Της Δανάης Γαζή,
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, όλο και περισσότερο εντείνονται οι συζητήσεις γύρω από τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Ειδικότερα, η Ελλάδα ανήκει ανάμεσα στις χώρες –όπου εντοπίζονται κυρίως στα Βαλκάνια– που έχουν το μεγαλύτερο χρέος. Η Κομισιόν, μάλιστα, αναφέρει ότι αυτές οι χώρες θα αντιμετωπίζουν σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα για περίπου ακόμη μια δεκαετία, η οποία, όμως, φαίνεται να είναι και η πιο δύσκολη. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι εάν παρέλθει αυτό το χρονικό διάστημα, τότε η χώρα μας θα βρίσκεται σίγουρα σε καλύτερη οικονομική κατάσταση από ό,τι τώρα, καθώς θα έχει αποπληρωθεί ένα μεγάλο μέρος των δανείων και, κατ’ επέκταση, των αναλογούντων τόκων.
Αρχικά, θα πρέπει να αναφέρουμε το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα σε εννέα χώρες που φέρουν το μεγαλύτερο χρέος. Σαφώς και το ύψος των χρεών αυτών οφείλεται σε δυσμενείς και απρόβλεπτες καταστάσεις, τις οποίες έχουν βιώσει αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. στην περίοδο του COVID-19), με αποτέλεσμα να είναι δυσβάσταχτη η ανάκαμψη της οικονομίας της εκάστοτε χώρας. Σύμφωνα, μάλιστα, με την Ε.Ε., η δεκαετία στην οποία βρισκόμαστε (2024-2034) εκτιμάται ότι θα είναι υψηλού ρίσκου, όσον αφορά τη χώρα μας, και αν λάβει κανείς υπόψη και τα ποσοστά του πληθωρισμού, εύλογα συνάγεται ότι θα είναι όντως μια δύσκολη περίοδος.
Από τη δυσχερή αυτή οικονομική κατάσταση δε θα εξέλειπαν, βέβαια, και οι επιπτώσεις των επιτοκίων που προκύπτουν από τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα. Σαφέστερα, ιδιαίτερα δύσκολη φαίνεται να παρουσιάζεται η περίοδος του 2033, κατά την οποία λήγει η περίοδος χάριτος στην οποία βρισκόμαστε τώρα και θα αρχίζουν να πληθαίνουν οι πληρωμές των τόκων που προέρχονται από το δεύτερο μνημόνιο. Σύμφωνα, δηλαδή, με εκτιμήσεις της Κομισιόν, η Ελλάδα σε πέντε χρόνια από τώρα θα έχει μεγαλύτερο ποσοστό χρέους από ό,τι το 2023, φτάνοντας το 160,9% του Α.Ε.Π. Ωστόσο, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα έχει ήδη διασφαλίσει, κατόπιν συνεννόησης με τους Ευρωπαίους, ότι θα υπάρξει ένας «αστερίσκος» κατά την εκτίμηση της βιωσιμότητας της χώρας.
Ξεπερνώντας, ωστόσο, την κρίσιμη αυτή δεκαετία, η Ελλάδα φαίνεται ότι θα αρχίσει σταδιακά να ανακάμπτει, εισερχόμενη πλέον ανάμεσα στις χώρες που κατατάσσονται στο «χαμηλό πιστοληπτικό ρίσκο», όπως είναι τώρα η Κύπρος. Ωστόσο, η ευημερία αυτή δεν είναι σε καμία περίπτωση εξασφαλισμένη και δε θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη, αφού μεσολαβούν σημαντικοί παράγοντες προκειμένου να υπάρξει. Συγκεκριμένα, για να επιτευχθεί η ομαλοποίηση της οικονομικής κατάστασης σε βάθος χρόνου θα πρέπει αφενός μεν να επέλθει σταθεροποίηση του χρέους μέσω μιας μεγάλης δημοσιονομικής προσπάθειας, αφετέρου δε θα πρέπει η προσπάθεια αυτή να οδηγήσει σε μείωση του χρέους κατά 50%. Για να επέλθει, βέβαια, αυτό το αποτέλεσμα δεν απαιτείται μόνο συνεχής προσπάθεια, αλλά και αντίστοιχα χαμηλά πλεονάσματα, τα οποία μπορούν να καταστούν σταδιακά εφικτά, εφόσον ακολουθήσουν μεγάλοι ρυθμοί ανάπτυξης. Απαιτείται, δηλαδή, μια συντονισμένη προσπάθεια των αρμόδιων φορέων, προκειμένου να υπάρξει σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα, ώστε να εξασφαλιστούν τα ποσοστά που είναι αναγκαία.
Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, εύλογα συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας απαιτεί όχι μόνο χρόνο, αλλά και μεγάλη προσπάθεια. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι τη δεδομένη στιγμή η οικονομική κατάσταση της χώρας βρίσκεται σε τέλμα, χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν απομείνει ελπίδες. Μπορεί η χώρα μας να κατατάσσεται σε αυτές των «υψηλών ρίσκων», με τη σωστή, όμως, αποπληρωμή των δανείων εντός της επόμενης δεκαετίας, καθώς και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, μπορεί αυτό να ανατραπεί. Φυσικό είναι, βέβαια, ότι θα υπάρξουν διακυμάνσεις ανά περιόδους, αλλά δε θα πρέπει αυτές να ξεπερνούν τα ποσοστά που εκτιμώνται, όσον αφορά τη μείωση του πλεονάσματος που απαιτείται, καθώς και τη μεταγενέστερη μείωση του χρέους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, απαιτείται μια οργανωμένη προσπάθεια του κράτους, όπου σημαντικό ρόλο θα έχουν οι δημοσιονομικοί φορείς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η κρίσιμη δεκαετία για το ελληνικό Χρέος, economistas.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κρίσιμη η δεκαετία 2025-2034 για το ελληνικό χρέος, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
