Της Δεφνέ Μπερέν Ισμαήλ,
Πολλοί άνθρωποι, διαφόρων ηλικιών εμφανίζουν ιδιομορφία στη στάση του σώματός τους, τη λεγόμενη «καμπούρα». Αυτή η ιδιομορφία που παρατηρούμε στην ιατρική ορολογία ονομάζεται «κύφωση» και προέρχεται από την ελληνική λέξη «κυφός», η οποία, επίσης, σημαίνει καμπούρα.
Προεπισκόπηση
Η σπονδυλική στήλη ενός φυσιολογικού ατόμου είναι αποτέλεσμα συνάρθρωσης 33 με 34 βραχέων οστών: των σπονδύλων. Οι σπόνδυλοι διακρίνονται σε πέντε είδη: αυχενικοί (Α1-Α5), θωρακικοί (Θ1-Θ12), οσφυϊκοί (Ο1-Ο5), ιεροί (Ι1-Ι5) και κοκκυγικοί. Η σπονδυλική στήλη συμβάλλει στη στήριξη του σώματος, του κορμού και είναι ένα μέσο από τον οποίο διέρχονται ο νωτιαίος μυελός, τα αγγεία και τα νεύρα που καταλήγουν στον εγκέφαλο του ατόμου. Μια φυσιολογική σπονδυλική στήλη εμφανίζει τέσσερα κυρτώματα, από την πλάγια όψη: Στον αυχένα υπάρχει μια καμπύλη που γέρνει προς τα μέσα (αυχενική λόρδωση), στον θώρακα υπάρχει μια καμπύλη που γέρνει προς τα έξω (θωρακική κύφωση), στη μέση υπάρχει μια άλλη καμπύλη που γέρνει προς τα μέσα (οσφυϊκή λόρδωση), και τέλος, στην περιοχή του ιερού οστού και του κόκκυγα υπάρχει μια καμπύλη που γέρνει ελαφρώς προς τα έξω. Άρα, όλοι οι άνθρωποι έχουν φυσιολογικά μια καμπύλη προς τα έξω στον θώρακα (κύφωση) και μια καμπύλη προς τα μέσα στη μέση (λόρδωση), απλώς οι καμπύλες αυτές πρέπει να βρίσκονται μέσα σε κάποια φυσιολογικά όρια.
Είδη της κύφωσης
- Κύφωση Scheuermann: Στην κύφωση τύπου Scheuermann, οι σπόνδυλοι της σπονδυλικής στήλης αναπτύσσονται άνισα, με την μπροστινή πλευρά να αναπτύσσεται λιγότερο από την πίσω, με αποτέλεσμα οι σπόνδυλοι να παίρνουν σφηνοειδές σχήμα. Εμφανίζεται, κυρίως, σε παιδιά ηλικίας 12 έως 15 ετών, δηλαδή στην περίοδο έντονης ανάπτυξης, με ίδια συχνότητα και στα δύο φύλα.
Υπάρχουν τρία είδη της κύφωσης Scheuermann:
- Θωρακική κύφωση (Τύπος I): Ο σπόνδυλος με τη μεγαλύτερη καμπύλη βρίσκεται συνήθως ανάμεσα στους Θ7 και Θ9 σπονδυλους —η πιο συνηθισμένη μορφή της πάθησης.
- Θωρακοοσφυϊκή κύφωση (Τύπος II) : Ο κορυφαίος σπόνδυλος εντοπίζεται ανάμεσα στους Θ10 και Θ12 σπονδύλους.
- Οσφυϊκή κύφωση: Oι σπόνδυλοι που παρουσιάζουν παραμορφώσεις και όζους του Schmorl βρίσκονται στην περιοχή της μέσης (οσφυϊκοί σπόνδυλοι).
- Λειτουργική κύφωση: Η λειτουργική κύφωση είναι η μορφή της κύφωσης, η οποία προκαλείται από την «κακή» στάση του σώματος. Η συγκεκριμένη μορφή κύφωση αναπτύσσεται κυρίως κατα τη διάρκεια της εφηβείας από τα παιδιά που διατηρούν μια κακή στάση (π.χ. καθίσματος στο θρανίο) για αρκετές ώρες στην καθημερινότητά τους. Στις μέρες μας, επίσης, επικρατεί η έλλειψη της σωματικής άσκησης λόγω της εξάρτησης στους υπολογιστές —ειδικά μετά από την καραντίνα—, και «αναγκάζονται» να παραμένουν σκυμμένοι για πάρα πολλές ώρες.
- Κύφωση ενηλίκων: Το συγκεκριμένο είδος κύφωσης επηρεάζει σε υψηλό βαθμό τη στάση των ενηλίκων, οι οποίοι δυσκολεύονται να σταθούν ίσια και, όποτε προσπαθούν, νιώθουν ενόχληση. Οι συνθήκες εργασίες, επίσης, τους επηρεάζουν —όπως και στην περίπτωση της λειτουργικής κύφωσης στους εφήβους—, καθώς ορισμένες θέσεις εργασίας απαιτούν την πολύωρη χρήση των υπολογιστών.
- Οστεοπορωτική κύφωση: Η οστεοπορωτική κύφωση είναι αποτέλεσμα οστεοπορωτικού κατάγματος και επηρεάζει την αντοχή των οστών. Αυτό συμβαίνει διότι η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση στην οποία χάνεται η οστική πυκνότητα, με αποτέλεσμα να ελαττώνεται και η αντοχή των οστών.
Συμπτώματα
- Διαφορά στο ύψος των ώμων
- Το κεφάλι γέρνει προς τα εμπρός σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα
- Διαφορά στο ύψος ή στη θέση της ωμοπλάτης
- Όταν το άτομο σκύβει προς τα εμπρός, το ύψος της άνω πλάτης φαίνεται μεγαλύτερο από το φυσιολογικό
- Πόνος στην πλάτη — σπάνια είναι έντονος για να επηρεάζει τη φυσιολογική δραστηριότητα
- Χαρακτηρισμός του ατόμου ως «καμπούρας» από τους άλλους
Μέθοδος Διάγνωσης
Στην περίπτωση της κύφωσης, η μέτρηση γίνεται με τη μέθοδο “Cobb” —όπως και στη μέτρηση της σκολίωσης— και στην εξέταση της κύφωσης γίνεται μέτρηση της κυφωτικής γωνίας στους θωρακικούς σπονδύλους. Στις κανονικές συνθήκες η μέτρηση πρέπει να ξεκινήσει από τον πρώτο θωρακικό σπόνδυλο Θ1 και να καταλήξει ως και τον τελευταίο θωρακικό σπόνδυλο Θ12, όμως επειδή δεν είναι δυνατή η απεικόνιση των θωρακικών σπονδύλων πάνω από τον τρίτο θωρακικό σπόνδυλο —δηλαδή Θ1,Θ2 —, η μέτρηση ξεκινάει από την άνω επιφάνεια του Θ3 θωρακικού σπονδύλου και καταλήγει εώς και την κάτω επιφάνεια του Θ12 θωρακικού σπονδύλου. Ως κυφωτική γωνία ορίζεται η γωνία που σχηματίζεται από την καμπύλη της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή του θώρακα, γνωστή ως θωρακική κύφωση. Αυτή η γωνία μετράει τον βαθμό της κυρτότητας προς τα πίσω και χρησιμοποιείται για να αξιολογηθεί αν η θωρακική κύφωση είναι φυσιολογική ή αν υπάρχει υποκύφωση ή υπερκύφωση. Οι φυσιολογικές τιμές της κύφωσης κυμαίνονται μεταξύ 20 και 45 μοιρών.
Τι σημαίνει αν η κυφωτική γωνία δεν βρίσκεται μεταξύ 20 και 45 μοιρών ?
- Εάν η γωνία είναι μικρότερη των 20 μοιρών, τότε ο εξεταζόμενος έχει υποκύφωση.
- Εάν η γωνία είναι μεγαλύτερη των 45 μοιρών, τότε ο εξεταζόμενος έχει υπερκύφωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά την αξιολόγηση της σπονδυλικής στήλης, δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο στο μέγεθος της κύφωσης και της λόρδωσης, αλλά και στην ισορροπία μεταξύ των δύο καμπυλών. Κατά τη διάρκεια της διάγνωσης, επίσης, πρέπει να γίνει ο προσδιορισμός του είδους της κύφωσης, έτσι ώστε να γίνει η εφαρμογή της αντίστοιχης θεραπείας στον ασθενή.
Θεραπεία
Η θεραπεία βασίζεται στα συμπτώματα και στο είδος της κύφωσης που μπορεί να εμφανίζει το άτομο. Οι συνηθισμένοι τρόποι θεραπείας είναι η παρακάτω:
- Χρήση ασκήσεων για την ενδυνάμωση των κοιλιακών
- Χρήση ασκήσεων για τη σωστή στάση του σώματος
- Φάρμακα ανακούφισης πόνου
- Νάρθηκες
- Χειρουργική επέμβαση — μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις.
Κατά την απόφαση για τη θεραπεία της κύφωσης, λαμβάνεται υπόψιν:
- Ηλικία του το ατόμου
- Στάδιο της ανάπτυξης του
- Βαθμό παραμόρφωσης
- Παρουσία ή απουσία πόνου στην πλάτη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι είναι η κύφωση, Schroth Scoliosis Spine Clinic, διαθέσιμο εδώ
- Kyphosis, Johns Hopkins Medicine, διαθέσιμο εδώ
- Λειτουργική κύφωση, Schroth Scoliosis Spine Clinic, διαθέσιμο εδώ
- Εφηβική κύφωση, Schroth Scoliosis Spine Clinic, διαθέσιμο εδώ
