Της Σοφίας Αρσονιάδου,
Η ιστορία της Τεχνητής Νοημοσύνης, ή αλλιώς Artificial Intelligence (Α.Ι.), ξεκίνησε από την αρχαιότητα, με μύθους, ιστορίες και φήμες για τα τεχνητά όντα που ήταν προικισμένα με νοημοσύνη ή συνείδηση από τους τεχνίτες. Η «γέννηση» του σύγχρονου Α.Ι. ξεκίνησε από κλασσικούς φιλοσόφους που προσπάθησαν να περιγράψουν τη διαδικασία της ανθρώπινης σκέψης, ως τον μηχανικό χειρισμό των συμβόλων.
Τη δεκαετία του 1940 δημιουργήθηκε ο προγραμματισμένος ψηφιακός υπολογιστής, μια μηχανή βασισμένη στην αφηρημένη ουσία της μαθηματικής συλλογιστικής. Παρατηρείται ότι τη δεκαετία του ’80 η εμφάνιση της Τεχνητής Νοημοσύνης παράκμασε σημαντικά. Ωστόσο, οι επενδύσεις και το ενδιαφέρον για την τεχνολογία Α.Ι. παρουσίασαν άνοδο κατά τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, όταν η μηχανική μάθηση εφαρμόστηκε επιτυχώς σε πολλά προβλήματα στον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία, λόγω νέων μεθόδων, της εφαρμογής ισχυρών ηλεκτρονικών υπολογιστών και της συλλογής τεράστιων συνόλων δεδομένων. Σήμερα, η Τεχνητή Νοημοσύνη φαίνεται να παρουσιάζει ραγδαία εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο και να δημιουργεί διχασμό μεταξύ των απόψεων μεγάλου ποσοστού των ανθρώπων, σχετικά με τα θετικά και τα αρνητικά που τυχόν περιλαμβάνει αυτή η ανάπτυξη.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο ως τεχνολογία του μέλλοντος. Τι είναι, όμως, η τεχνητή νοημοσύνη; Πρόκειται για μία τεχνολογία που αποτελεί σημείο τομής μεταξύ πολλαπλών επιστημών, όπως της πληροφορικής, της ψυχολογίας, της φιλοσοφίας, της νευρολογίας, της γλωσσολογίας και της επιστήμης μηχανικών. Είναι η ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα. Τα συστήματα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ικανά να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, σε ένα ορισμένο βαθμό, αναλύοντας τις συνέπειες προηγούμενων δράσεων και επιλύοντας προβλήματα με αυτονομία. Τα τελευταία χρόνια, έχουν σημειωθεί σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της ρομποτικής, της μηχανικής όρασης, της μηχανικής μάθησης και του σχεδιασμού ενεργειών. Η τεχνολογία Α.Ι. έχει ανατρέψει τα δεδομένα της ανθρώπινης φύσης. Κάποιοι από τους ζωτικότερους κλάδους στους οποίους χρησιμοποιείται μέχρι στιγμής είναι η ιατρική, οι θετικές επιστήμες, εν γένει, και η εκπαίδευση.
Επιπρόσθετα, η τεχνολογία Α.Ι. μπορεί να παρουσιάσει σημαντικά οφέλη προς την κοινωνία γενικότερα. Θα μπορούσε να βοηθήσει την ανθρωπότητα με βελτιωμένη υγειονομική περίθαλψη, ασφαλέστερα αυτοκίνητα και άλλα συστήματα μεταφορών, προσαρμοσμένα, φθηνότερα και μεγαλύτερης διάρκειας προϊόντα και υπηρεσίες. Επίσης, σημαντική είναι η συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της εκπαίδευσης, της πληροφόρησης και της κατάρτισης, καθώς η αναγκαιότητα για εξ αποστάσεως εκπαίδευση δημιουργήθηκε από την πανδημία της Covid-19. Για τις επιχειρήσεις (η Τεχνητή Νοημοσύνη) μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών, όπως σε τομείς που οι ευρωπαϊκές εταιρείες κατέχουν ήδη ισχυρή θέση, για παράδειγμα η «πράσινη» και κυκλική οικονομία, η γεωργία, η υγειονομική περίθαλψη, η μόδα, ο τουρισμός. Παράλληλα, η χρήση της στις δημόσιες υπηρεσίες μπορεί να μειώσει το κόστος και να προσφέρει νέες δυνατότητες στις δημόσιες μεταφορές. Με βάση τα προαναφερθέντα, παρατηρείται σημαντική εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Φαίνεται πως η συμβολή της στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κοινωνιών και στην καθημερινή τους διευκόλυνση. Ωστόσο, κάθε αλλαγή μπορεί να περιλαμβάνει και κάποια αρνητικά στοιχεία.
Σε όλες τις καταστάσεις υπάρχουν δύο όψεις, όπως και στην περίπτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Πολλοί, βλέποντας την ανάπτυξη της τεχνολογίας Α.Ι., έχουν την πεποίθηση ότι είναι η αντικατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από τις μηχανές. Η τεχνολογία Α.Ι. στοχεύει να αλλάξει το εργασιακό περιβάλλον, καταργώντας κάποια πιο παραδοσιακά και «χειροκίνητα» επαγγέλματα, τα οποία θα αντικατασταθούν γρήγορα. Το επίπεδο εξέλιξης της τεχνολογίας συνεπάγεται και με την αγορά ακριβών συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης. Λίγες είναι οι εταιρείες που έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην τεχνητή νοημοσύνη, καθώς η εγκατάσταση απαιτεί υψηλό κόστος επένδυσης, όπως και η απόκτηση του software και του hardware που απαιτείται.
Όσο και να μπορούν τα συστήματα να αντικαταστήσουν μια ανθρώπινη εργασία, αυτό που δεν μπορεί να αντικατασταθεί είναι ο παράγοντας του συναισθήματος. Τα συστήματα Α.Ι. λειτουργούν καθαρά με τη λογική και λόγω αυτού δεν μπορούν να δημιουργήσουν μια σύνδεση με έναν χρήστη, όπως θα έκανε ο άνθρωπος. Όπως για παράδειγμα, η περίπτωση των chatbots, τα οποία δίνουν γρήγορες και αυτοματοποιημένες απαντήσεις, αλλά είναι δύσκολο να δείξουν ένα 100% ανθρώπινο πρόσωπο. Τέλος, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εξοπλισμό αναγνώρισης προσώπου ή για διαδικτυακή παρακολούθηση και κατάρτιση προφίλ ατόμων.
Παράλληλα, τα Ηνωμένα Έθνη δεν θα μπορούσαν να μείνουν σιωπηλά σε αυτές τις ραγδαίες εξελίξεις, ήδη έχουν ξεκινήσει μια προσπάθεια ώστε βοηθήσουν τον κόσμο να διαχειριστεί τους κινδύνους και τα οφέλη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε., Antonio Guterres, ίδρυσε ένα 39μελές συμβουλευτικό σώμα από στελέχη εταιρειών τεχνολογίας, κυβερνητικούς αξιωματούχους και ακαδημαϊκούς παγκοσμίως. Η επιτροπή στοχεύει στην έκδοση προκαταρτικών συστάσεων για την Τεχνητή Νοημοσύνη και στην οριστικοποίησή τους, πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Ο.Η.Ε. τον προσεχή Σεπτέμβριο. Ο Guterres, μεταξύ άλλων, επεσήμανε πιθανές τις χρήσεις, όπως η πρόβλεψη κρίσεων, η βελτίωση της δημόσιας υγείας και της εκπαίδευσης και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, προειδοποίησε, «ότι η κακόβουλη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, να αποδυναμώσει την κοινωνική συνοχή και να απειλήσει την ίδια τη Δημοκρατία».
Μετά την ολοκλήρωση, λοιπόν, της ανάλυσης του τί είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη (Α.Ι.), ποια τα θετικά και ποια τα αρνητικά χαρακτηριστικά της, παρατηρείται ότι ένα επιτυχημένο σύστημα Α.Ι. δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη σωστή χρήση των δεδομένων και με τον απαραίτητο υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Επιπλέον, η ανθρωπότητα οφείλει να αποδεχτεί τα νέα δεδομένα και τις νέες εξελίξεις που επιφέρει ο τομέας της τεχνολογίας για το μέλλον και η χρήση του να γίνεται συνετά και με απώτερο σκοπό τη βελτίωση του ανθρώπινου παράγοντα και όχι την κατάχρηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Artificial intelligence: threats and opportunities, European Parliament, διαθέσιμο εδώ
- What is artificial intelligence and how is it used?, European Parliament, διαθέσιμο εδώ
- Artificial intelligence, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
- Τι είναι τεχνητή νοημοσύνη, My texnologia, διαθέσιμο εδώ
- UN Announces Advisory Body on Artificial Intelligence, VOA News, διαθέσιμο εδώ
