Της Ανθής Ντόλα,
Η μονάδα Meteo πραγματοποίησε μία έρευνα, στην οποία αναφέρει τις κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα από τα ακραία καιρικά φαινόμενα κατά την περίοδο 2000 έως και 2023.
Η μονάδα Meteo ανήκει στο Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (Ι.Ε.Π.Β.Α. / Ε.Α.Α.). Σύμφωνα με την έκθεση, μεταξύ των παραπάνω ετών, καταγράφηκαν συνολικά 580 περιπτώσεις καιρικών φαινομένων με αρνητικές κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις και όχι μόνο. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρξουν 285 ανθρώπινες απώλειες, οι οποίες προκλήθηκαν, κυρίως, από πλημμύρες, κεραυνούς και ανεμοθύελλες. Το 35% των 580 περιστατικών προκάλεσαν σοβαρές κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις που εντάσσονται στην κατηγορία 3, η οποία αντιπροσωπεύει τα επεισόδια που έχουν είτε πλήξει σοβαρά μεγάλο μέρος της χώρας είτε έχουν προκαλέσει απώλειες ζωής.
Στην έκθεση αναφέρεται πως η αύξηση των επεισοδίων, τη δεύτερη δωδεκαετία της περιόδου 2000-2023, άγγιξε το ποσοστό του 70%. Την πρώτη δωδεκαετία καταγράφηκαν 215 επεισόδια καιρικών φαινομένων και τη δεύτερη 365. Σημαντική ήταν και η αύξηση των σοβαρών επεισοδίων τη δεύτερη δωδεκαετία, με το ποσοστό να φτάνει στο 44%. Τα σοβαρά επεισόδια είχαν και σοβαρές επιπτώσεις. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το ποσοστό των θανάτων από καιρικά φαινόμενα αυξήθηκε στη δεύτερη δωδεκαετία σε ποσοστό 77% σε σχέση με την πρώτη, με τις απώλειες ζωής να αγγίζουν σε αριθμό τις 182, σε σύγκριση με την πρώτη δωδεκαετία που είχαν καταγραφεί 103. Σύμφωνα με τα διαγράμματα, ο μεγαλύτερος αριθμός επεισοδίων σημειώθηκε το 2014, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπινων απωλειών εντοπίζεται στους Νομούς Αττικής και Ευβοίας.
Πέρα από την παραπάνω έρευνα, η μονάδα Meteo έχει ξεκινήσει και μία «συμπληρωματική», η οποία έχει στόχο να συγκεντρώσει στοιχεία για την ετοιμότητα των πολιτών σε πλημμυρικά επεισόδια και την αντίληψη του κάθε πολίτη-συμμετέχοντα για την επικινδυνότητα των πλημμυρών. Ίσως, αφορμή της έρευνας αυτής είναι οι πλημμύρες που σημειώθηκαν στη Θεσσαλία, φαινόμενο πρωτοφανές για τη χώρα, προκαλώντας τεράστια προβλήματα στην περιοχή και όχι μόνο.
Δυστυχώς, η εικόνα του κρατικού μηχανισμού το περασμένο καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα αποκαρδιωτική, αλλά και η γενικότερη διαχείριση τέτοιων ακραίων καιρικών φαινομένων φάνηκε να ξεπερνά τις δυνατότητες τόσο της παρούσας όσο και των προηγούμενων Κυβερνήσεων. Οι πυρκαγιές στο Μάτι, στην Εύβοια, στη Θράκη, καθώς και οι πλημμύρες στη Θεσσαλία αποτύπωσαν απόλυτα την ανικανότητα του κρατικού μηχανισμού να αντιδράσει ανά τα χρόνια, αλλά και την απουσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία αδυνατεί να διαχειριστεί τέτοιου είδους περιπτώσεις.
Η εικόνα των πολιτών να τρέχουν πανικόβλητοι για να σωθούν από τα καιρικά φαινόμενα, να βλέπουν τις περιουσίες τους και τις οικίες τους να καταστρέφονται ή να προσπαθούν, με όσα μέσα διαθέτουν, να σώσουν ό,τι σώζεται είναι η τρανταχτή απόδειξη πως μπορεί να μην υπάρχει ετοιμότητα των πολιτών, αλλά υπάρχει αμέτρητη θέληση και προσπάθεια. Το κράτος δεν έχει φροντίσει επαρκώς να προετοιμάσει και να εκπαιδεύσει τους πολίτες να αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους καταστροφές, καθώς, όπως θα μπορούσε να πει κάποιος, ούτε το ίδιο γνωρίζει να το κάνει.
Ίσως να ήταν ωφέλιμο να υπάρξει ένα οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως η πυρκαγιά, η οποία είναι ένα σταθερό φαινόμενο τα καλοκαίρια στην Ελλάδα και τη διαδέχονται πλημμύρες, τις οποίες, επίσης, ο κρατικός μηχανισμός φάνηκε να αδυνατεί να τις διαχειριστεί. Με τη δημιουργία ενός τέτοιου σχεδίου, μπορεί το κομμάτι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναλάβει την εκπαίδευση των πολιτών, καθώς θα γνωρίζει καλύτερα τις τοπικές ανάγκες και τους κινδύνους που παραμονεύουν σε κάθε Δήμο ή Περιφέρεια. Με την ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση ακραίων καιρικών φαινομένων, θα μπορέσει να διευκολυνθεί η αντιμετώπισή τους και να υπάρξει διαμοιρασμός αρμοδιοτήτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Έρευνα για την ετοιμότητα της κοινωνίας κατά την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων, meteo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Meteo: Οι επιπτώσεις και οι νεκροί από τα ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ελλάδα τα τελευταία 23 χρόνια, ant1news.gr, διαθέσιμο εδώ
- Meteo: Πώς επηρεάζουν τα καιρικά φαινόμενα σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο – 285 νεκροί από το 2000 έως το 2023 στην Ελλάδα, skai.gr, διαθέσιμο εδώ
- Meteo: 285 νεκροί στην Ελλάδα από ακραία καιρικά φαινόμενα τα τελευταία 23 χρόνια, in.gr, διαθέσιμο εδώ
