Της Νικολίνας Κουλούρη,
Στη σημερινή εποχή, έχοντας ως «άξονα» την ανάπτυξη της τεχνολογίας, πολυάριθμες είναι οι δραστηριότητες, οι οποίες έχουν δεχθεί μαζικούς ανασχηματισμούς, μία εκ των οποίων είναι η «μετατόπισή» τους από τον φυσικό χώρο στον ατελείωτο χώρο του διαδικτύου. Αναμφίβολα, μια από τις άμεσα επηρεασμένες δραστηριότητες αποτελούν και οι αγορές πάσης φύσεως αγαθών. Η μέθοδος με την οποία ο καταναλωτής θα επιλέξει να αγοράσει οποιοδήποτε αγαθό, αποτελεί μια πολύπλευρη «εξίσωση» των επιθυμιών/αναγκών, της τρέχουσας ψυχολογικής κατάστασης του ατόμου καθώς και του ποσού που προσφέρεται να διαθέσει, χωρίς βέβαια να περιορίζεται μόνο σε αυτά.
Μέχρι πριν μερικά χρόνια, η φυσική παρουσία του καταναλωτή ήταν απαραίτητη, προκειμένου να προβεί στην αγορά ενός αγαθού, απολαμβάνοντας, μάλιστα, τη γοητεία της περιήγησης σε βιτρίνες και αρίφνητα ράφια καταστημάτων. Αυτές οι μέρες, όμως, έχουν εκλείψει, αφού πλέον με ένα απλό πάτημα, ένα «κλικ», από την άνεση του σπιτιού σου έχεις τη δυνατότητα να «περιηγηθείς» σε αναρίθμητους «εικονικούς» διαδρόμους, οι οποίοι περιλαμβάνουν μία πληθώρα επιλογών, ευρύτερη από αυτή που προσφέρεται στα φυσικά καταστήματα. Αρκεί, φυσικά να έχεις στη διάθεση σου κάποια ηλεκτρονική συσκευή, όπως και πρόσβαση στο διαδίκτυο, κάτι που αν όχι σε καθολικό, τότε σε συντριπτικό ποσοστό, υπάρχει σε κάθε σύγχρονο σπίτι. Μάλιστα, διαφαίνεται και σε βάθος εικοσαετίας, τα φυσικά καταστήματα να μετατραπούν σε αποθήκες-καταστήματα αποθέματος, μέσω των οποίων οι καταναλωτές θα προμηθεύονται το εμπόρευμα τους, αφού βέβαια έχουν επιβεβαιώσει ή προπληρώσει προηγουμένως το καλάθι αγορών τους.
Η ραγδαία αυτή εξέλιξη των διαδικτυακών καταστημάτων, μπορεί να αποδειχθεί μέσα από στατιστικά στοιχεία. Ειδικά, τη χρονιά του 2020, η οποία στιγματίστηκε από την πανδημία του κορωνοϊού και από έναν παγκόσμιο και πολύμηνο εγκλεισμό, τη γνωστή σε όλους καραντίνα, φαίνεται το 72% των Ευρωπαίων πολιτών να χρησιμοποίησαν τα διαδικτυακά καταστήματα, ως ένα μέσο να αισθανθούν ότι βρίσκονται στη καθημερινότητα τους προ πανδημίας, δεδομένου των πρωτόγνωρων συνθηκών και τη μη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων. Σε πανελλαδικό επίπεδο, ένα ποσοστό της τάξης του 46%, πραγματοποίησε αγορές μέσω του Διαδικτύου όχι μόνο για είδη ρουχισμού, αλλά και για άλλα αγαθά, όπως είναι τα προϊόντα ομορφιάς, τρόφιμα, ψυχαγωγικά παιχνίδια κλπ. Τα νούμερα αυτά, αποδεικνύουν πως πράγματι υπάρχουν πλεονεκτήματα, τα οποία σχετίζονται με την αγορά αγαθών από «εικονικά» καταστήματα. Ας δούμε, λοιπόν, ενδεικτικά ποια είναι αυτά και πώς διαφοροποιούνται από τα αντίστοιχα των φυσικών καταστημάτων.
Ίσως, το σημαντικότερο πλεονέκτημα των ηλεκτρονικών αγορών αφορά την απαράμιλλη ευκολία τους. Με λίγα μόνο «κλικ» ή πατήματα, οι καταναλωτές μπορούν να «περιηγηθούν» σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων από την άνεση του σπιτιού τους ή εν κινήσει. Αυτό εξαλείφει την ανάγκη να επισκέπτονται φυσικά καταστήματα, εξοικονομώντας χρόνο και κόπο, κάτι το οποίο σίγουρα, ο σύγχρονος άνθρωπος, εξαιτίας των διαρκών υποχρεώσεων της καθημερινότητας, έχει ανάγκη. Επίσης, οι διαδικτυακοί λιανοπωλητές προσφέρουν, συνήθως πολύ μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων σε σύγκριση με τα φυσικά καταστήματα. Είτε αναζητούν πολύ εξειδικευμένα είδη είτε δημοφιλείς μάρκες, οι αγοραστές μπορούν να βρουν σχεδόν οτιδήποτε ψάχνουν στο διαδίκτυο. Αυτή η πληθώρα επιλογών επιτρέπει στους καταναλωτές να εξερευνήσουν διαφορετικές επιλογές και να βρουν το τέλειο προϊόν που ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους, στη τιμή που ενδεχομένως αποζητούν.
Όσον αφορά το κόστος των προϊόντων, μέσω των ηλεκτρονικών αγορών, οι καταναλωτές διευκολύνονται ως προς το να συγκρίνουν τις τιμές σε πολλούς λιανοπωλητές με μια απλή αναζήτηση. Αυτή η ιδιότητα επιτρέπει στους αγοραστές να βρίσκουν τις καλύτερες διαθέσιμες προσφορές και εκπτώσεις, εξοικονομώντας τελικά χρήματα, εν αντιθέσει με τη συγκριτικά μικρότερη ποικιλία τιμών και προσφορών στους φυσικούς χώρους. Επιπλέον, πολλές διαδικτυακές πλατφόρμες προσφέρουν εργαλεία και λειτουργίες, όπως είναι η αποστολή ενημερωτικών μηνυμάτων στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, που πληροφορούν τους αγοραστές για τυχόν μειώσεις τιμών ή ειδικές προσφορές, ενισχύοντας περαιτέρω την ικανότητά τους να πετύχουν μια ευκαιρία, η οποία ανταποκρίνεται επακριβώς στις προσδοκίες τους. Τέλος, στα διαδικτυακά καταστήματα γίνεται χρήση εξελιγμένων αλγορίθμων, οι οποίοι έχουν σκοπό να αναλύσουν το ιστορικό περιήγησης και αγορών ενός αγοραστή, παρέχοντας εξατομικευμένες συστάσεις προϊόντων. Με αυτή την εξατομικευμένη προσέγγιση, οι καταναλωτές ανακαλύπτουν νέα προϊόντα που πιθανόν στο φυσικό κατάστημα να μην είχαν τη δυνατότητα να εντοπίσουν.
Προκειμένου, όμως, να είμαστε συνειδητοποιημένοι αγοραστές, χωρίς να παρασυρόμαστε από την ειδυλλιακή αυτή προοπτική, οφείλουμε να γνωρίζουμε και ορισμένα αρνητικά γνωρίσματα, τα οποία συνδέονται με τις ηλεκτρονικές αγορές. Στα μειονεκτήματα των ηλεκτρονικών αγορών, λοιπόν, συμπεριλαμβάνουμε την απουσία φυσικής αλληλεπίδρασης με τα προϊόντα πριν από την προμήθεια τους. Παρόλο που οι λεπτομερείς περιγραφές και οι εικόνες των προϊόντων μπορούν να βοηθήσουν να αμβλυνθεί αυτό το ζήτημα, είναι δύσκολο για τον καταναλωτή να αξιολογήσει πραγματικά την ποιότητα ή την εφαρμογή ενός προϊόντος, δίχως να το δει από κοντά.
Σχετικά με την αποστολή των δεμάτων, μπορεί να προκύψουν καθυστερήσεις στις υπηρεσίες παράδοσης, παρά τη διαβεβαίωση για ταχεία αποστολή, με αποτέλεσμα την απογοήτευση και τη ταλαιπωρία των αγοραστών που περιμένουν με ανυπομονησία τις αγορές τους. Ακόμη, οι ηλεκτρονικές αγορές απαιτούν από τους καταναλωτές να παρέχουν προσωπικές πληροφορίες, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των δεδομένων τους και την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Αν και οι αξιόπιστοι ιστότοποι χρησιμοποιούν ισχυρά μέτρα ασφαλείας για την προστασία των δεδομένων των πελατών, ο κίνδυνος κλοπής προσωπικών δεδομένων-στοιχείων παραμένει μια εύλογη ανησυχία για αρκετούς αγοραστές.
Συνοψίζοντας, μέσω του σύγχρονου εμπορίου, οι ηλεκτρονικές αγορές αποτελούν απόδειξη της δύναμης της τεχνολογικής καινοτομίας και της καταναλωτικής ζήτησης. Η σημασία του υπερβαίνει την απλή ευκολία, αφού έχει αλλάξει «ριζικά» τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αλληλεπιδρούν με τις επιχειρήσεις και λαμβάνουν αποφάσεις αγοράς. Όλη αυτή η διαδικασία, προσφέρει τη δυνατότητα σε άτομα όλων των χωρών να έχουν πρόσβαση σε ένα τεράστιο φάσμα αγαθών και υπηρεσιών που προηγουμένως περιοριζόταν από γεωγραφικούς περιορισμούς.
Σκεπτόμενοι, λοιπόν, πως η τεχνολογία εξακολουθεί να εξελίσσεται, οι ηλεκτρονικές αγορές είναι έτοιμες να εξελιχθούν περαιτέρω, αξιοποιώντας εργαλεία, όπως είναι η πρόσφατα εμφανιζόμενη τεχνητή νοημοσύνη για πιο εξατομικευμένες εμπειρίες. Επί της ουσίας, οι ηλεκτρονικές αγορές αντιπροσωπεύουν μια αλλαγή στο εμπόριο, που δεν αρκείται στις απλές συναλλαγές και γίνεται αναπόσπαστο μέρος του σύγχρονου τρόπου ζωής και κουλτούρας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Online αγορές: Πώς ψωνίζουν και τι αγοράζουν Έλληνες και Ευρωπαίοι, neakriti.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Οι διαφορές καταναλωτικής συμπεριφοράς στα παραδοσιακά και στα ηλεκτρονικά καταστήματα, odeth.eu. Διαθέσιμο εδώ
