Του Θανάση Μάριζα,
Ας ξεκαθαριστεί κάτι από την αρχή: το Brexit, παρά τη Συντηρητική «σταυροφορία» για την επίτευξή του, αποτελεί αποτυχία. Αυτό δεν το υποστηρίζουν, πλέον, απλώς οι ψηφοφόροι των Εργατικών, αλλά και ο ευρύτερος βρετανικός πληθυσμός: το 70% των ατόμων ηλικίας 18 έως 24 ετών πιστεύει ότι η αποχώρηση από την Ε.Ε. ήταν, πολύ απλά, κακή ιδέα. Στα άτομα ηλικίας 25 έως 49 ετών, συναντάται ένα αντίστοιχο ποσοστό, της τάξεως του 66%.
Εάν το Brexit είχε, πράγματι, σταθερά θεμέλια, δηλαδή εφόσον είχε αποφέρει εμπορικά ή άλλα οφέλη και είχε προκαλέσει μονάχα αμελητέες δυσλειτουργίες, τότε δεν θα γινόταν λόγος για τα ανωτέρω ποσοστά. Τα περισσότερα αποτελέσματα δημοψηφισμάτων, εξάλλου, συνήθως γίνονται πιο δημοφιλή με την πάροδο του χρόνου.
Οι προαναφερθείσες ηλικιακές ομάδες, επίσης, δεν είναι τυχαίες: το Brexit έχει πλήξει δυσανάλογα τον νεανικό βρετανικό πληθυσμό. Οι εν λόγω γενιές παρακολουθούσαν, επί τέσσερα χρόνια, το ζήτημα της εξόδου να μονοπωλεί το πολιτικό και δημόσιο ενδιαφέρον, με όλο και λιγότερο ορθολογικούς όρους. Έπειτα, χρειάστηκε να περάσουν μια πανδημία, υποφέροντας τη σκληρότερη δυνατή αναλογία ατομικής θυσίας προς συλλογικό κίνδυνο για λογαριασμό άλλων, ενώ η φοιτητική και κοινωνική τους ζωή, σε μεγάλο βαθμό, εξαϋλώθηκε.
Εάν θεωρήσουμε πως ύψιστος στόχος κάθε κοινωνίας είναι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των μελλοντικών της γενεών, ώστε οι τελευταίες να εξασφαλίσουν όχι απλά την επιβίωση, αλλά και την ευφορία της, τότε η Βρετανία έχει αποπέσει σε καθολική αποτυχία, σφραγίζοντας τη μοίρα των νέων της αποκλειστικά μέσα στα εθνικά σύνορα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο, δεν αγνόησε το ανωτέρω φρόνημα. Έτσι, προτάθηκε μια νέα μεταρρύθμιση, η οποία θα επέτρεπε στους νέους ηλικίας 18 έως 30 ετών, από όλα τα κράτη-μέλη της και μαζί και το Ηνωμένο Βασίλειο, να ζουν, να εργάζονται ή να σπουδάζουν σε ολόκληρη την Ε.Ε., για τέσσερα χρόνια.
Ποια ήταν η βρετανική απάντηση, στην εν λόγω ευρωπαϊκή χείρα βοηθείας; Άμεση απόρριψη. Η απογοητευτική αυτή εξέλιξη κορυφώθηκε, μέσω της κυβερνητικής δηλώσεως πως «η ελεύθερη κυκλοφορία, εντός της Ε.Ε., τερματίστηκε και δεν υπάρχουν σχέδια για επανέναρξή της». Ήταν ένα καταθλιπτικά αναμενόμενο αποτέλεσμα. Ίσως ακόμα πιο απογοητευτικό, ωστόσο, ήταν το γεγονός ότι οι Εργατικοί απάντησαν με μια πιο αδύναμη εκδοχή της ίδιας στάσης, αναφέροντας πως ούτε εκείνοι σχεδίαζαν τυχόν «επιστροφή στην ενιαία αγορά, στην τελωνειακή ένωση ή στην ελεύθερη κυκλοφορία».
Όμως, δεν βρίσκονται πια σε μια κοινωνία που δύναται να αποδεχτεί τα προαναφερθέντα: το 57% των Βρετανών, όλων των ηλικιών, πλέον θεωρεί ότι η έξοδος από την Ε.Ε. ήταν λανθασμένη επιλογή. Με τις οικονομικές και πρακτικές συνέπειες να έχει καταστεί αδύνατο να αγνοηθούν, οι σκληροπυρηνικοί “Brexiters” αποτελούν είδος προς εξαφάνιση. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, την οικονομία της Βόρειας Ιρλανδίας, η οποία έχει αρχίσει, εδώ και ενάμιση χρόνο, να ξεπερνά την υπόλοιπη οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, κάτι που πιστώνεται ρητά στο χωρίς φραγμούς εμπόριό της. Οι ρητορικοί ελιγμοί και οι επικλήσεις στο συναίσθημα, που ήταν αποτελεσματικά υπό το ημίφως των υποθετικών σεναρίων και της αβεβαιότητας για το μέλλον, απλά δεν υφίστανται μπροστά στα «σκληρά» δεδομένα, που επιβεβαιώνουν μια και μόνο λέξη: αποτυχία.
Σεβαστές μερίδες των Συντηρητικών φαίνεται πως το έχουν αντιληφθεί αυτό, κι έτσι ποντάρουν σε μια πολιτική «αποδημία» προς άλλα ζητήματα, όπως η φαρσοκωμωδία της μεταναστευτικής συμφωνίας με τη Ρουάντα. Ακόμα κι εάν το ευρύτερο κόμμα δεν επιθυμεί να «ξυπνήσει» και να αντιμετωπίσει ευθέως την κατάρρευση του magnum opus του, η άρνηση της Εργατικής αντιπολίτευσης να «βγάλει από τη μιζέρια του» το διαστρεβλωμένο δημιούργημα του Brexit είναι, απλά, ανεπίτρεπτη. Γιατί η πολιτική ασκείται με γνώμονα την ξεκάθαρη επιθυμία του κόσμου ή την λογική του… «περασμένα ξεχασμένα»;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- It’s clearer than ever that Brexit has failed – let’s not inflict its miseries on young people, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Brussels proposes return to pre-Brexit mobility for UK and EU young people, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Sunak rejects offer of youth mobility scheme between EU and UK, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- In hindsight, do you think Britain was right or wrong to vote to leave the European Union?, Statista, διαθέσιμο εδώ
- Northern Ireland economy outpacing post-Brexit Britain, Politico, διαθέσιμο εδώ
