Του Αντώνη Πετρόπουλου,
Εάν περιγράψουμε ακροθιγώς την κατάσταση στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια –της μνημονιακής περιόδου– θα συμφωνήσουμε ότι έχει διαμορφωθεί αμετάκλητα ένα περιβάλλον ατελεύτητης απόγνωσης. Η αισιόδοξη πλευρά του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας –εάν αυτή υπάρχει– έχει δικαίωμα να πιστεύει πως κάποια στιγμή θα μπει ένα τέλος στην κρημνώδη πορεία. Η πλευρά των απαισιόδοξων θα ισχυριστεί ότι οι πολλαπλές κρίσεις δεν έχουν βρεθεί στον κολοφώνα της «δόξας» τους. Σε όποια πλευρά και να ενταχθούμε, μια διαπίστωση είναι παγκοίνως αποδεκτή από το κοινωνικό σύνολο. Μια διαπίστωση που κρυφίως έχει «εισχωρήσει» και «εδραιωθεί» στο μυαλό μας, στην καθημερινότητά μας και καθορίζει τις αποφάσεις και τις επιλογές μας. Η έντονη ανησυχία, οι μηδενικές προσδοκίες και η προϊούσα επιδείνωση των κρίσεων συνθέτουν την κανονικότητα. Αυτό που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο «καιρός των αρνητικών συναισθημάτων». Η ζωή των ανθρώπων έχει καταστεί αυτόχρημα δυσβάσταχτη, η δική μας «κανονικότητα».
Η «κανονικότητα» των τελευταίων ετών έχει ακμάσει σε πολλά πεδία. Η οικονομία, άρρηκτα συνδεδεμένη με κάθε άνθρωπο, κατέχει την πρώτιστη θέση στην ανησυχία του. Η ακρίβεια έχει «μετατρέψει» τα πιο αναγκαία είδη σε πράγματα πολυτελούς διαβίωσης. Η αγορά προϊόντων είναι μία οδυνηρή διαδικασία πλέον, πολλώ δε μάλλον όταν κάποιος πρέπει να αποφασίσει τι θα βάλει στο καλάθι ή τι θα βγάλει από αυτό. Οι λογαριασμοί «τρέχουν» με φρενήρεις ρυθμούς και οι μισθοί αδυνατούν να «προλάβουν» τα ολοένα και αυξανόμενα έξοδα. Ο «μαραθώνιος» έχει πάντοτε τον ίδιο νικητή, στην καλύτερη περίπτωση ολοκληρώνεται ισόπαλος.
Το σύστημα Υγείας έχει κονιορτοποιηθεί από κάθε πλευρά. Οι ερειπωμένες κτιριακές υποδομές, η έλλειψη υγειονομικού προσωπικού, καθώς και η υποστελέχωση σημαντικών τμημάτων δημιουργούν μία «οδύσσεια» για ασθενείς και εργαζομένους. Η Παιδεία και η εκπαίδευση είναι μία ακόμα πληγή χαίνουσα για το κράτος. Μαθητές και εκπαιδευτικοί τίθενται αντιμέτωποι με εξαιρετικές δυσκολίες. Από την πρόσβαση στο σχολείο, το μαθησιακό υλικό και την ούτως ή άλλως προβληματική διαδικασία της διδασκαλίας. Η εγκληματική αδιαφορία και αμέλεια των αρμοδίων για την ασφάλεια των πολιτών έχει τις πιο επίπονες συνέπειες, όπως επαληθεύτηκε με τον πιο τραγικό τρόπο στα Τέμπη. Το σιδηροδρομικό δυστύχημα με 57 θύματα μας υπενθύμισε –και πώς είναι δυνατόν να ξεχαστεί– την αθωράκιστη έκθεσή μας, τη διαφθορά και τη συσσωρευμένη οργή για την έλλειψη επιμέλειας όσον αφορά τις ανθρώπινες ζωές. Και εσχάτως, με αλματώδη αύξηση, την παραβατικότητα και την εγκληματικότητα που έχουν αποκτήσει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και η Πολιτεία είτε εθελοτυφλεί είτε αυταπόδεικτα είναι ανίκανη να παρέμβει αποτελεσματικά.
Το απάνθισμα της νοσηρής «κανονικότητας» είναι μακρύ και, φυσικά, αντίθετο με την «κανονικότητα» που υπερασπίζεται η εξουσία και οι «θεματοφύλακές» της. Η μόνιμη επωδός της προόδου, του «οικονομικού θαύματος», όπως αποκαλούν την Ελλάδα εν έτει 2024 και στανικώς προσπαθούν να πείσουν πως όλα βαίνουν περίφημα. Δεν δικαιώνουν, όμως, τους θριάμβους και την αδολεσχία όσα στην πραγματικότητα διαδραματίζονται. Η κοινωνική ένδεια, η ανέχεια και τα προβλήματα ουσιαστικής διαβίωσης που «κατατρύχουν» τους πολίτες έχουν ολοκληρώσει μία «κανονικότητα», η οποία σε κάθε προσπάθεια διάψευσής της, «επανέρχεται» με διαφορετικό πρόσωπο, σε διαφορετικό μέρος και με διαφορετική δικαιολογία, για να δώσει ένα «ηχηρό χτύπημα». Ηχηρό, για την κοινωνία που «σηκώνει» στις πλάτες της τα βάρη και ήπιο για τους ανθρώπους του εξουσιασμού.
