Της Ματίνας Βόντα,
Η συζήτηση για την αντικατάσταση του μαθήματος των Θρησκευτικών με το μάθημα της Φιλοσοφίας στα σχολεία είναι έντονη και πολυδιάστατη. Το θέμα έχει προκύψει κυρίως λόγω της ανάγκης για μια πιο πλουραλιστική και δημοκρατική εκπαίδευση, που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, το Υπουργείο Παιδείας, εξετάζει την εισαγωγή ενός εναλλακτικού μαθήματος Ηθικής για τους μαθητές που απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά. Αυτό το μάθημα θα επικεντρώνεται στην ηθικοκοινωνική αγωγή των μαθητών, με περιεχόμενο που θα καθοριστεί από επιτροπή καθηγητών Φιλοσοφίας και Θεολογίας.
Υπάρχουν, βέβαια, αντιρρήσεις και διχογνωμίες σχετικά με το περιεχόμενο και τη στόχευση του νέου μαθήματος. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το μάθημα θα πρέπει να έχει θρησκειολογικούς στόχους και να βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν το θρησκευτικό φαινόμενο γενικότερα.
Σύμφωνα με τα όσα ορίζονται από το Υπουργείο, «μαθητές οι οποίοι δεν είναι xριστιανοί ορθόδοξοι (δηλαδή αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι, άθρησκοι, άθεοι, αγνωστικιστές), μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να απαλλαγούν από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών, υποβάλλοντας σχετική αίτηση στον διευθυντή της σχολικής μονάδας στην οποία θα αναφέρεται το εξής: «Λόγοι θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή (μου ή του παιδιού μου) στο μάθημα των Θρησκευτικών». Σε περίπτωση που ο μαθητής είναι ενήλικος, η αίτηση υπογράφεται από τον ίδιο, ενώ αν είναι ανήλικος υπογράφεται από τους δύο γονείς/κηδεμόνες του». Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας, για τους μαθητές που παίρνουν απαλλαγή, η πολιτεία οφείλει να εισαγάγει εναλλακτικό μάθημα.
Θα διδάσκεται τελικά «Ηθική Φιλοσοφία» ή «Τάξις και Ηθική»; Ακόμα και με τις καλύτερες προθέσεις, είναι δύσκολο να εμπιστευτεί κανείς μια κυβέρνηση που κατήργησε το σημαντικό μάθημα της Κοινωνιολογίας. Οι δηλώσεις του Άδωνη Γεωργιάδη ότι η Κοινωνιολογία «κάνει τα παιδιά Αριστερά» είναι αλησμόνητες. Τι ακριβώς θα προσφέρει το μάθημα της «Ηθικής» στα παιδιά; Πώς θα εξηγηθεί ένας κλάδος της Φιλοσοφίας χωρίς τη θεοκρατική προσέγγιση που κυριαρχεί στο ελληνικό σχολείο; Θα είναι μια ηθική «Κεραμέως» που θα επιβάλλει κανόνες στα παιδιά; Η ευθύνη πέφτει στην πενταμελή επιτροπή που θα καθορίσει ποιοι θα διδάσκουν το μάθημα και πώς θα διαμορφωθεί ανά τάξη. Το παρελθόν της δεν εμπνέει αισιοδοξία. Ο χρόνος θα δείξει αν το μάθημα θα διδάσκεται σωστά ή αν θα είναι ένα ακόμα φιάσκο που το Υπουργείο Παιδείας θα παρουσιάσει ως «success story».
Το νέο μάθημα της Ηθικής θα διδάσκεται στους μαθητές που απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά, από τη Γ’ Δημοτικού έως τη Γ’ Λυκείου. Το μάθημα αυτό έχει σχεδιαστεί για να καλύψει την ανάγκη για μια εναλλακτική εκπαίδευση σε θέματα ηθικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Το πρόγραμμα σπουδών θα περιλαμβάνει θέματα, όπως η ηθική φιλοσοφία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η κριτική σκέψη και η ανάπτυξη της ηθικής συνείδησης. Η διδασκαλία θα γίνεται από ειδικά καταρτισμένους εκπαιδευτικούς και θα στοχεύει στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης και της ηθικής ανάπτυξης των μαθητών. Για να συγκροτηθεί ένα τμήμα, θα πρέπει να έχουν πάρει απαλλαγή από τα Θρησκευτικά τουλάχιστον 10 μαθητές σε μία τάξη. Σε περίπτωση που οι μαθητές είναι λιγότεροι, θα παρακολουθούν άλλα μαθήματα ή θα κάνουν ερευνητικές εργασίες.
Η αποδοχή του νέου μαθήματος της Ηθικής είναι ανάμεικτη. Υπάρχουν διάφορες απόψεις και αντιδράσεις από την εκπαιδευτική κοινότητα, τους γονείς και τους μαθητές.
Υποστηρικτές:
- Πολλοί γονείς και εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι το μάθημα της Ηθικής θα προσφέρει μια πιο πλουραλιστική και δημοκρατική εκπαίδευση.
- Υποστηρίζουν ότι θα βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν κριτική σκέψη και ηθική συνείδηση, κάτι που είναι απαραίτητο στη σύγχρονη κοινωνία.
Αντιρρησίες:
- Κάποιοι γονείς και θρησκευτικές κοινότητες ανησυχούν ότι η αντικατάσταση των Θρησκευτικών μπορεί να απομακρύνει τους μαθητές από τις θρησκευτικές τους ρίζες.
- Υπάρχουν, επίσης, ανησυχίες για το αν οι εκπαιδευτικοί θα είναι επαρκώς καταρτισμένοι για να διδάξουν το νέο μάθημα.
Η συζήτηση συνεχίζεται και είναι πιθανό να υπάρξουν περαιτέρω αλλαγές και προσαρμογές στο πρόγραμμα σπουδών με βάση τις αντιδράσεις και τις ανάγκες της κοινωνίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Μάθημα «Ηθικής» στα σχολεία για τους μαθητές που απαλλάσσονται από τα θρησκευτικά, Documentonews.gr, διαθέσιμο εδώ
