Του Αναστάση Μπάρλα,
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ, όπως είδαμε και στο προηγούμενο μέρος, συνέδεσε άμεσα το όνομά της με την επαναστατική δράση, με ορόσημο την εξέγερση των Σπαρτακιστών, η οποία πήρε και το όνομά της από την οργάνωση «Ένωση Σπάρτακος» που ίδρυσε η ίδια η Ρόζα μαζί με τον Κάρλ Λίμπκνεχτ.
Η εξέγερση του Ιανουαρίου, όπως έμεινε γνωστή, αφορούσε τη γενική απεργία και τις ένοπλες διαμάχες που ακολούθησαν, διαρκείας 11 ολόκληρων ημερών (4 Ιανουαρίου-15 Ιανουαρίου 1919) ανάμεσα στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) του Φρίντριχ Έμπερτ και το Κομμουνιστικό Κόμμα (KPD) που είχε ιδρύσει η Ρόζα αμέσως μετά την αποφυλάκισή της. Η εξέγερση είχε άδοξο τέλος για την «κόκκινη Ρόζα»…
Μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Αυτοκρατορική Γερμανία έπαψε να υφίσταται και ο Κάιζερ Γουλιέλμος ΙΙ είχε εκθρονιστεί. Στη θέση του καγκελάριου βρισκόταν πλέον ο ηγέτης του SPD, Φρίντριχ Έμπερτ, καθώς το κόμμα του αποτελούσε τη μεγαλύτερη δύναμη του γερμανικού κοινοβουλίου. Η ρεβιζιονιστική πολιτική που ακολούθησε ο Φρίντριχ ήταν και ο λόγος που η Ρόζα αντιτάθηκε στη γραμμή του SPD και οδηγήθηκε στη δημιουργία του KPD.
Συγκεκριμένα, το Κομμουνιστικό κόμμα και οι Σπαρτακιστές υποστήριζαν την πάλη των τάξεων, ήταν αντίθετοι στον πόλεμο και τάσσονταν υπέρ της επανάστασης και της γενικής απεργίας ως όπλα διεκδίκησης των αιτημάτων τους, πρακτική, δηλαδή, ενάντια στην πολιτική που τελικά εφάρμοσε ο Έμπερτ μόλις ανήλθε στην εξουσία.
Τα πράγματα, μετά τη δημιουργία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, κάθε άλλο παρά προς το καλύτερο πήγαιναν και ο αναβρασμός των πολιτών γινόταν όλο και πιο φανερός. Μέσα σε αυτήν την κατάσταση οι Σπαρτακιστές άρχισαν να υιοθετούν όλο και πιο επαναστατικές πρακτικές.
Το έναυσμα για την έναρξη των συγκρούσεων του Ιανουαρίου το έδωσε η κυβέρνηση με την απόλυση του Εμίρ Έικχορν στις 4 Ιανουαρίου. Ο Εμίρ ήταν αρχηγός της αστυνομίας του Βερολίνου και ο λόγος απόλυσής του ήταν η άρνησή του να αντιδράσει απέναντι σε διαδηλωτές κατά την κρίση των Χριστουγέννων.
Το KPD ανέλαβε την έκκληση προς τον λαό για διαδήλωση που θα πραγματοποιούνταν την επόμενη μέρα. Η διαδήλωση ήταν μαζικότατη και συνεχίστηκε για πολλές μέρες, με τους διαδηλωτές οπλισμένους και να στήνουν οδοφράγματα στους δρόμους του Βερολίνου.
Ο Λίμπκνεχτ απαίτησε την ανατροπή της κυβέρνησης, όμως οι επιθυμίες του δε βρήκαν στερέωμα καθώς οι ηγέτες του USPD (Ανεξάρτητο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας) που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις, άρχισαν να συνομιλούν με τον Έμπερτ για διακανονισμό και ειρηνική λύση. Έτσι, όταν διακόπηκαν οι συνομιλίες, η Ένωση Σπάρτακος κάλεσε τα μέλη της σε ένοπλο αγώνα.
Ο Έμπερτ, όπως ήταν φυσικό, αντέδρασε άμεσα και διέταξε την επίθεση των Φράϊκορπς (φιλοβασιλικές παραστρατιωτικές οργανώσεις) ενάντια των εργατών στις 6 Ιανουαρίου του 1919. Πολύ γρήγορα τα Φράϊκορπς κατέκτησαν τους μπλοκαρισμένους δρόμους και πολλοί αντάρτες παραδόθηκαν.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 15 Ιανουαρίου του 1919, η Λούξεμπουργκ και ο Λίμπκνεχτ ανακαλύφθηκαν σε ένα διαμέρισμα και το ίδιο βράδυ, αφού ξυλοκοπήθηκαν βάναυσα, εκτελέσθηκαν.
Με αυτόν τον άδοξο τρόπο, λοιπόν, έφτασε και το τέλος της ζωής μιας πολύ σπουδαίας προσωπικότητας, που επηρέασε σε τεράστιο βαθμό το πολιτικό στερέωμα της διεθνούς τάξης και την ιδεολογία του κομμουνισμού. Δε δίστασε να ασκήσει έντονη κριτική σε αρκετούς ομοϊδεάτες της, ακόμα και στον Βλάντιμιρ Λένιν και την πορεία της Οκτωβριανής Επανάστασης και να έρθει σε ρήξη με όλα τα στερεότυπα της εποχής της. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ είναι αδιαμφισβήτητο πως αποτέλεσε σύμβολο για την εποχή της και συνεχίζει να επηρεάζει την πολιτική φιλοσοφία μέχρι και σήμερα.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Κρις Χάρμαν, Γερμανία 1918-1923: Η χαμένη Επανάσταση, εκδ. Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, 2009
- Λέανδρος Μπόλαρης, Η εξέγερση των Σπαρτακιστών, Ελευθεροτυπία, 2014
