Του Πέτρου Κολυάρδου,
Κάνοντας μια απόπειρα να προσεγγίσουμε την ψυχοσύνθεση, τις σκέψεις και ένα μέρος της ζωής ενός νευροχειρουργού, αξίζει να αναφέρουμε πως τα χειρουργικά περιστατικά που μπορεί να αναλάβει εντάσσονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες: Τις εγκεφαλικές νευροχειρουργικές επεμβάσεις (καλοήθεις και νεοπλασματικοί όγκοι, υδροκέφαλος κανονικής πίεσης και αποφρακτικός, νευραλγία τριδύμου, ακουστικά νευρινώματα, όγκοι υπόφυσης, δυσπλασία Chiari και συριγγομυελία, αγγειακές παθήσεις κ.λπ.), τις επεμβάσεις σπονδυλικής στήλης (δισκοπλαστική, πεταλεκτομή, κυφοπλαστική, σπονδυλοδεσία, όγκοι νωτιαίου μυελού και σπονδυλικής στήλης κ.λπ.) και τέλος τις επεμβάσεις των περιφερικών νεύρων (αποσυμπιέσεις νεύρων, αφαιρέσεις νευρωμάτων, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα κ.λπ.)
Πώς είναι, άραγε, να είσαι νευροχειρουργός; Πώς νιώθεις όταν κρατάς στα χέρια σου μία ζωή και το νυστέρι σου κόβει το κέντρο της ανθρώπινης ύπαρξης, τον εγκέφαλο;
Το μυαλό ενός νευροχειρουργού, ο οποίος αναζητά μέσα από το χειρουργικό του μικροσκόπιο τον δρόμο προς την αφαίρεση ενός όγκου για παράδειγμα, γεμίζει συχνά από σκέψεις που μοιάζουν αλλόκοτες. Η ιδέα ότι η αναρρόφησή του κινείται δια μέσου της ίδιας της σκέψης, των συναισθημάτων και της λογικής, αλλά και του κέντρου του λόγου, της μνήμης και των ονείρων φαντάζει τρομακτική. Κι, όμως, μέσα στη σκέψη του αυτήν έρχεται ακόμα μία, για να σκορπίσει φόβο. «Αν παραστρατήσω και πατήσω με το νυστέρι μου σε λάθος περιοχή, μετά, περνώντας από την αίθουσα της ανάνηψης και με την προϋπόθεση ότι είναι ακόμη ζωντανός ο ασθενής, θα αντικρίσω έναν άνθρωπο με μόνιμες βλάβες και αναπηρία, που υπαίτιος της θλίψης του θα είμαι μόνο εγώ».
Όμως, στην άλλη πλευρά του μυαλού του υπάρχει η πίστη στην επιτυχία και η αγάπη για τη ζωή, την οποία οφείλει να υπηρετήσει μέχρι το τέλος, διασφαλίζοντας με κάθε κόστος το δικαίωμα του ανθρώπου-ασθενή στην ελπίδα. Η λέξη «εγγύηση» ότι όλα θα πάνε καλά δεν υπάρχει πουθενά στην ιατρική βιβλιογραφία, μιας και οι απρόβλεπτοι παράγοντες βρίσκονται πάντα εκεί στον χώρο της υγείας, για να μας υπενθυμίζουν ότι δυστυχώς τίποτε δεν είναι δεδομένο.
Αναφερόμενοι στο φάσμα των νευροχειρουργικών ασθενών οι επιληπτικές κρίσεις, το αιμάτωμα, το μετεγχειρητικό οίδημα, το εγκεφαλικό επεισόδιο, οι διαταραχές κίνησης και αίσθησης και η εγκεφαλική παράλυση είναι μερικές μόνο από τις χειρουργικές επιπλοκές που δύνανται να παρουσιαστούν, ακόμα και σε περίπτωση μη ανθρώπινου λάθους, το οποίο αν προστεθεί στην εξίσωση, μπορούμε να μιλάμε ακόμα και για θάνατο εντός του χειρουργείου.
Πώς, όμως, ένας νευροχειρουργός συνεχίζει να δουλεύει, δίνοντας τον καλύτερο εαυτό του, ακόμη και μετά από μία αποτυχημένη χειρουργική επέμβαση; Μάλλον η απάντηση είναι απλή. Αν το μυαλό του προσκολληθεί στο προηγούμενο περιστατικό, τότε μάλλον και το επόμενο θα έχει την ίδια κατάληξη. Έτσι, στόχος του είναι η επιτυχία σε κάθε επέμβαση και η απόλυτη συγκέντρωσή του στο περιστατικό, ανεξαρτήτως της ώρας της ημέρας, της κούρασής του και της ψυχολογικής του κατάστασης.
Είναι δύσκολο να οριστεί η «επιτυχημένη νευροχειρουργική επέμβαση», αλλά στην εξίσωση σίγουρα πρέπει να προστεθεί η πραγμάτωση των προκαθορισμένων στόχων της και η μη εμφάνιση ή άμεση αντιμετώπιση των όποιων πιθανών επιπλοκών.
Γιατί ένας άνθρωπος να θέλει να γίνει νευροχειρουργός;
«Γεμίζεις τη ζωή ενός ετοιμοθάνατου με χαρά και ελπίδα. Μία χαρά, η οποία δεν «πεινάει» για ολοένα και περισσότερη, αλλά είναι πλήρης, ξεχωριστή και διαφορετική από οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα έχω ζήσει στη ζωή μου», αναφέρει ο σπουδαίος νευροεπιστήμονας και νευροχειρουργός Paul Kalanithi, ο οποίος διαγνώστηκε με τελικού σταδίου καρκίνο στα 36 του μόλις χρόνια και υπηρέτησε μέχρι το τέλος της ζωής του αυτό το «κάστρο» που φέρει το όνομα Νευροχειρουργική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Henry Marsh, Do No Harm: Storeis of Life, Death and Brain Surgery
- Paul Kalanithi, When Breath Becomes Air
