Της Σοφίας Αρσονιάδου,
Στη σύγχρονη εποχή, ένα από τα πιο σημαντικά κοινωνικά φαινόμενα που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα είναι η έξαρση της εγκληματικότητας σε διεθνές επίπεδο. Αποτελεί ένα ζήτημα που διαταράσσει την ευημερία και την αρμονία της κοινωνίας. Τα επίπεδα εγκληματικότητας έχουν μεγεθυνθεί ιδιαίτερα στις χώρες της Νότιας Αμερικής, όπου το κράτος-πρόνοιας και η ασφάλεια των πολιτών φαίνεται ένα μακρινό όνειρο. Οι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα της εγκληματικότητας ποικίλουν. Πολλές μορφές εγκληματικότητας παρατηρούνται σε χώρες και περιοχές με υψηλά επίπεδα ένδειας και χαμηλή διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας. Ωστόσο, η αυστηρή αστυνομική επιβολή και οι αυστηρές ποινές τείνουν να μειώσουν τα ποσοστά της εγκληματικότητας. Υπάρχει μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ ηλικίας και εγκλήματος, με τα περισσότερα εγκλήματα να διαπράττονται από ηλικίες 20 έως 30 ετών.
Αρχικά, είναι δύσκολο να μιλήσουμε για Αμερικάνους γενικά, διότι υπάρχουν έντονες γεωγραφικές διακυμάνσεις σε περιοχές της Νότιας Αμερικής. Η εγκληματικότητα παρουσιάζεται εκεί όπου απουσιάζει η νόμιμη και σταθερή απασχόληση, σε συνοικίες και πόλεις με επισφαλή, περιστασιακή απασχόληση και παραοικονομία, ιδίως εμπόριο ναρκωτικών, που επιφέρουν εκτεταμένη βία. Επίσης, προστίθεται ο παράγοντας απόσυρσης των φορέων του κράτους, όπως η αστυνόμευση, με αποτέλεσμα να παγιώνονται εστίες ανεξέλεγκτης ανομίας. Τα προαναφερθέντα παρατηρούνται στον Νότο της Αμερικής, όπου το έγκλημα ανθίζει με γοργούς ρυθμούς καθημερινά και με διάφορες μορφές.
Παγκοσμίως, τα επίπεδα εγκληματικότητας διαφέρουν σημαντικά, καθώς σε χώρες όπως η Ελβετία, η Δανία, η Νορβηγία τα ποσοστά είναι ιδιαίτερα χαμηλά λόγω συστηματικού και αποτελεσματικού αστυνομικού ελέγχου. Αντιθέτως, παρατηρείται ότι σε χώρες τις Λατινικής Αμερικής η κατάσταση «εκτροχιάζεται». Τα συχνότερα εγκλήματα που συναντά κανείς στις Νότιες χώρες της Αμερικής είναι ληστείες, απαγωγές, ανθρωποκτονίες και βιασμοί. Για παράδειγμα, η Βραζιλία διαθέτει ποσοστό ανθρωποκτονιών μεταξύ 30 και 35 περιστατικά ανθρωποκτονίας ανά 100.000 κατοίκους. Το 2017 και 2018 το ποσοστό αυτό μειώθηκε κατά 13%. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα, κυρίως στη Βραζιλία, είναι το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο έχει επεκταθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς η βία μεταξύ αντίπαλων ομάδων είναι συχνό φαινόμενο. Η διακίνηση ναρκωτικών, η διαφθορά και η ενδοοικογενειακή βία αποτελούν διαδεδομένα ζητήματα στη Βραζιλία. Μία ακόμα χώρα που πλήττεται από υψηλά φαινόμενα βίας είναι η Βενεζουέλα, καθώς αποδίδονται ευθύνες στις διεφθαρμένες αρχές της περιοχής, στο ελαττωματικό δικαστικό σύστημα και στην έλλειψη ελέγχου της κατοχής όπλων.
Επιπροσθέτως, η αιχμή του βίαιου εγκλήματος της Ονδούρας ήταν το 2012, καθώς η χώρα παρουσίαζε 20 ανθρωποκτονίες την ημέρα. Υπολογίζεται ότι οι δράστες αυτών των ανθρωποκτονιών ήταν μέλη συμμοριών, όπως η Barrio 18 ή η Mara Salvatrucha. Η Ονδούρα θεωρείται, επίσης, εύκολο πέρασμα ναρκωτικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, η Γουιάνα έχει ποσοστό δολοφονίας τέσσερις φορές υψηλότερο από αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρά την αυστηρή απαίτηση αδειοδότησης για την κατοχή πυροβόλων όπλων, η χρήση όπλων από εγκληματίες είναι συνηθισμένη. Ακόμα, η ενδοοικογενειακή βία είναι συνηθισμένη σε πολλές περιοχές της Γουιάνας, καθώς η επιβολή της νομοθεσίας για αυτήν είναι αδύναμη. Οι ένοπλες ληστείες είναι, επίσης, καθημερινό φαινόμενο.
Τέλος και εξίσου σημαντικό, στο Ελ Σαλβαδόρ υπάρχουν 25.000 μέλη συμμοριών, 9.000 είναι στη φυλακή και 60.000 νέοι είναι μέλη συμμοριών που κυριαρχούν στη χώρα. Εκτός από συμμορίες, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και οι χαμηλοί μισθοί στο Ελ Σαλβαδόρ έχουν ωθήσει τις οικογένειες στην περιθωριοποίηση, που τα εγκλήματα είναι σύνηθες φαινόμενο. Εγκλήματα όπως η ληστεία και η κλοπή οχημάτων είναι τα πιο συχνά φαινόμενα. Ο πόλεμος των συμμοριών και οι εγκληματικές επιθέσεις στο Ελ Σαλβαδόρ και το Μεξικό είναι μέρος ενός παγκόσμιου μοτίβου διαμάχης, όπως αναφέρεται και στην έρευνα ένοπλης σύγκρουσης του IISS: υπάρχουν τώρα λιγότερες συγκρούσεις από ό,τι στην αρχή αυτού του αιώνα, έχει όμως προκαλέσει σημαντική αστάθεια και πόνο σε πολλούς πολίτες. Η αστυνομία και οι ένοπλες δυνάμεις στο Ελ Σαλβαδόρ κατέγραψαν, το 2015, 251 ένοπλες μάχες με τις ισχυρές συμμορίες, όπως την Maras Salvatrucha, μια από τις πιο αιμοδιψείς συμμορίες που υπάρχουν. Αυτό επέφερε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 24 αστυνομικών και 5 στρατιωτικών και αποτελεί την επιβεβαίωση μιας ανοδικής τάσης στη συντονισμένη εκστρατεία των Maras εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας.
Συμπερασματικά, η κλιμάκωση της εγκληματικότητας στη Νότια Αμερική θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια κλήση αφύπνισης για τη διεθνή κοινότητα, ώστε να αναλάβει την πρόκληση της εγκληματικής βίας σοβαρά και να συνεργαστεί με τις πληγείσες χώρες, προκειμένου να την καταπολεμήσει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Top ten countries with the highest crime in the world, Fortune, διαθέσιμο εδώ
- Homicides in the US and the rate of violence, Athens Voice, διαθέσιμο εδώ
- Extreme crime in Latin America, Capital.gr, διαθέσιμο εδώ
