Της Εμμανουέλας Λατολλάρι,
Από που προέρχεται η αυθεντικότητα; Υπάρχει κάτι πιο αληθινό, πιο πραγματικό μέσα μας, πέρα από αυτό που δείχνουμε και πιστεύουμε;
Για τον Heidegger, ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι ένας μη αυθεντικός κόσμος, ο οποίος προσπαθεί διαρκώς να αλλάξει το άτομο σε κάτι άλλο από αυτό που ο ίδιος είναι. Ο Heidegger χαρακτηρίζεται ως ένας υπαρξιακός φιλόσοφος και σαν κάθε άλλο του είδους του, υποστήριξε πως το άτομο πρέπει να ζει τη ζωή του με βάση τις δικές του αξίες και διαλέγοντας ο ίδιος το δικό του μονοπάτι. Σε αυτόν του τον ισχυρισμό, παρόλα αυτά, ο Heidegger δεν ξέχνα να υποστηρίξει πως το να είναι κάποιος εκατό τοις εκατό αυθεντικός όλη την ώρα, δεν είναι ρεαλιστικό. Υπάρχοντας μέσα σε ένα κόσμο από κοινούς κανόνες, αξίες και κυρίως σε έναν κόσμο κοινής κουλτούρας, είναι αναπόφευκτο πως κάποιες ιδέες και αντιδράσεις θα προέρχονται ακριβώς από αυτά τα διαμοιραζόμενα «κοινά».
Πάνω σε αυτά τα δεδομένα, το άτομο κατασκευάζει τον εαυτό του, επομένως συχνά αυτά καθρεφτίζονται προς τα έξω. Εξάλλου, ο καθρεπτισμός αυτών των κοινών αξιών διευκολύνει, ίσως, την θέση του εκάστοτε ατόμου, ανάλογα την κουλτούρα στην οποία αυτό βρίσκεται, περιορίζοντας τις άβολες ή απειλητικές για το ίδιο στιγμές. Όμως, ο Heidegger τόνισε, ότι το άτομο θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικό να μην χάσει τον εαυτό του στο ανώνυμο «αυτοί» ή «εκείνοι» (“they”), καθώς «όλοι είναι το άλλο, και κανείς δεν είναι ο εαυτός του».
Ο Heidegger διαχωρίζει τον πραγματικό εαυτό σε δύο λέξεις: το “being” και το “Being”. Το “being” χαρακτηρίζει τον μη αυθεντικό εαυτό, που υπάρχει ανάμεσα στους άλλους στην καθημερινότητα. Το “Being” υποστηρίζει πως πρόκειται για μία πιο αληθινή εκδοχή του εαυτού, έξω από την καθημερινότητα του ανθρώπου. «Eίμαστε το συνολικό άθροισμα των πράξεών μας» και μόνο σε στιγμές πραγματικής μοναξιάς και καθρεφτισμένης συνειδητότητας των πράξεων αυτών, το άτομο γίνεται αυθεντικό. Αυτές οι στιγμές αποτελούν εξαιρέσεις της καθημερινότητας και στις οποίες το άτομο καταφέρνει να δει, από μια άλλη οπτική γωνία τον εαυτό του — ή μάλλον εξω από τον εαυτό του. Για τον Heidegger, η αυθεντικότητα είναι μια στιγμή της πραγματικότητας, μια κατάσταση μοναχικότητας και ανυπαρξίας, όπου το άτομο βιώνει τον θάνατο ενώ παραμένει ακόμα ζωντανό.
Σε αντιπαράθεση με τους παραπάνω ισχυρισμούς, ο Jaspers υποστήριξε πως η αυθεντικότητα μπορεί να μετρηθεί ανάμεσα στους άλλους. Ενώ ο Heidegger θεωρούσε ότι το άτομο είναι αυθεντικό όταν βρίσκεται μακριά από την επιρροή των άλλων, ο Jaspers θεωρούσε ότι εφόσον η ανθρώπινη φύση είναι κοινωνική και επομένως ο άνθρωπος υπάρχει στον κόσμο με άλλους, έτσι και η αυθεντικότητα του υπάρχει μαζί με εκείνους, αφού κανείς δεν υπάρχει μόνος.
Για εμένα, η αυθεντικότητα του ατόμου προέρχεται από την επαφή του με τους άλλους ανθρώπους, σε συνεχή αντίδραση της επικοινωνίας του και της επιρροής του στον κόσμο. Είμαστε κάθε εμπειρία και κάθε άτομο με το οποίο έχουμε ποτέ αλληλοεπιδράσει. Έτσι και η αυθεντικότητά μας προέρχεται ακριβώς από αυτήν την κοινωνική φύση. Το άτομο δεν μπορεί να υπάρξει έξω από το κοινωνικό σύνολο, επομένως η ύπαρξη της αυθεντικότητας χωρίς το κοινωνικό σύνολο φαίνεται σχεδόν ανούσια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Beyond authenticity, Aeon.co, διαθέσιμο εδώ
- Heidegger On Being Authentic in an Inauthentic World, Philosophybreak.com, διαθέσιμο εδώ
