Της Ευαγγελίας Παλληκάρη,
1928: Το Μπλούφιλντ της Δυτικής Βιρτζίνια υπήρξε ο γενέθλιος τόπος του Τζον Φορμπς Νας, ο οποίος έμεινε κυρίως γνωστός με τη συμβολή του στη θεωρία των παιγνίων. Η ζωή του έγινε ευρύτερα γνωστή έπειτα από την κυκλοφορία της βιογραφικής ταινίας Ένας υπέροχος άνθρωπος (A Beautiful Mind), με τον πρωταγωνιστικό ρόλο να υποδύεται ο Ράσελ Κρόου, με την ταινία να αποσπά τέσσερα βραβεία Όσκαρ το 2002.
Ο πατέρας του εργαζόταν ως ηλεκτρολόγος μηχανικός, ενώ η μητέρα του ήταν δασκάλα. Ο ίδιος υπήρξε διάνοια στα μαθηματικά και ενώ ήταν μαθητής στο σχολείο, παρακολουθούσε μαθήματα προχωρημένων μαθηματικών σε Κολέγιο. Εντρύφησε στα μαθηματικά ως φοιτητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Κάρνεγκι (σημερινό Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι – Μέλον) με πτυχίο και μεταπτυχιακό μαθηματικών και ακολούθησαν επιπλέον σπουδές στο ονομαστό Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, στο οποίο έλαβε υποτροφία. Το 1950 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα με τη διατριβή του να σχετίζεται με τα μη συνεργατικά παίγνια, ενώ είχε συμπεριλάβει τον ορισμό και τις ιδιότητες αυτού που στη συνέχεια θα ονομαστεί «Ισορροπία Νας» (“Nash equilibrium”).
Το γεγονός αυτό του άνοιξε νέες προοπτικές και ορίζοντες με μια σημαντική καριέρα στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Μια καμπή στη ζωή του θα αποτελέσει η εκδήλωση της σχιζοφρένειας, το 1959, έπειτα από τον γάμο του με την Αλίσια Λόπες –φοιτήτρια Φυσικής– και με την οποία θα αποκτήσει έναν γιο. «Ήμουν διαταραγμένος με τον τρόπο αυτό για μια πολύ μακρά χρονική περίοδο, κάτι σαν 25 χρόνια», είχε πει ο Νας σε συνέντευξή του το 2004. Δεν σταμάτησε, όμως, να υπηρετεί την επιστήμη του που τόσο αγαπούσε.
Η ζωή του και η περιπέτειά του με την υγεία του αποτέλεσε τη βάση για το βιβλίο της Sylvia Nasar, A Beautiful Mind, το οποίο κατάφερε να γίνει μεγάλη εισπρακτική επιτυχία στα τέλη του περασμένου αιώνα, ενώ πέρασε και στην μεγάλη οθόνη το 2001 σε σκηνοθεσία Ρον Χάουαρντ, με πρωταγωνιστές τον Ράσελ Κρόου –ως Τζον Νας– και την Τζένιφερ Κόνελι –υποδυόμενη τη σύζυγό του, Αλίσια– ενώ απέσπασε τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Β΄ Γυναικείου Ρόλου, Διασκευασμένου Σεναρίου και Σκηνοθεσίας.
Πέραν από τη θεωρία των παιγνίων, ο Αμερικανός μαθηματικός μελέτησε τη διαφορική γεωμετρία και τις μερικές διαφορικές εξισώσεις. Οι θεωρίες του βρήκαν εφαρμογή στους τομείς της οικονομίας, της βιολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης, στη στρατιωτική θεωρία, στην πολιτική και τη λογιστική. Η μεγάλη διάκριση θα έρθει το 1994, όταν τιμήθηκε με το Νόμπελ Οικονομίας μαζί με τους Ράινχαρτ Ζέλτεν και Τζον Χαρσάνι για τη συνεισφορά τους στη θεωρία των παιγνίων. Επίσης, τον Μάιο του 2015 έλαβε και το βραβείο Άμπελ, ύψιστη τιμή για τους μαθηματικούς, μαζί με τον Καναδό Λούις Νίρεμπεργκ για τις «εντυπωσιακές και σημαίνουσες συνεισφορές τους στη θεωρία των μη γραμμικών μερικών διαφορικών εξισώσεων και στις εφαρμογές τους στη γεωμετρική ανάλυση».
Το τέλος του θα έρθει στις 23 Μαΐου της ίδιας χρονιάς, όταν θα χάσει τη ζωή του μαζί με τη γυναίκα του σε ένα τροχαίο στο Νιου Τζέρσεϊ. Επέβαιναν σε ένα ταξί με τον οδηγό να χάνει τον έλεγχό του, με αποτέλεσμα αυτό να προσκρούσει σε προστατευτικό κιγκλίδωμα, με τον θάνατό τους να είναι ακαριαίος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τζον Νας, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Nasar, Sylvia (1996), A Beautiful Mind, Εκδόσεις Simon & Schuster
