Του Γιάννη Αρμύρα,
Ένα μήνα μετά τη νίκη του κόμματος VMRO-DPMNE στη Βόρεια Μακεδονία, οι προσδοκίες της Ελλάδας και της Βουλγαρίας για εξομάλυνση των σχέσεων τους με την προαναφερθείσα χώρα, φαίνεται ότι δεν εκπληρώθηκαν. Η νέα κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, με Πρωθυπουργό τον Hristijan Mickoski και Πρόεδρο τη Гордана Силјановска-Давкова (Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα), φαίνεται ότι έχει βάλει ως στόχο να καταστρέψει ολοκληρωτικά τις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.
Η αρχή των προκλήσεων από τη γείτονα χώρα έγινε στην ορκωμοσία της νέας προέδρου, η οποία ανέφερε χαρακτηριστικά ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει το συνταγματικό όνομα της χώρας (Βόρεια Μακεδονία), πάρα μόνο το «αληθινό» όνομα της χώρας, το οποίο δεν είναι άλλο από το όνομα «Μακεδονία». Ως αποτέλεσμα, η κίνηση αυτή προκάλεσε την πρώτη «κρίση» στις σχέσεις με την Αθήνα, καθώς η πρέσβης της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση της Βουλής για την ορκωμοσία της Гордана Силјановска-Давкова (Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα), αποχώρησε ως ένδειξη διαμαρτυρίας για το γεγονός ότι η τελευταία αποκάλεσε κατά την ορκωμοσία της τη χώρα ως «Μακεδονία», παραβιάζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Ακόμη, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση του, προειδοποίησε ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας, εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας. Το επόμενο βήμα της νέας κυβέρνησης, ήταν να κάνει αναφορά σε δήθεν «εκτοπισμένους Μακεδόνες» από τα εδάφη της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, σε πρόσφατη συνάντηση με εκπροσώπους της αποκαλούμενης «Ένωσης Συλλόγων Μακεδόνων και παιδιών-προσφύγων από το Αιγαιατικό τμήμα της Μακεδονίας».
Η κίνηση αυτή προκάλεσε έντονο προβληματισμό και εκνευρισμό στο ΥΠΕΞ, το οποίο με δήλωσή του ανέφερε πως η ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας συνεχίζει να παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και συνάμα επιστρέφει σε ενέργειες του παρελθόντος που υποδηλώνουν αλυτρωτική διάθεση και πλήρη άγνοια της ιστορίας, όπως και ότι η ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας απομακρύνεται καθημερινά όλο και περισσότερο από τις σχέσεις καλής γειτονίας που αποτελούν τον πυρήνα του ευρωπαϊκού κεκτημένου και του διεθνούς δικαίου. Η νέα αυτή πρόκληση ανάγκασε και τον πρωθυπουργό της χώρας μας να τοποθετηθεί και αυτός επί του θέματος, λέγοντας: «Ενημέρωσα, λοιπόν, τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γι’ αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη και κατέστησα επίσης απολύτως σαφές ότι εάν τα Σκόπια επιμείνουν σε αυτή τη γραμμή, θα καταστήσουν ουσιαστικά εξαιρετικά δύσκολη -αν όχι θα ακυρώσουν στην πράξη οποιαδήποτε διαδικασία άμεσης σύγκλισης με την ευρωπαϊκή οικογένεια. Οπότε νομίζω ότι θα πρέπει όλοι να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεών τους και να γνωρίζουν ότι η συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο περνά, προφανώς, μέσα από την πιστή τήρηση διεθνών συμφωνιών που έχουν υπογραφεί, εν προκειμένω, και από τα δύο μέρη».
Ως απάντηση, το ΥΠΕΞ της Βόρειας Μακεδονίας προχώρησε σε μια αυστηρή ανακοίνωση κατά της Ελλάδας, με την οποία υποστηρίζει ότι η Βόρεια Μακεδονία σέβεται τη Συμφωνία των Πρεσπών επισημαίνοντας, παράλληλα, ότι η εφαρμογή της αποτελεί υποχρέωση τόσο των Σκοπίων όσο και της Αθήνας. Οι προκλήσεις του τελευταίου μήνα έφεραν και την αντίδραση της Βουλγαρίας. Το ΥΠΕΞ της Βουλγαρίας προειδοποίησε τον νέο πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, Hristijan Mickoski, ότι με τα σχόλιά του και τις προκλήσεις των τελευταίων ημερών, ο ίδιος με τη νέα κυβέρνηση απομακρύνουν τη χώρα από την έναρξη των διαπραγματεύσεων για ένταξη στην Ε.Ε..
Η κρίση μεταξύ των δύο χωρών φαίνεται ότι γίνεται χειρότερη μετά το βουλγαρικό βέτο στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την Ε.Ε.. Ο λόγος του βέτο ήταν οι ανοιχτές εθνικές, γλωσσικές και ιστορικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, το καλοκαίρι του 2022, οι τότε κυβερνήσεις των δύο χωρών κατέληξαν σε μία συμφωνία, στη βάση μιας πρότασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία θα αρθεί το βέτο που είχε τεθεί για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων με την Ε.Ε., με την προϋπόθεση ότι η Βόρεια Μακεδονία θα προχωρήσει σε τροποποίηση του Συντάγματός της, με τη συμπερίληψη σε αυτό της βουλγαρικής μειονότητας που ζει στη χώρα. Η συμφωνία εκείνη είχε προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις του αντιπολιτευόμενου τότε εθνικιστικού κόμματος VMRO-DPMNE, το οποίο δεν συναίνεσε στην πρόταση και έτσι δεν κατέστη δυνατό να επιτευχθεί πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας για τη σχετική τροποποίηση του Συντάγματος της χώρας.
Λόγω της εμπλοκής αυτής, η Βόρεια Μακεδονία δεν δύναται να ανοίξει τα ενταξιακά κεφάλαια με την Ε.Ε., η οποία έχει καταστήσει σαφές προς τα Σκόπια πως το άνοιγμα των κεφαλαίων αυτών προαπαιτεί την υλοποίηση της συμφωνίας της χώρας με τη Βουλγαρία. Μετά τις προκλήσεις των τελευταίων ημερών, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας, Румен Георгиев Радев (Ρούμεν Ράντεφ), κατηγόρησε τη νέα κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας για αντιβουλγαρική προπαγάνδα στο εσωτερικό και για καταπάτηση των δικαιωμάτων της βουλγαρικής μειονότητας που ζει στη χώρα, ενώ υποστήριξε ότι η στάση αυτή των Σκοπίων στρέφεται ενάντια στις ευρωπαϊκές αρχές.
Ο Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Hristijan Mickoski, κληθείς να σχολιάσει τις αναφορές αυτές του προέδρου της Βουλγαρίας έκανε λόγο για αναχρονιστικές δηλώσεις, που παραπέμπουν σε μεσαίωνα. Κλείνοντας, ο ίδιος απέρριψε τις κατηγορίες του Румен Георгиев Радев (Ρούμεν Ράντεφ) για το ότι η Βόρεια Μακεδονία δε σέβεται τα δικαιώματα της βουλγαρικής μειονότητας, και κατηγόρησε τη Σόφια ότι αρνείται την ύπαρξη «Μακεδόνων» στη Βουλγαρία, επανέλαβε πως δεν πρόκειται να υποκύψει «στους εκβιασμούς της Βουλγαρίας» και απέκλεισε το ενδεχόμενο τροποποίησης του Συντάγματος της χώρας υπό τους «όρους» που έχουν τεθεί στη χώρα του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Rumen Radev: Η Βόρεια Μακεδονία ακολουθεί μια πολιτική ενάντια στις αρχές της ΕΕ, btvNovinite, διαθέσιμο εδώ
- Η Βουλγαρία έχει προειδοποιήσει τη Βόρεια Μακεδονία ότι απομακρύνεται από την ΕΕ, MEDIAPOOL.BG, διαθέσιμο εδώ
- Η ΕΕ, η Βουλγαρία και η Ελλάδα έχουν προειδοποιήσει τη Βόρεια Μακεδονία να τηρήσει τις συμφωνίες της, MEDIAPOOL.BG, διαθέσιμο εδώ
