Της Άντζελας Μανώλακα,
Τον φετινό Ιούνιο αναμένεται να διεξαχθούν οι μεγαλύτερες διασυνοριακές εκλογές στον κόσμο. Πάνω από 450 εκατομμύρια ψηφοφόροι σε 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιλέξουν τους 720 βουλευτές που θα εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μοναδικό άμεσα εκλεγμένο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η σημασία αυτών των εκλογών είναι κρίσιμη για την καθοδήγηση της κοινοτικής πολιτικής, μεταξύ 2024 και 2029.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις δράσεις του να έχουν ουσιαστική επίδραση στην πορεία της. Οι συζητήσεις και οι αποφάσεις που λαμβάνονται στις αίθουσές του επηρεάζουν τη νομοθεσία και τον προϋπολογισμό της Ένωσης. Αυτός είναι και ένας από τους σοβαρούς λόγους για τους οποίους αυτές οι εκλογές μάς αφορούν όλους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αποκτήσει σημαντικές εξουσίες στους τομείς της νομοθεσίας, της δημοσιονομίας και του ελέγχου των πολιτικών δράσεων της Ε.Ε. Εκλεγμένοι ευρωβουλευτές, από όλα τα κράτη-μέλη, συνεργάζονται για να αντιπροσωπεύσουν τα συμφέροντα των πολιτών και να συμβάλουν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης δημοσκόπησης για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το 68% των πολιτών εκφράζει πιθανότητα να συμμετάσχει στις εκλογές του Ευρωκοινοβουλίου, παρουσιάζοντας αύξηση 9 ποσοστιαίων μονάδων, σε σύγκριση με πριν από πενταετία. Επίσης, παρατηρείται άνοδος της Ακροδεξιάς στην προτίμηση των ψηφοφόρων. Παράλληλα, παρά το ότι παρουσιάζεται αυξημένο ενδιαφέρον, σε σύγκριση με το 2018, η πλειοψηφία των Ευρωπαίων προβλέπει χειροτέρευση του βιοτικού τους επιπέδου το επόμενο έτος. Επιπλέον, η ίδια έκθεση αναφέρει ότι πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, σε χώρες όπως η Ολλανδία, αποδεικνύουν την άνοδο της Ακροδεξιάς, καθώς οι πολίτες εκφράζουν ανησυχίες για την κρίση του κόστους διαβίωσης και υιοθετούν αντιμεταναστευτική ρητορική. Η ακροδεξιά ομάδα «Ταυτότητα και Δημοκρατία / Identity and Democracy» (I.D.) κατατάσσεται ως η έκτη μεγαλύτερη ομάδα στο Κοινοβούλιο της Ε.Ε., ενώ προβλέπεται πιθανή άνοδός της στην τέταρτη θέση, σύμφωνα με τα τρέχοντα δημοσκοπικά στοιχεία.
Τέλος, παρατηρείται ότι πάνω από το 70% των πολιτών της Ε.Ε. αναγνωρίζει οφέλη από τη συμμετοχή της χώρας τους στην Ένωση, εκτιμώντας ότι αυτή συμβάλλει στη διατήρηση της ειρήνης και στη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών. Η γενική εικόνα της Ε.Ε. φαίνεται να παραμένει σταθερή, με το 45% των πολιτών να έχει θετική εικόνα για την Ένωση, το 38% ουδέτερη και το 16% αρνητική. Έξι μήνες πριν από τις Ευρωεκλογές, οι προβλέψεις των δημοσκοπήσεων ενισχύουν την εντυπωσιακή επίδοση των δύο πιο δεξιών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παρόλα αυτά, η δημιουργία μιας κοινής ομάδας φαίνεται προκλητική. Τα ακροδεξιά κόμματα δείχνουν ότι απομακρύνονται από το περιθώριο του πολιτικού φάσματος, αναλαμβάνοντας κυβερνητικούς ρόλους, είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με τα κυρίαρχα δεξιά κόμματα.
Πρόσφατη δημοσκόπηση της Europe Elects, υποδεικνύει ότι, εάν συγχωνευθούν η ακροδεξιά ομάδα I.D. και οι ευρωσκεπτικιστές Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (E.C.R.) μπορούν να πλησιάσουν σε ποσοστό το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Ε.Λ.Κ.), που, επί του παρόντος, είναι η μεγαλύτερη ομάδα στο Κοινοβούλιο. Παρά ταύτα, η ίδια δημοσκόπηση υποδεικνύει ότι ο συνασπισμός μεταξύ του Ε.Λ.Κ., των κεντροαριστερών Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και του κεντροφιλελεύθερου Renew Europe (R.E.) αναμένεται να διατηρήσει την άνετη απόλυτη πλειοψηφία τους, με 404 από 705 έδρες.
Παρά την ανοδική πορεία της Ακροδεξιάς, η δημοσκόπηση αναδεικνύει και μια δύσκολη συγκυρία για τη δημιουργία ενός ενιαίου ακροδεξιού μπλοκ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η υποστήριξη για την ακροδεξιά ομάδα I.D. αυξήθηκε μεν, αλλά παραμένει δύσκολο το να ενωθεί και να δημιουργήσει μια κοινή πολιτική ομάδα με τις όμοιές του, λόγω ιδεολογικών διαφορών. Ενδέχεται, ωστόσο, να προκύψουν συνεργασίες σε επιμέρους θέματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της δημοσκόπησης, η I.D. και οι E.C.R. μπορεί να συγκεντρώσουν υποστήριξη που πλησιάζει το κεντροδεξιό Ε.Λ.Κ. Ωστόσο, η σχηματισμένη υποστήριξη θα πρέπει να αντιμετωπίσει την προαναφερθείσα σταθερή πλειοψηφία του άτυπου συνασπισμού μεταξύ Ε.Λ.Κ., S&D και R.E.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η προβλεπόμενη αύξηση της υποστήριξης για την Ακροδεξιά παρατηρείται σε εθνικό επίπεδο, υποδεικνύοντας ότι η ευρωεκλογική ψηφοφορία επηρεάζεται από εθνικές προοπτικές και προτιμήσεις. Η Ευρώπη, βρισκόμενη σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, αντιμετωπίζει πληθώρα προκλήσεων, όπως τα κατάλοιπα των επιπτώσεων της πανδημίας, η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Οι επικείμενες Ευρωεκλογές ίσως θεωρηθούν ως οι πιο σημαντικές στην ιστορία της. Τα μεταναστευτικά κύματα, η άνοδος της Ακροδεξιάς, ο πληθωρισμός, οι διεθνείς συγκρούσεις, τα σκάνδαλα και το γενικό κλίμα ανασφάλειας επηρεάζουν την εμπιστοσύνη πολλών πολιτών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο ευρωσκεπτικισμός ενισχύεται από αυτές τις προκλήσεις, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται ορισμένοι πολίτες από την ευρωπαϊκή ιδέα. Τα επερχόμενα εκλογικά αποτελέσματα θα διαμορφώσουν το πολιτικό τοπίο και θα επηρεάσουν την πορεία της Ευρώπης στους σημαντικούς ανωτέρω τομείς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Δημοσκόπηση – Ε.Ε.: Αυξημένο ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές και άνοδος της ακροδεξιάς, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Άνοδο της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές καταγράφουν οι αναλυτές, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Όψεις της Ακροδεξιάς ψήφου, Eteron, διαθέσιμο εδώ
