Tου Ναπολέων Γρίβα,
Λένε πως τα καλά στη ζωή διαρκούν λίγο, όμως πιστεύω ότι λίγοι θα περίμεναν πως η Ευρωπαϊκή πορεία του Παναθηναϊκού (σεζόν 2023-2024) θα τελείωνε τόσο πρόωρα. Ο άδοξος αποκλεισμός από τη συνέχεια των ευρωπαϊκών διοργανώσεων ήταν επακόλουθο της εντός έδρας ήττας που γνώρισε από τη Μακάμπι Χάιφα με σκορ 2-1 την 6η και τελευταία αγωνιστική των ομίλων του Europa League, σε έναν αγώνα που η Ελληνική ομάδα έπρεπε πάση θυσία να αποφύγει την ήττα!
Μία πορεία, η οποία άρχισε στα μέσα του Ιουλίου και μέχρι την ολοκλήρωσή της τον Δεκέμβριο πέρασε από χίλια κύματα. Από το άγχος που του γεννούσε η «υποχρέωση» να αποκλείσει την πιο άσημη και αδύναμη Ντνίπρο, στη μυθική πρόκριση στη Γαλλία κόντρα στη Μαρσέιγ, στη διαδικασία των πέναλτι, για να χαθεί εν τέλει η πρόκρισή του στους ομίλους του Champions League στα τέλη του Αυγούστου από την Μπράγκα. Από την προκριματική κιόλας φάση φάνηκε πως οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού έδειχναν τη στήριξή τους στην ομάδα, κάτι που για αρκετά χρόνια είχε λείψει, με την «καυτή» ατμόσφαιρα που στους εντός έδρας αγώνες δημιουργούσαν. Μπορεί η χωρητικότητα του «Απόστολος Νικολαΐδης» να υπερβαίνει μετά βίας τις 15 χιλιάδες θέσεις, ωστόσο το γεγονός πως τα εισιτήρια «εξαφανίζονταν» ελάχιστα λεπτά μετά την κυκλοφορία τους, νομίζω, λέει πολλά.
Τόσο η επιθυμία πολύ περισσότερων των 15 χιλιάδων οπαδών του Παναθηναϊκού που ήθελαν να παρευρεθούν στο γήπεδο όσο και η μη καταλληλότητα, κατά τα πρότυπα της UEFA, της μόνιμής του έδρας, είχε ως αποτέλεσμα να φιλοξενήσει τους Ευρωπαϊκούς του αγώνες το μεγαλύτερο στάδιο της χώρας, το ΟΑΚΑ. Ήταν εκεί, όπου μια λαοθάλασσα άνω των 60χιλιάδων Παναθηναϊκών, στην προσπάθεια να βοηθήσουν την ομάδα τους να ανατρέψει το εις βάρος της 2-1 στην Πορτογαλία, κατέκλυσαν το ΟΑΚΑ με όνειρο την πρόκριση στο Champions League. Μπορεί η αναποτελεσματικότητά του στην επίθεση και τα αμυντικά του λάθη να του στέρησαν αυτό που στην αρχή του καλοκαιριού φάνταζε με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο το μεγάλο κέρδος ήταν πως ο Παναθηναϊκός έδειξε πως πρέπει να λογίζεται ως ένας υπολογίσιμος αντίπαλος ακόμα και από τις σημαντικές δυνάμεις του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η Μαρσέιγ το έχει ήδη εμπεδώσει…
Αφήνοντας πίσω τον πικρό αποκλεισμό από τους Πορτογάλους, η ελληνική ομάδα κλήθηκε, στη συνέχεια, να αντιμετωπίσει στον όμιλο του Europa League την ισπανική Βιγιαρεάλ, τη γαλλική Ρεν και την ισραηλινή Μακάμπι Χάιφα. Έχοντας ήδη λάβει από το καλοκαίρι το βάπτισμα του πυρός από υψηλών απαιτήσεων αγώνες κόντρα σε ποιοτικότερές του ομάδες, ο Παναθηναϊκός έδειχνε ικανός, στα μάτια αρκετών, όχι απλώς να αποφύγει την 4η θέση και ως τρίτος να συνεχίσει στο Conference League, αλλά ακόμη και να παλέψει για τη συνέχεια του στη διοργάνωση, η οποία προϋπέθετε να τερματίσει στη πρώτη δυάδα. Έχοντας νικήσει -και μάλιστα με επιβλητική εμφάνιση- τη Βιγιαρεάλ και αντέξει αποσπώντας την ισοπαλία στην αφιλόξενη έδρα της Μακάμπι Χάιφα, όλα έδειχναν πως ο παραπάνω ισχυρισμός θα επαληθευόταν πανηγυρικά. Ο απολογισμός των 4 ηττών στα εναπομείναντα ματς, όμως, το βράδυ της 14ης Δεκεμβρίου τον έφερε οριστικά και αμετάκλητα στην 4η θέση του ομίλου, θέτοντάς τον εκτός Ευρωπαϊκής συνέχειας.
Παρότι, ως επί το πλείστον, η αγωνιστική εικόνα που παρουσίασε ο Παναθηναϊκός υπήρξε καλή, η έλλειψη ευρωπαϊκής εμπειρίας των παικτών του αναδείχθηκε σε ένα σημαντικό μειονέκτημα έναντι των αντιπάλων του. Και αν τυχόν κάποιος πίστεψε πως οι έξι αγώνες που έδωσε για τα προκριματικά του Champions League ήταν αρκετή, μάλλον… προσγειώθηκε ανώμαλα στην σκληρή πραγματικότητα. Κάτι τέτοιο, φάνηκε έντονα στη Γαλλία, όταν με το σκορ στο 1-1 και έχοντας λάβει αριθμητικό πλεονέκτημα από το 33ο λεπτό, ο Παναθηναϊκός απέτυχε παταγωδώς να διαχειριστεί τις ευνοϊκές για τον ίδιο συνθήκες, που στη ροή του αγώνα παρουσιάστηκαν.
Και όχι απλώς, δεν τις εκμεταλλεύτηκε, αλλά φάνηκε η απόκλιση από το αρχικό πλάνο… για την ισοπαλία να «βραχυκύκλωσε» τη λειτουργία του, γεμίζοντάς τον άγχος, καθώς, πλέον, μετά την αποβολή του Belocian, έφερε τον τίτλο του φαβορί. Απόρροια αυτού, υπήρξε η ήττα του με 3-1, η οποία αυτομάτως μετέτρεψε σε «τελικό» τον εντός έδρας αγώνα κόντρα στη Μακάμπι Χάιφα. Ακόμη και κει, ωστόσο, φάνηκε πως οι παίκτες του δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν το άγχος που τους επέβαλε η κρισιμότητα του αγώνα, η οποία μεταφράστηκε στον αγωνιστικό χώρο με τη μαζική τους οπισθοχώρηση μέχρι… να δεχθούν το πρώτο γκολ. Παρότι, ομολογουμένως, δεν άξιζε ο Παναθηναϊκός την ήττα, η φοβικότητα που ως σύνολο παρουσίασε στην έναρξη του αγώνα αποδείχθηκε καθοριστικής σημασίας για την έκβασή του. Έχει πολλά ακόμη να μάθει ο Παναθηναϊκός!
Δεν τίθεται αμφιβολία πως του κόστισαν επίσης τόσο η επιθετική του αστοχία όσο και η αμυντική επιπολαιότητα που σχεδόν σε όλους τους αγώνες επέδειξε. Και αν το πρώτο αποτελεί χρόνιο πρόβλημα της ομάδας, η οποία ακόμη δεν έχει βρει τον διάδοχο του… Marcus Berg (αποχώρησε το 2017!), το δεύτερο είναι σίγουρα κάτι, το οποίο είναι προς έκπληξη όλων. Αν για κάποιον λόγο ο Παναθηναϊκός την περσινή σεζόν έκανε πρωταθλητισμό και βρέθηκε φέτος εκεί που βρέθηκε, το οφείλει σε έναν πολύ σημαντικό βαθμό στην άμυνά του. Πάντα, στην Jovanovic εποχή, παρουσιαζόταν ιδιαιτέρως συμπαγής και προσεκτικός στην άμυνα, χωρίς ωστόσο να αρκείται σε αυτό, αλλά προσπαθώντας και να επιτεθεί παράλληλα. Τα 13 γκολ, ωστόσο, που με Μπράγκα και στους ομίλους δέχθηκε είναι σίγουρα κάτι το ανησυχητικό. Και αυτό, γιατί είναι κάτι πολύ πιο ουσιώδες από απλώς έναν αριθμό, αν αναλογιστεί κανείς ότι η πλειονότητα αυτών προήλθαν είτε από αδράνεια, της μέχρι πρότινος, καλύτερης άμυνας στην Ελλάδα είτε ακόμα και από παιδικά της λάθη. Δεν είναι ρεαλιστικό να απαιτεί κανείς από μια τέτοια ομάδα να κρατάει ανέπαφη την εστία της κόντρα σε τέτοιας δυναμικής αντιπάλους, όμως με τέτοιες αμυντικές επιδόσεις δεν μπορεί και η ίδια να έχει απαιτήσεις… εκτός Ελλάδας τουλάχιστον.
Η αναποτελεσματικότητά του δε στην επίθεση ήταν επίσης μία από τις σημαντικές αιτίες που τον έφεραν στην 4η θέση. Δημιουργώντας πολλές, μεταξύ των οποίων, και καλές ευκαιρίες, κατάφερε να σημειώσει 7 γκολ στους ομίλους του Europa League. Χωρίς να πρόκειται για μια εντυπωσιακή επίδοση, δεν μπορεί να λογιστεί και ως άσχημη. Το ανησυχητικό έγκειται στο γεγονός πως με βάση την ποιότητα των ευκαιριών που δημιούργησε θα έπρεπε, βάσει της στατιστικής υπηρεσίας, να είχε σκοράρει 9 γκολ, δύο παραπάνω από όσα πέτυχε δηλαδή. Και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Το κυριαρχικό ποδόσφαιρο σε συνδυασμό με τη διαρκή παραγωγή ευκαιριών ενθουσίαζε τόσο τους φιλάθλους τους όσο και τους ίδιους τους παίκτες, με τους τελευταίους να χάνουν τη συγκέντρωση τους και να οδηγούνται σε λάθη, όπως συνέβη με τη Ρεν στη Γαλλία και σε αυτό με τη Βιγιαρεάλ στην Ισπανία μετά τη μείωση του σκορ σε 3-2, για παράδειγμα.
Στη ζωή αυτή, «εχθρός» του καλού είναι το καλύτερο και ως εκ τούτου όλοι πάντα θα έχουμε το ανικανοποίητο. Ο Ivan Jovanovic ανέλαβε μια υπό διάλυση ομάδα, την αναμόρφωσε, κατάφερε να την επαναφέρει σε τροχιά πρωταθλητισμού και οδήγησε το φίλαθλο κοινό της στο γήπεδο. Το σπουδαίο του έργο δημιούργησε υπερβολικές απαιτήσεις από τους οπαδούς της ομάδας, φτάνοντας σε σημείο κάποιοι να τον κρίνουν και να ζητούν την απομάκρυνσή του, επειδή δεν… κατάφερε την υπέρβαση νικώντας τη Ρεν ή τη Μακάμπι. Και όλ’ αυτά, σε μία ομάδα που όχι απλώς αγνοούσε τόσα χρόνια μια μεγάλη Ευρωπαϊκή νίκη και βρισκόταν στην αφάνεια του Ελληνικού Πρωταθλήματος, αλλά έχανε κατ’ επανάληψη στη Λαμία, τα Γιάννενα και την Τρίπολη… Ο κόσμος ξεχνά πολύ γρήγορα! Το ίδιο και η διοίκηση, όπως φαίνεται και από την απόφασή της να τον απολύσει, τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, ανακοινώνοντας τον Fatih Terim ως διάδοχό του…
