Της Μαρίας Κουτσανδριά,
Η δημοτικότητα του Xanax βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Αυτό το φάρμακο κατά του άγχους, γνωστό και ως αλπραζολάμη, ηρεμιστικό στο ευρύ κοινό, ευθύνεται στο δυτικό κόσμο για περισσότερους θανάτους απ’ ό,τι ουσίες όπως η ηρωίνη και η κοκαΐνη, έχοντας συνδεθεί ακόμη και με αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο Alzheimer.
Τι είναι όμως το Xanax και πόσο μπορείς να εθιστείς σε αυτό;
Το Xanax (Ζάναξ) είναι ένα νόμιμο φάρμακο που συνταγογραφείται κι αναγνωρίζεται ως τέτοιο για διαταραχές άγχους και πανικού. Ανήκει στην κατηγορία των αγχολυτικών-υπναγωγών φαρμάκων, και πιο συγκεκριμένα των ψυχοτρόπων που ονομάζονται βενζοδιαζεπίνες, ικανών να επιφέρουν άμεση καταστολή του άγχους και υπνηλία, εμφανίζοντας επιπλέον αναισθητική, αντισπασμωδική και μυοχαλαρωτική δράση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως στο εξωτερικό, το Xanax είναι γνωστό και ως «αλκοόλ σε χάπι».
Ο χρόνος δράσης του Xanax είναι σύντομος, γεγονός που το καθιστά ισχυρό, αλλά και εξαιρετικά εθιστικό, κάτι που πολλοί άνθρωποι δε συνειδητοποιούν, καταλήγοντας να εξαρτώνται από αυτό τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Σωματική εξάρτηση υφίσταται καθώς αναπτύσσεται ανοχή στο φάρμακο έπειτα από μακροχρόνια χρήση του, με αποτέλεσμα η δοσολογία να χρήζει αύξησης ολοένα και πιο πολύ, ώστε να επιτευχθούν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Όσον αφορά την ψυχολογική εξάρτηση, ο ασθενής φτάνει στο σημείο να θεωρεί το φάρμακο πανάκεια για την κατάστασή του, οδηγούμενος συχνά σε κατάχρηση αυτού.
Πολλοί αναρωτιούνται αν τα Xanax ενδέχεται να σε σκοτώσουν.
Εν συντομία ΝΑΙ. Η κατάχρηση δύναται να οδηγήσει σε θάνατο. Κι ευθύς αμέσως γεννάται η εξής απορία: «Και για ποιό λόγο εξακολουθεί να επιτρέπεται η πώληση»;
Με τη χορήγησή του, ο γιατρός συστήνει μόνο τη βραχυπρόθεσμη χρήση του, η οποία δε θα πρέπει να ξεπερνάει τις 4 εβδομάδες. Η δοσολογία, μάλιστα, θα πρέπει να είναι η ενδεικνυόμενη, ενώ η πρόσληψή του για διάστημα μεγαλύτερο του προαναφερθέντος οφείλει να τίθεται υπό τακτική ιατρική παρακολούθηση. Ωστόσο πολλοί εξακολουθούν να το αναζητούν και μετά το συνιστώμενο χρόνο, εξαιτίας της ευφορίας και της ηρεμίας που προσφέρει. Η ως άνω πρακτική συνιστά χρήσιμη αρωγή στην κατανόηση του λεγόμενου «ιατρογενούς μπελά», δηλαδή της συνταγογράφησης του Xanax για εκτενέστερες περιόδους με αδόκιμο τρόπο από πληθώρα ψυχιάτρων και ιατρών άλλων ειδικοτήτων, χωρίς ειδική γνωμάτευση, οπότε εκκινεί και για το θεραπευόμενο η αντίστροφη μέτρηση.
Άλλη αιτία θανάτου που σχετίζεται με το Xanax είναι η αλληλεπίδρασή του με έτερα φάρμακα και/ ή αλκοόλ. Αυτό συμβαίνει διότι, όταν κάποιος αποκτά ανοχή σε αλπραζολάμη, έχει την τάση να το συνδυάζει με άλλες βενζοδιαζεπίνες, ηρωίνη, υπνωτικά ή οπιοειδή, δημιουργώντας ένα θανατηφόρο κοκτέιλ, προκειμένου να ενισχύσει τη δράση του. Υπάρχουν επίσης, κι αυτοί που δε γνωρίζουν ότι κυκλοφορούν «fake» εκδόσεις του φαρμάκου που διατίθενται στο εμπόριο, όπως κι ότι το πωλούμενο στα social media στην πραγματικότητα αναμειγνύεται με το τεχνητό οπιοειδές φαιντανύλιο, το οποίο είναι 50 έως 100 φορές ισχυρότερο από την ηρωίνη.
Κάποια καθημερινά παραδείγματα…
«Ζάναξ παίρνω με διακοπές πολλά χρόνια» λέει η Γεωργία, 54 ετών. «Το ξεκίνησα έπειτα από κρίση πανικού γύρω στα 30. Τώρα το παίρνω συστηματικά κάθε βράδυ… Δεν αισθάνεσαι τίποτα ιδιαίτερο μόλις το πάρεις… Απλώς σιγά-σιγά ηρεμείς και νιώθεις καλύτερα, πιο ψύχραιμα, και αν είναι η ώρα του ύπνου κοιμάσαι πιο εύκολα… Σίγουρα δημιουργεί εξάρτηση, γι’ αυτό προσέχω να μην ξεμένω. Γι’ αυτό κόβεται πολύ δύσκολα και μόνο με ιατρική παρακολούθηση… Αν δεν το πάρω σε κρίση άγχους, μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη».
«Πρώτη φορά πήρα στα 26 μου, για να αντέξω το άγχος στο αγροτικό, επειδή εφημέρευα μόνος μου σε ένα απομακρυσμένο Κέντρο Υγείας, χωρίς την παρουσία ειδικού γιατρού» αναφέρει ο Νίκος, 32 ετών.
Αυτό, όμως, που προκαλεί ανησυχία δεν είναι τόσο η δραματική αύξηση της κατανάλωσης ηρεμιστικών κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, όσο το δυσάρεστο φαινόμενο της πλήξης κυρίως των νέων ηλικιών. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι νέοι έχουν την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη και πληροφόρηση, ώστε να μην καταφεύγουν σε ηρεμιστικά στο βωμό της εύκολης λύσης, αλλά να τους δοθεί η σωστή κατεύθυνση που θα τους αποτρέψει από θανατηφόρα σφάλματα.
Το Xanax είναι ο λάθος τρόπος να γεμίσει κανείς το κενό του όταν πρόκειται για κατάθλιψη ή άγχος, ο λάθος σύμμαχος. Αντιθέτως οφείλουμε να εμβαθύνουμε στις ρίζες του προβλήματος, προσφέροντας ανάσα στην ευτυχία μας, αλλά και σε εκείνες τις προϋποθέσεις που θα μας βοηθήσουν να «χτίσουμε» με αισιοδοξία το μέλλον μας.
