Της Μαρίνας Νίκα,
Όλοι μας γνωρίζουμε και αγαπάμε τις Κυκλάδες για τα όμορφα νησιά τους, άλλα μικρά και άλλα μεγάλα. Ανάμεσά τους, όμως, βρίσκονται και μερικοί μικροί, κρυφοί θησαυροί, ένας από τους οποίους είναι και η Δονούσα. Η μαγευτική Δονούσα, αποτελεί το βορειότερο νησί των Κυκλάδων και συγκεκριμένα, θα το συναντήσετε στον χάρτη βόρεια της Αμοργού και ανατολικά της Νάξου. Έχει έκταση περίπου 13 τ.χλμ. και γύρω στους 160 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται, ως επί των πλείστων, με την κτηνοτροφία, την αλιεία και τον τουρισμό.
Κατά την αρχαιότητα, είχε το όνομα Δενούσα ή Δονούσα, ενώ σύμφωνα με ιστορικούς της εποχής, η Δονούσα εμφανίζεται στον Βιργίλιο ως ”Viriden”, λόγω της πλούσιας βλάστησης και του πράσινου μαρμάρου της. Επίσης, η ελληνική μυθολογία αναφέρει ότι το νησί πήρε το όνομά του από τον θεό Διόνυσο. Πιο αναλυτικά, ο Θησέας και η Αριάδνη κατά την επιστροφή τους από την Κρήτη, σταμάτησαν στη Δονούσα, η οποία τότε ονομαζόταν «Δία». Όταν ο Διόνυσος αντίκρισε την Αριάδνη την ερωτεύτηκε παράφορα και διέταξε τον Θησέα να τον υπακούσει και να αφήσει την Αριάδνη στο νησί. Προφανώς, ο Θησέας δεν θα μπορούσε να είναι σύμφωνος, με αποτέλεσμα ο Διόνυσος να κρύβει την Αριάδνη στο νησί, ώστε να μην τη βρει ο αγαπημένος της. Επιπρόσθετα, η Δονούσα χρησιμοποιήθηκε κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους ως τόπος εξορίας.
Το νησί πρωτοκατοικήθηκε από Αμοργιανούς που ίδρυσαν το χωριό «Σταυρός» – τη σημερινή πρωτεύουσα και το λιμάνι του νησιού – ενώ οι οικισμοί Μερσίνη, Χαραυγή και Καλοταρίτισσα συμπληρώνουν τον χάρτη του κυκλαδίτικου αυτού νησιού. Σε απόσταση αρκετά μικρή από τη Χώρα, συναντάμε την παραλία Κέδρου που περιβάλλεται από κοφτερά βράχια, αλλά και το ναυάγιο του «Ωρίωνα» στον βυθό της θάλασσας. Το πλοίο «Ωρίων» είχε ενταχθεί από το 1936 στη δυναμική του Ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού. Στις 12 Ιουλίου του 1940, λίγους μήνες πριν την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, εκδηλώθηκε το πρώτο θερμό επεισόδιο από την πλευρά των Ιταλών. Κατά τη διάρκεια ανεφοδιασμού από τον φάρο της Γραμβούσας στην Κρήτη, το πλοίο δέχθηκε επίθεση από μια ομάδα ιταλικών αεροσκαφών, με σκοπό να το βυθίσουν. Τα ιταλικά αεροσκάφη δεν πέτυχαν τον σκοπό τους, ενώ κατά τη δεύτερη προσπάθεια, το ελληνικό αντιτορπιλικό ήταν καλύτερα προετοιμασμένο, αναγκάζοντας τους Ιταλούς να αποχωρήσουν. Στις 22 Αυγούστου του 1943 το πλοίο βυθίστηκε, στη συνέχεια ανελκύθηκε και εξακολουθεί να επιχειρεί υπό τη διοίκηση του γερμανικού ναυτικού. Κληρονομιά αυτής της ιστορικής, πολεμικής περιόδου που έζησε το νησί, έχουν μείνει τα συντρίμμια του πλοίου, που συναντάμε μέχρι και σήμερα στον βυθό του Κερδού στη Δονούσα.
Εν κατακλείδι, η Δονούσα αποτελεί ένα κόσμημα των μικρών Κυκλάδων. Οι απίστευτες παραλίες με τα τιρκουάζ νερά, οι οικισμοί της γεωμετρικής εποχής, οι εντυπωσιακές, γραφικές εκκλησίες και οι περίφημες μυρωδιές συνθέτουν ένα μαγευτικό τοπίο, που προσελκύει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη να τις εξερευνήσει. Η Δονούσα δεν πάει πίσω, «καμαρώνοντας» όχι μόνο για την ανέγγιχτη Κυκλαδίτικη ομορφιά της, αλλά και για την πλούσια ιστορία της, αφού πρόκειται για ένα νησάκι που δεν έμεινε απείραχτο, ούτε από τους αρχαίους Έλληνες, τους οποίους μάγεψε και το ένταξαν στη μυθολογία, αλλά ούτε και από τα δεινά της σύγχρονης ιστορίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- ΔΟΝΟΥΣΑ, e-kyklades.gr, διαθέσιμο εδώ
