συχνότητα στη χειρουργική αντιμετώπισης της νόσου σε εξειδικευμένα κέντρα οδηγεί σε συνεχή βελτίωση των αποτελεσμάτων με ελάχιστη νοσηρότητα και θνητότητα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις ολοένα αυξανόμενες ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης μίας ποικιλίας μεταβολικών νοσημάτων, έχει ως αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι ασθενείς με κλινικά σοβαρή παχυσαρκία και σοβαρές συνοδές νόσους να αντιμετωπίζονται χειρουργικά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Surgical treatment of obesity, διαθέσιμο εδώ
- Short-term outcomes for super-super obese patients undergoing weight loss surgery at a high-volume bariatric surgery center, διαθέσιμο εδώ
- Obesity and hypertension, διαθέσιμο εδώ
