Της Μαριάνθης Τσιάρα,
Στις 9 Ιουνίου του 2024 ολοκληρώθηκε η διαδικασία των Ευρωεκλογών, οι οποίες ανέδειξαν τους Ευρωβουλευτές που θα συσπειρώσουν το Ευρωκοινοβούλιο, για την επόμενη κρίσιμη πενταετία. Περίπου 185 εκατομμύρια ψηφοφόροι, στις 27 χώρες της ΕΕ, τοποθετήθηκαν πολιτικά, μέσω της ψήφου τους, και τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα δεξιά κόμματα αναδύθηκαν σε αρκετά κράτη-μέλη της ευρωπαϊκής ηπείρου, ανατρέποντας την ισορροπία δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, η προβλεπόμενη αύξηση της υποστήριξης των ακροδεξιών κομμάτων δεν ήταν τόσο έντονη, όσο περίμεναν ορισμένοι, πράγμα που σημαίνει ότι, εάν υπάρξει επαρκής πολιτική βούληση, ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός στο Κέντρο πρόκειται να διατηρηθεί.
Ειδικότερα, τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν ως εξής, για κάθε πολιτική ομάδα. Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) επικύρωσε τη θέση του στο Ευρωκοινοβούλιο ως το μεγαλύτερο μπλοκ του επιμελητηρίου των 720 εδρών, κερδίζοντας 8 περισσότερες έδρες, σε σύγκριση με τις εκλογές του 2019, για συνολικά 182. Το ακροδεξιό Identity and Democracy (ID), με επικεφαλής τη Γαλλίδα Marine Le Pen, κέρδισε 58 έδρες, εννέα περισσότερες σε σύγκριση με πριν από 5 χρόνια. Τα μη τοποθετημένα πολιτικά κόμματα, στα οποία εντάσσονται κόμματα τόσο από τη Δεξιά όσο και από την Αριστερά που δεν ανήκουν σε μία από τις αναγνωρισμένες πολιτικές ομάδες, κέρδισαν 99 έδρες, 37 περισσότερες από το 2019. Οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), στους οποίους κυριαρχεί η Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Giorgia Meloni, κέρδισαν 4 περισσότερες έδρες, συγκριτικά με την προηγούμενη πενταετία.
Από την άλλη πλευρά, σε δυσάρεστη θέση βρέθηκαν οι παρακάτω πολιτικές ομάδες: Η κεντροαριστερή Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) έχασε 4 έδρες, αλλά η ομάδα παραμένει το δεύτερο ισχυρότερο μπλοκ στο Κοινοβούλιο, με 135 έδρες. Ωστόσο, ήρθε δεύτερη σε μεγάλες χώρες όπως η Ισπανία, όπου παρουσιάστηκε ως το πρώτο κόμμα το 2019. Το φιλελεύθερο Renew Europe (RE) έχασε 22 έδρες, επομένως καθίσταται αντιληπτό πως πρόκειται για ένα σημαντικό πλήγμα. Τέλος, το κόμμα των Πρασίνων, το οποίο σημείωσε ισχυρά κέρδη στις εκλογές του 2019, δέχτηκε επίσης μεγάλο πλήγμα, χάνοντας 19 έδρες.
Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εmmanuel Μacron, προκήρυξε πρόωρες εκλογές την Κυριακή, αφού το κόμμα του συντρίφτηκε από την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) της Marine Le Pen. «Αποφάσισα να σας δώσω πίσω την επιλογή του βουλευτικού σας μέλλοντος, ψηφίζοντας. Ως εκ τούτου, διαλύω την Εθνοσυνέλευση σήμερα το βράδυ», ανέφερε ο ίδιος. Οι εκλογές για την ανάδειξη νέου Κοινοβουλίου θα διεξαχθούν στις 30 Ιουνίου και στις 7 Ιουλίου. Οι βασικοί ακροδεξιοί εκλογικοί κατάλογοι της Γαλλίας, στις Ευρωεκλογές, έλαβαν περισσότερες από μία στις τρεις ψήφους, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν από το Γαλλικό Υπουργείο Εσωτερικών, τη Δευτέρα. Σε ομιλία του στα κεντρικά γραφεία του RN, πριν από την αναπάντεχη ανακοίνωση του Macron, ο ηγέτης του κόμματος, Jordan Bardella, ανέφερε ότι «η άνευ προηγουμένου ήττα για την τρέχουσα Κυβέρνηση σηματοδοτεί το τέλος ενός κύκλου και την πρώτη μέρα της μετά-Macron εποχής». Εν τω μεταξύ, ο Πρωθυπουργός του Βελγίου, Alexander De Croo, παραιτήθηκε μετά την καταστροφική ήττα του κόμματός του τόσο στις εθνικές, όσο και στις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές.
Τα πρώτα αποτελέσματα ανέδειξαν πως η υποστήριξη προς το κόμμα των Πρασίνων στη Γαλλία και τη Γερμανία αμβλύνθηκε σημαντικά. «Οι απώλειες στη Γερμανία και τη Γαλλία είναι προφανώς ένα πλήγμα», παραδέχτηκε ο Bas Eickhout, ο αντιπρόεδρος των Πρασίνων/EFA και επικεφαλής υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Κόμματος των Πρασίνων, σε δήλωσή του. Η ομάδα υποστήριξε πως θα εργαστεί για να πιέσει το νέο Κοινοβούλιο να δώσει προτεραιότητα στις εργασίες για την κλιματική κρίση, αλλά η θέση τους έχει μειωθεί σημαντικά και μένει να φανεί πόσο θα χρειαστούν οι ηγέτες της Ευρώπης να βασιστούν στην υποστήριξή τους.
Παρά τα συνολικά τους κέρδη, τα ακροδεξιά κόμματα είναι διχασμένα μεταξύ τους. Για παράδειγμα, η ID έδιωξε το γερμανικό AfD τον Μάιο, μετά από σχόλια αρχηγού του κόμματος που έδειχνε συμπάθεια προς τους Ναζί. «Η συνεργασία στο όνομα ενός ανώτερου στόχου δεν είναι στην πραγματικότητα η αγαπημένη τους άσκηση», δήλωσε ο Olaf Bohnke, διευθυντής του Ιδρύματος «Συμμαχία των Δημοκρατιών» στο Βερολίνο, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, μιλώντας για τα ακροδεξιά κόμματα. Ωστόσο, ο Bohnke είπε επίσης πως «αυτές οι ακροδεξιές ομάδες θα μπορούσαν να επιβραδύνουν ή να μπλοκάρουν τις πολιτικές της ΕΕ – ειδικά αυτές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, τη μετανάστευση και την εξωτερική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας προς την Ουκρανία».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 5 things to know about the EU election results, POLITICO, διαθέσιμο εδώ
- Europe veers right but centre-ground resists: What the EU election results mean and what’s next, EURONEWS, διαθέσιμο εδώ
- A far-right surge upends national politics. Here’s what we learned from the European elections, CNN, διαθέσιμο εδώ
