Της Άννας Καρρά,
Ένα ερώτημα που απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια, ένα σημαντικό μέρος θεωρητικών αλλά και απλών καθημερινών ανθρώπων, είναι αν η άμβλωση είναι ηθικά επιτρεπτή. Ποιος, όμως, μπορεί να ορίσει τι είναι ηθικό και τι όχι, αλλά και με τι κριτήρια θα εξεταστεί; Οι απόψεις διίστανται, καθώς έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για το αμφιλεγόμενο αυτό ζήτημα. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Άμβλωση ή έκτρωση είναι ο τερματισμός μια εγκυμοσύνης με τεχνητά μέσα, δηλαδή με χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων ή με χειρουργική επέμβαση. Αξιοσημείωτο είναι πως στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν βότανα, αιχμηρά αντικείμενα ή γροθιές για να βλάψουν το έμβρυο και να τερματίσουν την κύηση. Σε κάποιες χώρες μάλιστα, απαγορεύεται η άμβλωση και τιμωρείται ποινικά.
Από άποψη ηθικής, οι κρατούσες θεωρείς που έχουν υποστηριχθεί είναι δύο. Η πρώτη είναι υπέρ της ζωής και πρεσβεύει πως η άμβλωση ισοδυναμεί με ανθρωποκτονία, καθώς το έμβρυο ακόμα και στα πρώτα στάδια της κύησης θεωρείται πρόσωπο. Έτσι, με την τέλεση της προσβάλλεται το δικαίωμα της ζωής. Ωστόσο, προβλέπονται εξαιρέσεις, κατά τις οποίες επιτρέπεται η άμβλωση, γιατί δικαιολογείται από τις περιστάσεις. Πιο ενδεικτικά, επιτρέπεται η άμβλωση σε περιπτώσεις αιμομιξίας, βιασμού ή σεξουαλικής αποπλάνησης ανήλικης. Ακόμη, επιτρέπεται και σε περιπτώσεις που κατά την κύηση εντοπίζονται γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο ή κίνδυνος για την υγεία της εγκύου. Αντίθετα, οι υπέρμαχοι της επιλογής ισχυρίζονται πως το έμβρυο αποτελεί ένα σύνολο κυττάρων, δηλαδή πράγμα και όχι πρόσωπο, με αποτέλεσμα να μην είναι φορέας δικαιωμάτων. Επίσης, βάζουν σε προτεραιότητα την επιλογή της γυναίκας για το μέλλον αυτής της κύησης, καθώς εκείνες έχουν το δικαίωμα να καθορίζουν τι θα συμβαίνει στο σώμα τους.
Από κοινωνική άποψη, όμως, πολλές γυναίκες έχουν έρθει αντιμέτωπες με μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και έχουν προβληματιστεί με το πώς πρέπει να πράξουν. Ιστορίες διαφόρων προσώπων βγάζουν στο φως και τις αντιλήψεις που υποβόσκουν και καλλιεργούνται στο πλαίσιο των κοινωνικών σχέσεων. Πιο συγκεκριμένα, κατά κύριο λόγο οι γυναίκες στιγματίζονται όταν προβαίνουν σε έκτρωση, επειδή βάζουν σε κίνδυνο την υγεία τους, αλλά και τη μετέπειτα δυνατότητά τους να αποκτήσουν άλλα παιδιά. Σε καμία περίπτωση να μην παραγνωρίσουμε και το συναισθηματικό βάρος που κουβαλάνε σε όλη τους της ζωή.
Σε αυτήν την απόφαση, όμως, έχουν λόγο και οι σύντροφοί τους, καθώς αυτή η εγκυμοσύνη πρόκειται να αλλάξει και το δικό τους μέλλον. Ποσό καθοριστική είναι η γνώμη τους σχετικά με την εξέλιξη και το μέλλον της κύησης; Υπάρχουν σύντροφοι πολύ υποστηρικτικοί και με θέληση να αποκτήσουν τον ρόλο του πατέρα, αλλά υπάρχουν και σύντροφοι που πιέζουν τις έγκυες να «ρίξουν» το παιδί. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει η απόφαση αυτή να είναι συνέπεια πίεσης που ασκήθηκε είτε από τον σύντροφο είτε από τον οικογενειακό περίγυρο. Άλλωστε, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός πως και οι οικογένειες ασκούν πίεση προς μια κατεύθυνση, με επακόλουθο το βάρος της απόφασης να «πνίγει» τους άμεσα ενδιαφερόμενους.
Πολλά ζευγάρια όταν τους συμβαίνει αυτό νιώθουν ντροπή για το τι θα πει ο κόσμος. Νιώθουν χαμένοι, γιατί ξαφνικά έρχονται αντιμέτωποι με ευθύνες που μέχρι τώρα δεν είχαν αναλογιστεί. Άλλοι εκμυστηρεύονται σε διάφορες συζητήσεις πως εκείνο το μωρό θα τους κατάστρεφε το μέλλον και θα ήταν εμπόδιο για τα όνειρά τους, άλλοι πως δεν είχαν ούτε την ωριμότητα αλλά ούτε και την οικονομική ευχέρεια να το μεγαλώσουν. Και πως αυτή θα ήταν η σωστότερη απόφαση για όλους. Ποια είναι πράγματι η σωστή απόφαση; Σίγουρα σε αυτήν την ερώτηση δεν μπορούμε να απαντήσουμε γενικά, καθώς η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή.
Ας μην λησμονήσουμε να αναφέρουμε και τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στο ζήτημα αυτό, η οποία καταδικάζει τις εκτρώσεις και τις χαρακτηρίζει ως αμαρτία. Εκείνη, μάλιστα, υποστηρίζει πως κανείς δεν έχει δικαίωμα να στερήσει μια ανθρώπινη ζωή παρά μόνο ο Θεός.
Εν κατακλείδι, η έκτρωση δεν είναι μια εύκολη απόφαση και για αυτό απαιτείται κατανόηση και στήριξη από τα κοντινά πρόσωπα, αλλά και από την ίδια την κοινωνία. Ας ελπίσουμε πως σε όλες τις χώρες οι γυναίκες θα έχουν το προνόμιο της επιλογής, αλλά και ότι η απόφαση αυτή θα είναι αποτέλεσμα σκέψης και όχι πιέσεων.
