Της Αλεξάνδρας Οικονόμου,
Αφορμή για σοβαρές σκέψεις κι ανησυχία δίνουν περιστατικά βίας κι εκφοβισμού στα σχολεία, και ειδικά περιστατικά όπως η περίπτωση του ανηλίκου κοριτσιού σε σχολείο της Θεσσαλονίκης, που εξαναγκάστηκε να γλείψει δύο φορές τις τουαλέτες του σχολείου, ως ποινή για την αποτυχία της σε ένα παιχνίδι…
Συγκεκριμένα, το κορίτσι, όντας ιδιαίτερα ντροπαλό κι ήρεμο, ζήτησε από τα υπόλοιπα παιδιά να πάρει κι εκείνη μέρος στο παιχνίδι τους. Τα υπόλοιπα παιδιά δέχτηκαν, αλλά συμφώνησαν ότι, σε περίπτωση που χάσει, θα πρέπει να δεχτεί την «ποινή» που θα της υποδείκνυαν. Το κορίτσι έχασε στο παιχνίδι δύο φορές και οδηγήθηκε στις τουαλέτες από άλλα δυο παιδιά κι εξαναγκάστηκε να γλείψει τις τουαλέτες (τούρκικες)….
Μετά από μια-δύο μέρες, αρνούμενο το παιδί να πάει στο σχολείο, ρωτήθηκε από τους γονείς της για το λόγο και εξήγησε τι συνέβη εκείνη την ημέρα στο ολοήμερο.
Οι γονείς αμέσως ενημέρωσαν καθηγητές και γονείς, και κινήθηκε δίωξη από την Εισαγγελέα ανηλίκων και το πειθαρχικό σώμα. Το τραγικό στην ιστορία είναι, πέρα από το γολγοθά που βιώνει καθημερινά από εκείνη την ημέρα το ανήλικο κορίτσι κι οι γονείς της, ότι οι γονείς των άλλων παιδιών, όχι μόνο δεν έδειξαν μεταμέλεια, ζητώντας μια συγνώμη από τους γονείς του κοριτσιού, αλλά δεν ανέλαβαν και καμία ευθύνη ως γονείς απέναντι στα ίδια τους τα παιδιά. Κανένας σωφρονισμός, καμία ευθύνη… Και τελικά, ποιος θα αναλάβει την ευθύνη…
Ο κύριος υπεύθυνος για την ανατροφή των παιδιών είναι αναμφίβολα οι γονείς. Εκείνοι έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για τη σωστή ανατροφή κι εκπαίδευση των παιδιών τους. Δεν επρόκειτο για καθαρό ιδιωτικό δικαίωμα, όπως το αντιλαμβάνονται πολλοί σήμερα, αλλά για ένα κοινωνικό δικαίωμα, του οποίου η άσκηση είναι υποχρεωτική. Έτσι, εξηγείται και δικαιολογείται η επέμβαση της Πολιτείας, με την αφαίρεση (ή περιορισμό άσκησης) της γονικής μέριμνας, όταν γίνεται κατάχρηση από πλευράς τους. Με άλλα λόγια, οι γονείς αποφασίζουν πώς θα αναθρέψουν το παιδί τους, αλλά λογοδοτούν απέναντι στην Πολιτεία, όταν το παιδί αποκλίνει από τη σωστή συμπεριφορά και προβαίνει σε πράξεις εκφοβισμού, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση! Η ευθύνη τους είναι μεγάλη και πρέπει να αντιμετωπίζονται τέτοιες περιπτώσεις με σοβαρότητα, όχι με ανευθυνότητα κι αδιαφορία. Ειδικά όταν αφορά ένα ανήλικο τέκνο, η ευθύνη είναι ακόμα μεγαλύτερη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τραυματίστηκε η ψυχή ενός παιδιού, που εν τέλει αναγκάστηκε να αλλάξει σχολικό περιβάλλον κι να μπει στη διαδικασία παρακολούθησης από ειδικό παιδοψυχολόγο. Οι συνέπειες της βίας που υπέστη δεν είναι απλές ή μικρές, αλλά ιδιαίτερα βαριές. Ταυτόχρονα όμως, φάνηκε και η αδυναμία διαπαιδαγώγησης των «θυτών», τόσο από τους γονείς τους, όσο κι από τους διδάσκοντες στο σχολείο…Κι εδώ έρχεται να συμπληρώσει την ευθύνη των γονέων, εκείνη των εκπαιδευτικών. Είναι γνωστό στον καθένα μας, ότι στα σχολεία παρέχεται μόνο μια στείρα γνώση (που εν τέλει, αμφιβάλλω αν έστω κι αυτό γίνεται επιτυχώς), ενώ οι μαθητές δε διδάσκονται τους σωστούς τρόπους συμπεριφοράς. Η λέξη ευγένεια κι αρετή έχει διαγραφεί από την ύλη των σχολικών βιβλίων. Δεν υπάρχει ως κεφάλαιο, κι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί αδυνατούν να το πετύχουν αυτό… Πρώτον, λόγω πίεσης χρόνου και μαθημάτων, και δεύτερον, γιατί πλέον εξαρτάται από το αίσθημα ευθύνης κι ευαισθησίας του κάθε εκπαιδευτικού. Και δυστυχώς, μόνο ελάχιστοι το διαθέτουν αυτό!
Με αφορμή αυτό το περιστατικό, λοιπόν, προσωπικά θεωρώ ότι όλοι κι ο καθένας χωριστά, πρέπει να αναλάβουν σοβαρά τις ευθύνες τους απέναντι στα παιδιά και την κοινωνία, χωρίς να αρκεστούν σε μια απλή διαδικασία επίπληξης ή κακής αξιολόγησης. Δεν αρκεί! Απαιτούνται δραστικά μέτρα και κυρίως συνειδητοποίηση από πλευράς όλων των προσώπων, της σοβαρότητας της κατάστασης και της ευθύνης της σωστής παίδευσης…
Τέλος, και το ίδιο το κράτος πρέπει να επέμβει. Όχι μόνο με τυπικούς κανόνες που τις περισσότερες φορές δεν εφαρμόζονται, αλλά με ουσιαστικά μέτρα. Πρέπει να γίνει στόχος από το Υπουργείο Παιδείας η αλλαγή του συστήματος εκπαίδευσης, που θα έχει ως κύριους στόχους:
1. Ουσιαστική μόρφωση κι εκπαίδευση. Δεν ενδιαφέρει μόνο το ποιος μπορεί να μάθει τις περισσότερες σελίδες ή να κάνει περισσότερους υπολογισμούς, άλλα κυρίως το ποιος μπορεί να σταθεί στην κοινωνία ως άνθρωπος κι ως προσωπικότητα. Βασικοί κανόνες συμπεριφοράς, δηλαδή, απέναντι στους άλλους ανθρώπους και δη στους συμμαθητές…
2. Αυστηρή τιμωρία με ουσιαστικό περιεχόμενο. Μία αποβολή δε φτάνει και στις περισσότερες περιπτώσεις, ίσα-ίσα έχει το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Το παιδί που αποβάλλεται, όχι μόνο αισθάνεται «μάγκας» απέναντι στους υπόλοιπους, κερδίζοντας το σεβασμό τους, αλλά βρίσκει την ευκαιρία να βγει εκτός τάξης και να διαθέσει το χρόνο του ελεύθερα. Με λίγα λόγια, αναποτελεσματικότητα μέτρου…
3. Άμεση ενημέρωση των γονέων κι επέμβαση της πολιτείας με υποχρεωτική παρακολούθησή τους από ειδικούς επιστήμονες, ώστε να διαπιστωθεί άμεσα πού οφείλεται η κακή συμπεριφορά του παιδιού, τι δε γίνεται σωστά από πλευράς των γονέων, αλλά κι εύρεση λύσης…
Σε τελική ανάλυση, όταν η κατάσταση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί διαφορετικά, επεμβαίνει ο Εισαγγελέας ανηλίκων για τιμωρία των αμελούντων γονέων. Εν κατακλείδι, το ουσιώδες αυτού του περιστατικού κι αυτό που πρέπει να μείνει είναι η ανάγκη αντιμετώπισης της βίας, ειδικά σε ένα χώρο τόσο ευαίσθητο όσο το σχολείο… Δεν επρόκειτο για ένα διαπληκτισμό με άγνωστο διαβάτη στο δρόμο, αλλά για το χώρο που θα έπρεπε το παιδί να προστατεύεται άμεσα. Το σχολείο αποτελεί χώρο παίδευσης, όχι χώρο παρανομίας κι ασύλου!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:
www.enallaktikos.gr/ar13251el_tropoi-prolipsis-kai-antimetwpisis-toy-sxolikoy-ekfovismoy.html
https://sciencearchives.wordpress.com/2012/01/20/ί-ί-ώ-t/
https://www.paidiatros.com/prolipsi/oikogeneia/good-parent
