Του Λάμπρου Κουρή,
Για πάνω από έναν αιώνα, ο Καρλομάγνος και οι απόγονοί του κυριαρχούσαν στο Βασίλειο των Φράγκων. Μέχρι το 840, η αυτοκρατορία που έχτισε ο Καρλομάγνος ήταν ενωμένη. Εκείνη τη χρονιά, με τον θάνατο του γιου και διαδόχου του, του Λουδοβίκου, το βασίλειο διαιρέθηκε στα τρία, όσοι ήταν και οι γιοι του. Μεγάλο μέρος της σημερινής Γαλλίας, αλλιώς Δυτική Φραγκία την εποχή εκείνη, την πήρε ο Κάρολος ο Φαλακρός, το Μέσο Βασίλειο δόθηκε στον Λοθάριο και η Ανατολική Φραγκία —που εκτείνεται στην σημερινή Γερμανία—, στον Λουδοβίκο, τον επονομαζόμενο Γερμανικό. Το βασίλειο του παππού τους, του Καρλομάγνου, είχε επανενωθεί κάποιες φορές, αλλά όχι μόνιμα. Εμείς θα ασχοληθούμε με το δυτικό κομμάτι του διαιρεμένου βασιλείου, τη Γαλλία.
Πριν πούμε για τον Ούγο Καπέτο, πρέπει να πούμε για τον πρώτο Καπετίδη, τον Ροβέρτο τον Δυνατό. Όλοι οι Καπετίδες προέρχονται από αυτόν, ο οποίος πέθανε το 866. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι δυο από τους γιους του, ο Οντ (Eudes) και ο Ροβέρτος Α΄, έγιναν βασιλιάδες, αντικαθιστώντας, για λίγο, τους Καρολίδες, το 888 και το 922 αντίστοιχα. Οι Καρολίδες επέστρεψαν το 936 στον θρόνο, μέχρι το 987, με την ανάρρηση του Ούγου στο θρόνο, μετά από εκλογή. Τώρα μπορούμε να πάμε στο κύριο θέμα του άρθρου.
Ο Ούγος γεννήθηκε το 938 και διαδέχτηκε τον συνονόματο πατέρα του στο δουκάτο της Ορλεάνης το 956. Το 970 παντρεύτηκε την κόρη του δούκα Γουλιέλμου Γ΄ της Ακουιταίνης, την Αδελαΐδα. Ήθελε, αλλά δεν το πέτυχε, να επεκτείνει την επιρροή του προς τα νοτιοδυτικά του βασιλείου. Συμμάχησε με τους Γερμανούς αυτοκράτορες Όθωνα Β΄ και Γ΄ και με τον Αδαλβέρο, αρχιεπίσκοπο της Ρεμς, σε πολιτικές ίντριγκες κατά της άρχουσας δυναστείας. Ο Αδαλβέρος έπεισε τους συμβούλους του βασιλιά ότι ο τελευταίος Καρολίδης, Κάρολος της Λωρραίνης, ήταν ανίκανος να κυβερνήσει. Η στέψη του Ούγου έγινε στις 5 Ιουλίου 987. Κατά τη βασιλεία του, ο Ούγος ήταν σε διαμάχη με τον Κάρολο, ο οποίος ήθελε να πάρει ξανά το στέμμα. Ο Κάρολος φυλακίστηκε το 991. Ο Ούγος διατήρησε την εξουσία του μόνο και μόνο επειδή οι εχθροί του δεν έκαναν συγχρονισμένες κινήσεις. Τον Δεκέμβριο του 987, ο Ούγος φρόντισε να στέψει τον γιο του, τον Ροβέρτο. Έτσι, εξασφάλισε τη συνέχεια της δυναστείας και τη σίγουρη διαδοχή. Πέθανε το 996.
Ο Ροβέρτος διαδέχτηκε τον πατέρα του τον Οκτώβριο του προγραφέντος έτους. Κάποια στιγμή, ο Πάπας τον αφόρισε, αφού είχε παντρευτεί μέσα στα απαγορευμένα όρια συγγένειας. Χώρισε με την πρώτη του σύζυγο, την Μπέρθα, το 1001, αφού ήταν άτεκνη και ο αφορισμός άρθηκε. Παντρεύτηκε πάλι, δυο χρόνια μετά, την Κωνσταντία της Αρλ. Όσον αφορά τα εδάφη του, δεν είχε πολλά, μέσα στο βασίλειο της Γαλλίας. Θέλοντας να επεκτείνει την επιρροή του, διεκδίκησε δικαιώματα σε φέουδα χωρίς άρχοντες. Με τον θάνατο του δούκα της Βουργουνδίας, το 1002, πήγε σε πόλεμο με έναν άλλο διεκδικητή του δουκάτου. Μόνο το 1015 μπόρεσε να κερδίσει το δουκάτο. Το 1026, ο Ροβέρτος ακολούθησε την τακτική του πατέρα του και έκανε τον γιο του βασιλιά, επειδή ο μεγάλος αδερφός του γιου του, ο Ούγος, είχε πεθάνει. Ο μικρότερος, ο Ερρίκος, διαδέχτηκε τον πατέρα του το 1031.
Με την ανάρρηση του Ερρίκου στον θρόνο, η μητέρα του, η Κωνσταντία, ήθελε στον θρόνο τον μικρότερο γιο του άντρα της, τον Ροβέρτο. Ακολούθησε εμφύλιος και ο Ροβέρτος έλαβε τη Βουργουνδία. Για 10 χρόνια (1033-1043), ο Ερρίκος είχε προβλήματα με τους υποτελείς φεουδάρχες του, συγκεκριμένα τον Οντ του Μπλουά και τον αδερφό του, Ροβέρτο. Το 1055, μετά από συμφωνία με τον αδερφό του, η κομητεία Σεν δόθηκε στο στέμμα. Προσπάθησε να δυναμώσει την αρχή του μέσω αυλικών και γαμήλιας συμμαχίας με τους Γερμανούς αυτοκράτορες. Αρραβωνιάστηκε με την ανιψιά του Κορράδου Β΄, η οποία πέθανε πριν το γάμο. Έτσι παντρεύτηκε την κόρη του Ερρίκου Γ΄. Επίσης, βοήθησε τον Γουλιέλμο της Νορμανδίας κατά των υποτελών του, στη μάχη του Βαλ-ω-ντουν, αλλά μετέπειτα ήταν σε πόλεμο μαζί του. Ο Ερρίκος πέθανε το 1060, έναν χρόνο μετά τη στέψη του Φιλίππου, γιου που απέκτησε από το γάμο με την Άννα του Κιέβου.
Παρά το γεγονός ότι ο Φίλιππος έγινε βασιλιάς το 1060, ήταν ανήλικος, μόλις 8 ετών. Έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1066, όταν τελείωσε η αντιβασιλεία του κόμη Βαλδουίνου της Φλάνδρας. Το 1068, ο Φίλιππος έλαβε την κομητεία του Ζατιναί, σαν δώρο για την ουδετερότητα σε μια οικογενειακή διαμάχη για το Ανζού. Το 1076, ο βασιλιάς Φίλιππος υποστήριξε τον δούκα Ροβέρτο της Νορμανδίας, πρώτα κατά του πατέρα του και βασιλιά Γουλιέλμου Α΄ της Αγγλίας και μετά κατά του Γουλιέλμου Β΄. Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της βασιλείας του Φιλίππου είναι η αντιπαλότητα με την καθολική εκκλησία. Αυτό συνέβη γιατί πωλούσε τον διορισμό στις εκκλησιαστικές θέσεις. Επίσης, είχε παντρευτεί την Μπερτράντα ντε Μονφόρ, σύζυγο ενός υποτελούς του και αυτό οδήγησε στον αφορισμό του. Αξίζει να αναφερθεί, ότι κάποιοι υποτελείς του Φιλίππου συμμετείχαν στην πρώτη Σταυροφορία (1096-1099). Ένας από τους υποτελείς του και σταυροφόρος, ήταν ο Ροβέρτος της Νορμανδίας, ο επονομαζόμενος και «Κοντοβράκης». Κοντά στο τέλος της βασιλείας του, το 1107, τη διακυβέρνηση ανέλαβε ο γιος του, Λουδοβίκος ΣΤ΄. Ο Φίλιππος πέθανε πρόωρα, το 1108, ων υπέρβαρος.
Φτάσαμε στο τέλος του άρθρου. Είδαμε τα πρώτα 121 χρόνια της νέας δυναστείας του βασιλείου της Γαλλίας. Από τον Ούγο στον Φίλιππο. Από δούκες της Ορλεάνης, σε βασιλιάδες όλης της Γαλλίας. Η συνέχεια της δυναστείας των Καπετιδών, στο επόμενο άρθρο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Nicholas, David (2013), Η Εξέλιξη του Μεσαιωνικού Κόσμου (312-1500), Εκδόσεις ΜΙΕΤ
- Capetian dynasty, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Hugh Capet, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Philip I, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
