Σαν Σήμερα: 2 Αυγούστου 1913 – Κατακτήθηκε η υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου

Της Παρασκευής Κωστίνου,

1913: Κατακτήθηκε για πρώτη φορά η υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου από τον Χρήστο Κάκκαλο, τον Frederic Boissonas και τον Daniel Baud-Bovy. Η ανάβαση αυτή έμελλε να ανοίξει τον δρόμο για όλους τους ορειβάτες και όχι μόνο, που ήθελαν να πλησιάσουν την οικία των Ολύμπιων θεών.

Αξίζει, αρχικά, να γίνει μία αναφορά στον άνθρωπο που ήταν υπεύθυνος για αυτήν την πολύ σημαντική κατάκτηση. Ο Χρήστος Κάκκαλος γεννήθηκε στο Λιτόχωρο το 1879 ή το 1882 και από νεαρή ηλικία αγάπησε το βουνό των θεών και ασχολήθηκε με αυτό επαγγελματικά, ως κυνηγός αγριοκάτσικων και υλοτόμος. Επίσης, έπαιζε λαούτο. Μέχρι τα τελευταία του χρόνια, ανέβαινε στον Όλυμπο, πολλές φορές ξυπόλητος, ενώ η τελευταία του ανάβαση ήταν σε ηλικία 97 ετών! Αφιερώθηκε στο βουνό και προς τιμήν του το ένα από τα δύο καταφύγια στο Οροπέδιο των Μουσών στον Όλυμπο, σε υψόμετρο 2.650μ., ονομάστηκε «Χρήστος Κάκαλος».

Είχαν προηγηθεί και άλλες απόπειρες ανάβασης στην κορυφή του Ολύμπου, αλλά όλες ήταν αποτυχημένες. Ήδη από τα τέλη του 17^ου αιώνα είχαν ξεκινήσει διάφοροι επιστήμονες, όπως βοτανολόγοι και γεωλόγοι να μελετούν και να εξερευνούν το βουνό των θεών, στο οποίο παρουσιάζεται ένα πολύ ιδιαίτερο μικρό-κλίμα, όσον αφορά την πανίδα και τη χλωρίδα. Υπάρχουν ορισμένες πηγές που αναφέρουν τον Άγιο Διονύσιο ως τον πρώτο σύγχρονο εξερευνητή του Ολύμπου, ο οποίος έχτισε και το μοναστήρι του στο βουνό. Από εκεί και μετά, ιδίως επί Οθωμανικής κατάκτησης, το βουνό ανήκε στον Σουλτάνο, οπότε δεν υπάρχουν αναφορές για αναβάσεις στον Όλυμπο. Επίσης, ένας ακόμα αποτρεπτικός παράγοντας πρέπει να ήταν η παρουσία λήσταρχων στον Όλυμπο, όπως ο Γιαγκούλας.

Το 1913, λοιπόν, και αφού οι προσπάθειες κατάκτησης της κορυφής είχαν συστηματοποιηθεί, οι δύο Ελβετοί εξερευνητές Frederic Boissonas και ο Daniel Baud-Bovy, με οδηγό τους τον Χρήστο Κάκκαλο, οργάνωσαν την ανάβασή τους στο μυθικό βουνό. Ο Frederic Boissonas ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς φωτογράφους των αρχών του 20^ου αιώνα, ο οποίος ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και την αποτύπωσε μέσα από μία συλλογή 7.000 φωτογραφιών. Ο συνοδός του Daniel Baud-Bovy ήταν ποιητής και ζωγράφος.

Η ανάβαση ξεκίνησε στις 29 Ιουλίου του 1913, ακολουθώντας το βασικό μονοπάτι, που σήμερα ονομάζεται Ε4, και ενώ έφτασαν σε ένα πολύ ικανοποιητικό σημείο στο εκκλησάκι του Προφήτη-Ηλία, αποφάσισαν να επιστρέψουν και να διανυκτερεύσουν στη βάση τους. Φυσικά, μετάνιωσαν για την απόφασή τους αυτή και την επόμενη μέρα αποφασίζουν να τολμήσουν το ακατόρθωτο. Την 1^η Αυγούστου, στη διάρκεια της ανάβασης, τους έπιασε ισχυρή θύελλα και διανυκτέρευσαν στη θέση Μαυρόλογγο. Την επομένη, λοιπόν, ξεκίνησαν την ανάβαση, με στόχο την κατάκτηση της κορυφής. Λόγω του ότι υπήρχε έντονη ομίχλη κατά τη διάρκεια της ανάβασης, όταν είχαν φτάσει σε μία κορυφή νόμιζαν ότι αυτή ήταν ο Μύτικας και την ονόμασαν «Κορυφή της Νίκης». Αφού, όμως, καθάρισε η ατμόσφαιρα, είδαν ότι υπάρχει και υψηλότερο σημείο. Τότε ο Χρήστος Κάκκαλος γεμάτος πείσμα, ο οποίος, μάλιστα, είχε ανέβει το βουνό ξυπόλητος, όπως αναφέρει ο Boissonas, συνέχισε απτόητος την αναρρίχηση. Δέθηκαν οι δύο ξένοι ορειβάτες πίσω του και, τελικά, στις 2 Αυγούστου 10:25 το πρωί κατάφεραν να κατακτήσουν την υψηλότερη κορυφή της Ελλάδας, την οποία, αρχικά, ονόμασαν «Κορυφή Βενιζέλος» και μετά Μύτικας.

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Boissonas, ο οποίος αναφέρει ότι «ο Όλυμπος μας φώναζε από καιρό. Η ομορφιά του δεν είναι μόνο η φύση. Η ομορφιά του, είναι ομορφιά πνευματική. Εκφράζει το θείο». Η πρώτη καταγεγραμμένη ανάβαση στον Μύτικα έγινε γνωστή 6 χρόνια αργότερα, με αφορμή το βιβλίο του Boissonas που διαπραγματεύονταν τον Όλυμπο και είχε τίτλο Αθάνατη Ελλάδα. Με αυτό τον τρόπο ανοίχτηκε ο δρόμος, το βουνό των θεών έγινε παγκοσμίως γνωστό και πλέον προσβάσιμο σε όλους όσους επιθυμούν να θαυμάσουν την κατοικία των Ολύμπιων θεών.

Με κάθε ευκαιρία, ο Δήμος Δίου Ολύμπου και συγκεκριμένα το Λιτόχωρο τιμά τον συγχωριανό τους με εκδηλώσεις και εκθέσεις, όπως είναι αυτή που λαμβάνει χώρα ήδη στο Λιτόχωρο στο Ναυτικό Μουσείο από τις 13.07 έως 25.08 2024. Τέλος, στόχος αυτών των δράσεων είναι να μάθουν οι νεότεροι την ιστορία ενός ανθρώπου που, με το πάθος του για το βουνό, το έκανε ευρέως γνωστό και αυτό το μεταβίβασε και στις νεότερες γενιές, που συνεχίζουν να αγαπούν και να φροντίζουν την πολύτιμη κληρονομιά του Χρήστου Κάκαλου.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Χρήστος Κάκαλος, ο Αετός του Ολύμπου, hikingexperience.gr, Διαθέσιμο εδώ
• Χρήστος Κάκαλος: O κατακτητής του Ολύμπου…, kynigesia.gr, Διαθέσιμο εδώ
• Επιχείρηση «Μύτικας»: Η κατάκτηση της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
• Σαν σήμερα 2 Αυγούστου, ο Χρήστος Κάκαλος και δυο Ελβετοί πατούν την κορυφή του Ολύμπου, ethnos.gr, Διαθέσιμο εδώ