Της Δήμητρας Ψύλλια,
Η φωνή αποτελεί την αλληλεπίδραση μεταξύ του αναπνευστικού συστήματος, της φωνητικής οδού, του λάρυγγα, των οργάνων άρθρωσης και τον συντονισμό του εγκεφάλου. Η φώνηση είναι η παραγωγή ήχου, η οποία αποσκοπεί στην επικοινωνία μέσω του λόγου ή του τραγουδιού, ενώ, από την άλλη πλευρά, τα επιφωνήματα υποδηλώνουν την παραγωγή ήχου κυρίως σε ένα πιο συναισθηματικό επίπεδο. Οι όροι αυτοί εναλλάσσονται και αναμειγνύονται με στόχο την επιτυχής επικοινωνία. Ωστόσο, το βέβαιο είναι ότι ο συντονισμός της φώνησης είναι αναμφίβολα εξαρτημένος από τον εγκέφαλο. Τα δύο κέντρα του εγκεφάλου- το μεταιχμιακό σύστημα και η κύρια κινητική περιοχή των οργάνων της άρθρωσης του φλοιού αποτελούν την πηγή προέλευσης του αυτού που αποκαλούμε συντονισμό της φώνησης.
Τι συμβαίνει τώρα στην περίπτωση διαταραχών της φωνής σε έναν ασθενή;
Η εκτίμηση της διαταραχής ξεκινά από στοιχεία του ιστορικού του ασθενούς που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Το ιστορικό του ασθενούς οφείλει να αποκαλύπτει τα αίτια της διαταραχής της λειτουργίας της φωνής με αρχή την ηλικία, το πρόβλημα φωνής, εάν είναι ξαφνικό- οξύ ή χρόνιο και φυσικά εάν σχετίζεται με περιβαλλοντικούς ερεθιστικούς παράγοντες. Η συνολική φυσική κατάσταση του ασθενούς παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην παραγωγή του ήχου. Ο ασθενής παρουσιάζει αλλεργίες ή εμφανίζει αναπνευστικά προβλήματα ή είναι χρόνιος καπνιστής; Αξίζει να αναφερθεί ότι η φωνή επηρεάζεται από την τροφή. Ένας ασθενής με το φαινόμενο της παλινδρόμησης μπορεί να εμφανίσει και διαταραχές στη φώνησή του. Ακόμη, αναφέρεται ότι οι σεξουαλικές ορμόνες είναι πιθανόν να μπορούν να επηρεάσουν τη φωνή. Τέλος, τη φωνή μπορούν να μεταβάλλουν χειρουργικές διαδικασίες στο λάρυγγα, στον τράχηλο, η τεχνικές όπως η διασωλήνωση καθώς και η χορήγηση φαρμάκων.
Σημαντικές επίσης πληροφορίες από τη λήψη του ιστορικού του ασθενούς είναι αν υπάρχει κατάχρηση φωνής κατά την ομιλία ή κατά τη διάρκεια ενός τραγουδιού. Ο ασθενής αισθάνεται αδυναμία ή πόνο όταν μιλά ή τραγουδά; Ένας λαρυγγολόγος θα πρέπει να ρωτά σχετικά με την καθημερινότητα του ασθενούς, αν σηκώνει βάρος, αν εκτελεί αεροβική άσκηση καθώς και αν παίζει κάποιο πνευστό μουσικό όργανο. Σε επόμενο βήμα χρησιμοποιεί ορισμένα μέσα για την ερμηνεία των διαταραχών της φωνήσης.
Το πρώτο μέσο που αξιοποιείται στη μελέτη των διαταραχών της φωνής είναι η καταγραφή. Η ηχητική καταγραφή συνιστά το πλέον πολύτιμο βασικό εργαλείο για την εκτίμηση της φωνής και για την τυφλή αντιληπτική αξιολόγηση από μία ομάδα ή για εξειδικευμένες ακουστικές αναλύσεις. Όλες οι καταγραφές των ασθενών με διαταραχές φωνής ταξινομούνται σε ένα αρχείο από όπου είναι εύκολο να ανακτηθεί μία παλαιότερη καταγραφή και για τη μελέτη αυτών αξιοποιείται ένα ψηφιακό καταγραφικό σύστημα για την αποθήκευση των καταγραφών και των μεταβολλών τους.
Στη συνέχεια για τη αποσαφίνηση των διαταραχών της φωνής αξιοποιείται η αντίληψη. Η βαθμολόγηση στηρίζεται στην ταχύτητα με την οποία ένας ασθενής διαβάζει ένα κείμενο. Αναγνωρίζονται πλεόν δύο κύρια στοιχεία του βράγχους φωνής.
Αρχικά, το λαχάνιασμα, το οποίο είναι ένα αντιληπτό αίσθημα θορυβώδους διαφυγής αέρα διαμέσου της ανεπαρκούς σύγκλεισης της γλωττίδας. Αυτή η κατάσταση μπορεί να συμπεριλαμβάνει και σύντομα επεισόδια αφωνίας, τα λεγόμενα άφωνα τμήματα.
Το δεύτερο κύριο στοιχείο του βράγχους της φωνής είναι η τραχύτητα ή σκληρότητα. Ένα αντιληπτό αίσθημα ανώμαλων γλωττιδικών παλμών, το οποίο εμφανίζει παθολογική διακύμανση της θεμελιώδους συχνότητας και ξεχωριστά αντιληπτών ακουστικά ερεθισμάτων, όπως για παράδειγμα σε τρεμούλιασμα της φωνής, συμπεριλαμβανομένων της διπλοφωνίας και των διακοπών καταγραφής.
Ένα παράδειγμα λειτουργικής διαταραχής της φωνής αποτελεί η φωνητική κατάχρηση και δυσφωνία μυοσκελετικής τάσης. Τα συμπτώματα κυμαίνονται με το κυριότερο να είναι η φωνητική κόπωση. Η φωνή ακούγεται γεμάτη αλλά δεν είναι ακουστή σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον πχ στην αίθουσα διαδασκαλίας του μαθήματος. Οι ασθενείς υποφέρουν από φαγγοδυνία, άλγος στην περιοχή του τραχήλου ή αίσθημα βλωμού, με τη φωνή να παρουσιάζει ήπιο προς μέτριο βράγχος. Στη συγκεκριμένη παθολογική κατάσταση η φωνή παράγεται με διαταραγμένη την ισορροπία της αναπνοής, της φώνησης και της αντήχησης που είναι αναγκαία για την αποτελεσματική παραγωγή φωνής. Η κατάχρηση ή η κακή χρήση της , μπορεί να οδηγήσει σε οργανικές μεταβολές όπως τα φωνητικά οζίδια ή οι κύστεις των φωνητικών χορδών. Συνοψίζοντας, αποτελεί μία αρκετά σοβαρή κατάσταση η οποία απαιτεί τη σοβαρή μελέτη του ιστορικού του ασθενούς προκειμένου να εξακριβωθεί αν για την ίαση του ασθενούς αρκεί μια συντηρητική θεραπειά ή μια πιο επεμβατική διαδικασία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Performance of Different Acoustic Measures to Discriminate Individuals With and Without Voice Disorders, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
-
Accuracy of Acoustic Voice Quality Index and Its Isolated Acoustic Measures to Discriminate the Severity of Voice Disorders, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
