Του Άρη Γλυκού,
Το Bitcoin αποτελεί το μεγαλύτερο σε κεφαλαιοποίηση κρυπτονόμισμα στον κόσμο. Η συνολική κεφαλαιοποίησή του ($ 1,22 τρις) θα την κατατάσσει στις 10 μεγαλύτερες εταιρείας στον κόσμο, ενώ, μόνο το Α.Ε.Π. 16 κρατών την ξεπερνάει, με χώρες όπως τη Σαουδική Αραβία, τη Νορβηγία και το Βέλγιο να βρίσκονται πιο χαμηλά από το Bitcoin. Τα σημαντικά αυτά επιτεύγματα για το Bitcoin και η ευρεία χρήση του έχουν κάνει πολλούς να θεωρούν ότι είναι το πρώτο επιτυχημένο κρυπτονόμισμα. Ο τίτλος αυτός αν και αληθεύει, κρύβει την ιστορία του πρώτου χρονολογικά κρυπτονομίσματος, το οποίο έκανε την εμφάνισή του αρκετά χρόνια πριν την αλλαγή της χιλιετίας.
Το Bitcoin εμφανίστηκε το 2009, αλλά παραπάνω από 20 χρόνια πριν, το 1982 υπήρχε ήδη η ιδέα για το πρώτο κρυπτονόμισμα από τον David Chaum, ενώ αυτή είχε καταγραφεί και σε δημοσιευμένη ερευνητική μελέτη. Το 1989 ιδρύθηκε η εταιρεία DigiCash και ένα χρόνο αργότερα δημιουργήθηκε το πρώτο κρυπτονόμισμα το eCash.
Ο εμπνευστής και δημιουργός του eCash διέβλεπε το πρόβλημα της ιδιωτικότητας, αφού κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται και καταγράφεται αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο για τον προσδιορισμό της καθημερινότητας και των προτιμήσεων του εκάστοτε καταναλωτή. Επιπλέον, μπορεί να αποκαλύψει το μέρος όπου ζει και συχνάζει, καθώς και το ύψος του διαθέσιμου εισοδήματος. Επομένως, προκύπτει ότι οι συναλλαγές μπορούν να χαρτογραφήσουν έναν άνθρωπο. Ένα ακόμα πρόβλημα που παρατήρησε αφορούσε τη χρήση τραπεζογραμματίων και νομισμάτων ήταν η έλλειψη ελέγχου σε περιπτώσεις κλοπής, δωροδοκίας, φοροδιαφυγής αλλά και στην χρήση για συναλλαγές στην μαύρη αγορά.
Με σκοπό λοιπόν να «προλάβει» το πρώτο πρόβλημα, πριν ακόμη εμφανιστεί και να αντιμετωπίσει το δεύτερο, ο Chaum ανέπτυξε το eCash για να προστατέψει την ιδιωτικότητα του κάθε χρήστη του και να υπάρχουν καταγεγραμμένες συναλλαγές. Λύση στην αντιμετώπιση και των δύο προβλημάτων αποτελεί η τεχνική της τυφλής υπογραφής (blind signature).
Αφού το eCash θα χρησιμοποιείται ως μέσο συναλλαγής είναι σκόπιμο να αναλυθεί η λειτουργία της τυφλής υπογραφής στα πλαίσια συναλλαγών με μία τράπεζα. Ένας πελάτης στέλνει ένα μήνυμα στην τράπεζα, το οποίο όμως η τράπεζα δεν μπορεί να διαβάσει και καλείται απλά να υπογράψει, δηλαδή η τράπεζα βάζει τυφλά την υπογραφή της. Το μήνυμα αυτό επιστρέφει στον πελάτη, ο οποίος μπορεί να δει τα περιεχόμενα του υπογεγραμμένου, πλέον, μηνύματος το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει τα ηλεκτρονικά χρήματα που ο πελάτης θέλει να χρησιμοποιήσει για να αγοράσει ένα προϊόν. Στη συνέχεια, ο πελάτης στέλνει τα χρήματα αυτά σε έναν καταστηματάρχη και λαμβάνει το προϊόν.
Φυσικά αυτός ο τρόπος λειτουργίας εγείρει την εξής σημαντική ερώτηση: πως εξασφαλίζεται ότι αυτό που λέει o πελάτης είναι αλήθεια; Ο καταστηματάρχης αφότου λάβει το μήνυμα για την πληρωμή καλείται να επικοινωνήσει με την τράπεζα που το έχει υπογράψει για να ελέγξει ότι τα χρήματα αυτά υπάρχουν και δεν έχουν ξοδευτεί αλλού. Το κάθε «νόμισμα» έχει έναν ειδικό κωδικό όπως ο σειριακός αριθμός στα χαρτονομίσματα που επιτρέπει στην τράπεζα να διαχωρίζει τα νομίσματα μεταξύ τους. Έτσι εξασφαλίζεται ότι δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί κάποιο από τα συμβαλλόμενα μέρη τον τρόπο λειτουργίας του κρυπτονομίσματος και κάθε ξεχωριστό νόμισμα κατευθύνεται προς μια συγκεκριμένη στιγμή. Παράλληλα, εξασφαλίζεται η ιδιωτικότητα του εκάστοτε πελάτη και μειώνονται οι δυνατότητες χρήσης του χρήματος για τέλεση παράνομων δραστηριοτήτων.
Το eCash είχε ένα αποτελεσματικό και χρήσιμο σύστημα και για αυτό το λόγο τράβηξε την προσοχή πολλών σημαντικών εταιρειών, όπως της Deutsche Bank, της Credit Suisse ακόμα και της Microsoft. Με τις πρώτες δύο είχε υπογραφεί και συμφωνία συνεργασίας. Η χρήση του eCash πραγματοποιήθηκε τελικά, μόνο από μια τράπεζα πριν την πτώχευση της DigiCash το 1998, με μόλις 5000 πελάτες και 300 καταστηματάρχες. Την περίοδο λειτουργίας της DigiCash πραγματοποιούνταν ουσιαστικές διαφορές στην καθημερινότητα των ανθρώπων, με την ραγδαία αύξηση του Διαδικτύου, αλλά κυρίως την αύξηση του μεγαλύτερου ανταγωνιστή του eCash των πιστωτικών καρτών. Το πρόβλημα της ιδιωτικότητας δεν απασχολούσε τους πολίτες της εποχής και οι πιστωτικές κάρτες αποτελούσαν ήδη σημαντικό μέρος της καθημερινότητας των αγοραστών με αποτέλεσμα η ευκολία να κερδίσει τελικά έναντι της ιδιωτικότητας.
Το eCash αποτελεί το πρώτο κρυπτονόμισμα, παρέχοντας την περίοδο που δημιουργήθηκε μια ματιά στο μέλλον. O David Chaum συνεχίζει μέχρι και σήμερα να ασχολείται με τον χώρο της κρυπτογραφίας και της αποκεντροποίησης, καθώς ηγείται του xx network, ενός δικτύου που στοχεύει στην προστασία των συναλλαγών -χρηματικών και μη- από τον κίνδυνο της κβαντικής υπολογιστικής. Επιπλέον έχει ιδρύσει την Διεθνή Ένωση Κρυπτολογικής Έρευνας, ενώ συνεργάζεται με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών και Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας για την δημιουργία ενός ψηφιακού νομίσματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- eCash: Overview, Rise and Fall, Investopedia, διαθέσιμο εδώ
- History of Cryptocurrencies : Is Bitcoin Really the First Cryptocurrency?, The FinTech Way, διαθέσιμο εδώ
- The story of Digicash and its eCash, European Union, διαθέσιμο εδώ
- DavidChaum, Blind signatures for untraceable payments, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, διαθέσιμο εδώ
