Του Αντώνη Πετρόπουλου,
Πόσο δύσκολο είναι, αυτήν την εποχή, μία ταινία τρόμου να κερδίσει την εκτίμηση των θεατών με την ευρηματικότητά της, το πρωτότυπο σενάριο και αποφεύγοντας τις «κλισαρισμένες» σκηνές που εκβιάζουν τον φόβο; Στις ταινίες του εν λόγω είδους, οι κοινότυπες ιδέες, οι τρομακτικές φιγούρες σε συνδυασμό με τα ειδικά εφέ και οι σκηνές jump-scare, που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, κλέβουν για λίγο τις εντυπώσεις, αλλά λησμονιούνται ευχερώς. Το αυστραλέζικο «Στενές Επαφές με τον Διάβολο» (“Late night with the Devil”) δεν είναι ένα τέτοιο φιλμ και ήδη θεωρείται (βάσει κριτικών) ως η καλύτερη ταινία τρόμου για το 2024.
Αγωνία, διασκέδαση και διάθεση για πολιτική και κοινωνική ευφυολογία στην Αμερική της δεκαετίας του ’70 είναι τα συστατικά της ευρηματικής απόδοσης σε σενάριο και σκηνοθεσία με την υπογραφή των Αυστραλών αδελφών .
Η ταινία τοποθετεί το κοινό απευθείας στο κλίμα που θέλει να δημιουργήσει. Η αφηγηματική εισαγωγή μάς παρουσιάζει τις ΗΠΑ στις αρχές του 1970, όπου επικρατεί χάος και βία. Οι σκηνές που εκτυλίσσονται στους δρόμους των μεγαλουπόλεων αναπαράγονται σε σημείο κορεσμού από την τηλεόραση. Οι τηλεθεατές αναζητούν στιγμές πρόσκαιρης ανακούφισης στους δέκτες τους και κατάλληλος για αυτό είναι ο Τζακ Ντελρόι (Ντέιβιντ Νταστμάλσιαν), παρουσιαστής νυχτερινής εκπομπής με τίτλο «Νυχτοπούλια».
Με το ταλαντούχο και εύχαρο πνεύμα του προσπαθεί μάταια να ξεπεράσει σε ποσοστά τηλεθέασης τον ανταγωνιστή του, Τζόνι Κάρσον. Ύστερα από ένα δυσάρεστο γεγονός στην προσωπική του ζωή, τα νούμερα υποχωρούν θεαματικά και ο Τζακ σχεδιάζει ένα ξεχωριστό επεισόδιο για την εκπομπή του για τον εορτασμό του Halloween. Με εκλεκτούς καλεσμένους έναν —«τσαρλατάνο»— πνευματιστή, έναν σκεπτικιστή ταχυδακτυλουργό —που επιχειρεί να αποδομήσει οτιδήποτε μεταφυσικό— και μία παραψυχολόγο που μελετάει και συνοδεύει ένα ανήλικο κορίτσι με τον ισχυρισμό ότι έχει επαφές με… τον διάβολο!
Όλοι τους θα κληθούν να παρουσιάσουν τις ικανότητές τους και το νυχτερινό σόου αποκτά απροσδόκητα τρομακτική τροπή. Σε μία καλοστημένη ατμόσφαιρα, βγαλμένη από την Αμερική εκείνης της εποχής, με πεπαλαιωμένη ανάλυση εικόνας (όπως βιντεοκασέτες) και κλειστό κάδρο με τετράγωνες διαστάσεις, ο θεατής εγκλιματίζεται σε ένα αυθεντικό σκηνικό. Μάλιστα, η ζωντανή εκπομπή είναι σε… πραγματικό χρόνο. Συνοδευόμενη από τα ασπρόμαυρα παρασκήνια και τις off the record συνομιλίες κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, οι οποίες αναδεικνύουν την εμμονική ανάγκη της παραγωγής για τους αριθμούς τηλεθέασης.
Το σασπένς για το ανεξήγητο και το μεταφυσικό έχει μία σταδιακή αύξηση κατά τη διάρκεια της εκπομπής, ενώ ανάμεσα στην αγωνία και την ανησυχία βρίσκεται χώρος για αστεία και διασκέδαση με πραγματικά επιτυχημένο τρόπο. Η πίεση και η απερισκεψία του πάνελ για ένα πρωτοπόρο θέαμα που θα καθηλώσει το κοινό οδηγεί στις «Στενές Επαφές με τον Διάβολο» με μία τρομακτική έκβαση. Ο «Διάβολος» αποκτά πολλές αλληγορικές μορφές. Όπως εμμονή για διασημότητα, εξαπάτηση του κοινού προς όφελος της τηλεθέασης και χειραγώγηση του πλήθους προς κάθε κατεύθυνση.
Το φιλμ εύστοχα διακωμωδεί την κοινωνική κουλτούρα του αμερικανικού έθνους και τα αδηφάγα Μέσα που στοχεύουν, καταφανώς, στην υπερκατανάλωση των ακραίων συναισθημάτων και συμπεριφορών για τα κέρδη τους. Τα κάλπικα θεάματα που για πολλά χρόνια εξαπατούσαν —και εξακολουθούν— με τεχνικές φόβου και «υπνωτισμού» τους καταναλωτές, εκμεταλλευόμενα ανθρώπους.
Ο πρωταγωνιστής Τζακ Ντελρόι αποτελεί ένα βασικό παράδειγμα ανθρώπου που είναι διατεθειμένος —όχι όμως και προετοιμασμένος— να «πουλήσει» την ψυχή του στο διάβολο, όταν ο πειρασμός για φήμη και δόξα εισδύσει στον νου. Αξίζει ιδιαίτερη αναφορά στον Ντέιβιντ Νταστμάλτσιαν για την εξαιρετική του ερμηνεία και το φυσικό του ταλέντο που «μετέτρεψαν» την ταινία σε… «κανονική» εκπομπή.
Ορισμένες ασάφειες και μικρές στιγμές που «παγιδεύτηκαν» στα τετριμμένα δεν μπορούν να αφαιρέσουν πόντους από την απολαυστική και πρωτότυπη πλοκή. Η προσέγγιση της κοινωνικής πτυχής, το χτίσιμο της αγωνίας, το αμείωτο ενδιαφέρον, που δεν έγκειται μονάχα στο στοιχείο του τρόμου, πιστοποιούν την ποιότητα μιας διαφορετικής —παρά τον συνηθισμένο τίτλο της— ταινίας τρόμου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Late night with the devil, imdb.com, διαθέσιμο εδώ.
