Του Νικόλα Χρηστίδη,
Συχνά, κατά τη σύνταξη των άρθρων μου, έχω επισημάνει τη σημασία της ατομικής ενέργειας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές μεταβολές, σε πληθώρα θεμάτων. Ένα στοιχείο, ωστόσο, που συχνά λείπει από τα κείμενά μου, είναι η ανάγκη για προετοιμασία. Δηλαδή, η προσπάθεια για προπαρασκευαστικά βήματα, πριν την εμφάνιση μιας κατάστασης, είναι ζωτικής σημασίας, σχεδόν σε κάθε περιβαλλοντικό πρόβλημα. Είναι ουσιαστικό να κατανοήσει κανείς ότι οι δυνάμεις της φύσης είναι απρόβλεπτες για τον ανθρώπινο πολιτισμό και η ιδέα ότι ο άνθρωπος έχει «κατακτήσει» τη φύση δεν ισχύει, στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
Οι περισσότεροι εξ ημών (αν όχι όλοι) βρεθήκαμε να ενημερωνόμαστε σχετικά με τα έντονα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την Αραβική Χερσόνησο, και πιο συγκεκριμένα το τουριστικό της «διαμάντι», το Ντουμπάι. Παρότι στο μυαλό μας το εν λόγω μέρος πιθανώς χαρακτηρίζεται από ακραίες θερμοκρασίες, ζεστούς ανέμους και αυξημένη ποσότητα σκόνης, είναι αξιοσημείωτο ότι οι εικόνες που αναδείχθηκαν, τις προηγούμενες ημέρες, έπεισαν (ίσως) ακόμα και τους πιο δύσπιστους, σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Στο Ντουμπάι, λοιπόν, οι κάτοικοι αλλά και οι τουρίστες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μια «βόμβα βροχής», πρωτοφανή για την περιοχή. Το αποτέλεσμα της κατακρήμνισης ήταν να πέσουν στο έδαφος μεγάλοι όγκοι βροχής, που δημιούργησαν τις απαραίτητες συνθήκες για πλημμυρικά φαινόμενα, άνευ προηγουμένου. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι, την ημέρα που πραγματοποιήθηκε το εν λόγω φαινόμενο, η βροχή άγγιξε ύψη 254mm, που ξεπέρασαν κατά πολύ τα 100mm που αντιστοιχούν, περίπου, στην ετήσια κατακρήμνιση της περιοχής.
Οι επιστήμονες εξηγούν ότι, κατά πάσα πιθανότητα, το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε αυξημένες ποσότητες σκόνης στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, που λειτούργησαν ως πυρήνες συμπύκνωσης και βοήθησαν στη δημιουργία μεγάλων νεφών που «κρατούσαν» μέσα τους αυξημένη ποσότητα νερού.
Με αφορμή αυτό το φαινόμενο, αλλά και την εγχώρια εμπειρία μας στον Θεσσαλικό κάμπο, ο προβληματισμός όλων είναι πως διαχειρίζεσαι μια κατάσταση πριν συμβεί. Το σύνολο των ακραίων περιβαλλοντικών φαινομένων έρχεται ως αποτέλεσμα μιας κατάστ / ασης, η οποία συσσωρεύεται και εκδηλώνεται έντονα και γρήγορα, σε ανυποψίαστο χρόνο (για τον γενικό πληθυσμό). Η εκτόνωση μιας κατάστασης, με τέτοια μορφή, δεν επιτρέπει συντονισμένη και ψύχραιμη αντίδραση, με αποτέλεσμα, πολλές φορές, να τίθεται σε κίνδυνο ακόμη και η ανθρώπινη ζωή.
Ανεξάρτητα από τη στιγμιαία αντίδραση, η έννοια της προετοιμασίας είναι απαραίτητη, όταν αναφερόμαστε σε καταστάσεις που αποτελούν επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Να ξεκαθαρίσουμε, σε αυτό το σημείο, ότι δεν υπάρχει τρόπος που μπορεί να θωρακίσει τον ανθρώπινο πολιτισμό ενάντια στη δύναμη της φύσης, υπάρχει, όμως, μια σειρά από πράξεις που, εφόσον εφαρμοστούν, είναι σε θέση να βελτιώσουν τον τρόπο αντίδρασης των κοινωνιών.
Αρχικά, είναι σημαντικό ο γενικός πληθυσμός να έρχεται σε επαφή με επιστημονική πληροφορία, η οποία είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι κατανοητή σε όλους. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο εύκολο σε κάθε ενδιαφερόμενο να αντιληφθεί την πραγματικότητα. Εξίσου σημαντική είναι και η παροχή εκπαίδευσης, προσαρμοσμένης στις διεθνείς εξελίξεις. Ένα οικείο παράδειγμα, για όλους εμάς στην Ελλάδα, είναι οι εκπαιδευτικές δράσεις για τους σεισμούς. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βρεθεί σε μια άσκηση σεισμού, στα σχολικά μας χρόνια, όπου και μάθαμε για τους ορθούς τρόπους διαχείρισης αυτού του φυσικού φαινομένου. Οι εκπαιδευτικές δράσεις που υλοποιούνται, ώστε να μαθαίνει ο γενικός πληθυσμός τις ρίζες των προβλημάτων, είναι σίγουρα πιο αποδοτικές από εκείνες που έχουν απλά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν αναιρείται η σημαντικότητα της ενημέρωσης, πόσο μάλλον της σωστής αντίδρασης, αλλά, στα περιβαλλοντικά προβλήματα, είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε και τις αιτίες που συμβαίνουν κάποια θέματα, γιατί μόνο αν κάποιος γνωρίζει τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει κάτι, μπορεί να «γεννήσει» λύσεις και να προσφέρει υπηρεσίες, που θα βελτιώσουν την αντίδραση στην εκδήλωση του φαινομένου.
Ολοκληρώνοντας το άρθρο αυτό, η ισχυρή βροχόπτωση που έπληξε το Ντουμπάι είναι άλλο ένα παράδειγμα που δείχνει ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν και θα πλήξουν την ανθρωπότητα, σε σημαντικό βαθμό. Είναι επιτακτική ανάγκη των καιρών ο γενικός πληθυσμός να ενημερωθεί και να μάθει ότι οι επιπτώσεις αυτές απαιτούν και πρόληψη, πριν την αντίδραση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What caused Dubai floods? Experts cite climate change, not cloud seeding, Reuters, διαθέσιμο εδώ
