Της Χρυσάνθης- Ίριδας Ανεμογιάννη,
Ποια είναι αυτή η ανώτερη δύναμη που μπορεί να επηρεάσει, πέρα από κάθε ανθρώπινο έλεγχο ή φυσικό περιορισμό, τα γεγονότα, τις καταστάσεις, τη ζωή, την ύπαρξη, το σύμπαν ολόκληρο; Αυτή η ιδιότητα που καταλύει κάθε προσπάθεια ανάδειξης και ανεύρεσης του αιτίου; Είναι απλά όλα τζόγος; Ένα τυχερό παιχνίδι;
Έτσι εξηγείται η ανίκητη τάση των ανθρώπων να γίνονται προφήτες, κάνοντας ως βασικό τους προσωπικό χαρακτηριστικό την ικανότητα της θείας έμπνευσης. Προβλέποντας το μέλλον. Εκτιμώντας τις πιθανότητες. Υπολογίζοντας την αξία. Αξιολογώντας το όφελος. Αποτιμώντας το κόστος.
Είμαστε πωρωμένοι με τον τζόγο; Με τις πιθανότητες; Με τις προσδοκίες; Γνωρίζουμε, όμως, ότι πρόκειται για έναν χειρισμό της μοιρολατρίας των ανθρώπων ή απλά δεν μπορούμε να αντισταθούμε στην ντοπαμίνη που μας προσφέρουν;
Παλεύουμε να δημιουργήσουμε προβλέψεις. Να κάνουμε εκτιμήσεις. Να βγάλουμε αποφάσεις. Να δημιουργήσουμε απόψεις. Να επηρεάσουμε ιδέες. Να κάνουμε κριτικές. Απλά και μόνο για να επιβεβαιώσουμε την αυτοεκπληρούμενη προφητεία μας.
Μπορεί μια εσφαλμένη πεποίθηση όσο ισχυρή και να είναι να οδηγήσει τα άτομα να συμπεριφερθούν αναλόγως, προκειμένου να την επαληθεύσουν; Όπως αναφέρει ο κοινωνιολόγος, Ρόμπερτ Μέρτον, «η αυτοεκπληρούμενη προφητεία είναι, αρχικά, ένας εσφαλμένος ορισμός μιας κατάστασης που προκαλεί μια νέα συμπεριφορά, η οποία οδηγεί στο να γίνει πραγματικότητα η αρχικά εσφαλμένη σύλληψη της κατάστασης. Αυτή η απατηλή ισχύς της αυτοεκπληρούμενης προφητείας διαιωνίζει την κυριαρχία του λάθους. Γιατί έτσι ο προφήτης παραθέτει την πραγματική πορεία των γεγονότων ως απόδειξη για το ότι είχε εξαρχής δίκιο».
Αν αποδεσμευτούμε από τη σκέψη ότι η μοίρα είναι αυτή που μας καθορίζει ίσως να μπορέσουμε να ορίσουμε το ταξίδι μας προς τον προορισμό. Και κάπως έτσι θα βρει νόημα και η αφετηρία. Όπως και να ταξιδεύουμε, όπου και να καταλήξουμε. Με αυτό τον τρόπο ορίζουμε εμείς το δικάιωμα μας για αυτοδιάθεση. Χωρίς να έχουμε ανάγκη κανέναν προφήτη. Καμία «μαγική» σκέψη. Καμία υπερδύναμη. Κανένα ταλέντο. Μόνο την ικανότητα να ορίζουμε εμείς οι ίδιοι το μέλλον για τον εαυτό μας.
