Της Ειρήνης Εξάρχου,
Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για την Isabelle Huppert, όμως, τίποτα δεν θα ήταν αρκετό. Άραγε, τι μπορείς να πρωτοπείς για μία από τις μεγαλύτερες εκπροσώπους του γαλλικού σινεμά, τη γνωστή για τους, σχεδόν, αποκλειστικά αμφιλεγόμενους ρόλους που ενσαρκώνει, παίζοντας, σχεδόν, πάντα την «κακιά» της ιστορίας, κάνοντάς το, όμως, με στυλ και κομψότητα. Άλλωστε, και η ίδια όταν ερωτήθηκε για το ποια είναι η ένοχή της απόλαυση, απάντησε: «το να φαντάζομαι τον εαυτό μου σαν μια σαδιστική δολοφόνο».
Η Isabelle Huppert γεννήθηκε το 1953 στο Παρίσι και έχει πρωταγωνιστήσει έως τώρα σε πάνω από 100 ταινίες, χαρίζοντάς μας άπλετο ποιοτικό σινεμά. Πέρα από το σινεμά, όμως, αξίζει να αναφέρουμε και κάποιες θεατρικές παραστάσεις της, όπως τη «Μήδεια», αλλά και τις «Δούλες», όπου πρωταγωνιστούσε με την Cate Blanchett. Υπήρξε μούσα του Claude Chabrol, ενώ έχει συνεργαστεί και με τον Goddard.
Μετά από μια πολύ δύσκολη επιλογή, θα αναφερθώ σε κάποιες από τις πολλές ταινίες-ορόσημο με πρωταγωνίστρια την Huppert και προσωπικές αγαπημένες.
“The piano teacher”, Michael Haneke (2001)
Η «Δασκάλα πιάνου» είναι μια ταινία με ακραία ωμότητα και αρκετά επίμαχο περιεχόμενο που σίγουρα δεν αφήνει ασυγκίνητο ακόμα και τον πιο δύσκολο θεατή. Παρά το περιεχόμενό της, δεν παύει να είναι μια κομψή ταινία, η οποία αναδεικνύει τη μαεστρία της Huppert, που ενσαρκώνει άψογα τον «παγωμένο» και, συναισθηματικά, απόμακρο πρωταγωνιστικό ρόλο.
Η ταινία, λοιπόν, επικεντρώνεται σε μία πολύ ταλαντούχα δασκάλα πιάνου, την Έρικα, που συγκατοικεί ακόμα με την μητέρα της και εργάζεται σε ένα ωδείο της Βιέννης. Έχει μια ιδιαίτερα τοξική σχέση εξάρτησης με τη μητέρα της, στην οποία «εδράζονται» πολλά ψυχικά προβλήματα και ιδίως μια καταπιεσμένη σεξουαλική φύση. Έτσι, ενώ η Έρικα τα πρωινά διδάσκει πιάνο, τα βράδια γίνεται ηδονοβλεψίας και προσπαθεί να απελευθερωθεί σεξουαλικά με τους πιο λανθασμένους τρόπους. Οι άρρωστες σκέψεις της περνούν τα όρια του επιτρεπτού, όμως, ακόμα δεν έχουν γίνει πράξη. Μέχρι που ένας μαθητής της την ερωτεύεται σφόδρα και δείχνει διατεθειμένος για τα πάντα. Είναι, όμως, τόσο ερωτευμένος, ώστε να καταστεί εφαρμοστής των πράξεων ενός αρρωστημένου μυαλού ή θα τρέξει μακριά γεμάτος αηδία και αποστροφή; Η αηδία, φυσικά, συνοδεύεται πάντα με υπόκρουση κλασικής μουσικής. Αριστοτεχνική ταινία, γεμάτη αντιθέσεις.
“Elle”, Paul Verhoeven (2016)
H Michelle, μια γνωστή και πετυχημένη επιχειρηματίας, δέχεται μια ξαφνική σεξουαλική επίθεση μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Αντιμετωπίζει το γεγονός κυνικά και γεμάτη απάθεια, συνεχίζοντας απλά τη ζωή της σαν να μην έχει γίνει τίποτα. Παράλληλα, λαμβάνει διαρκώς μηνύματα από τον θύτη της επίθεσης, ο οποίος φαίνεται να την παρακολουθεί στενά. Αυτό, όμως, που δεν γνωρίζουμε για το παρελθόν της Michelle είναι ότι είχε μια τραυματική παιδική ηλικία, με τον πατέρα της να είναι σεσημασμένος δολοφόνος που περνάει όλη του τη ζωή στη φυλακή. Από τα 10 της, την κυνηγούν τα media, αποκαλώντας την «το κορίτσι με το απλανές βλέμμα». Λίγοι έχουν καταφέρει να προσεγγίσουν τον αληθινό ψυχισμό της. Στην επιφάνεια, όμως, τίποτα δεν φαίνεται να επηρεάζει την «παγωμένη» Michelle, η οποία σοκάρει με τον αδίστακτο χαρακτήρα και το θάρρος της. Εξαιρετική ερμηνεία σε μία ακόμα ”edgy” ταινία, που κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό.
“La Cérémonie” , Claude Chabrol (1995)
Μια χειμωνιάτικη ταινία που, σίγουρα, δεν είναι αυτό που φαίνεται. Η Sophie, είναι μια αναλφάβητη οικιακή βοηθός, που προσλαμβάνεται από μία πλούσια οικογένεια να δουλέψει στο σπίτι τους στη Βρετάνη. Εκείνη, κρύβοντας τον αναλφαβητισμό της, δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει στην καθημερινότητα. Παράλληλα, γνωρίζει την φανερά ανισόρροπη Ζαν, υπάλληλο στο τοπικό ταχυδρομείο, που αρχίζει να της ασκεί πολύ μεγάλη επιρροή. Και οι δύο έχουν βίαιη προϊστορία, την οποία κρύβουν με το αθώο τους παρουσιαστικό και την ενασχόλησή τους με αγαθοεργίες της εκκλησίας. Γρήγορα θα περάσουν από ήρεμα απογεύματα με τσάι σε πιο τοξικές συνήθειες. Μέχρι που η φιλία τους θα αποβεί μοιραία, ως και θανατηφόρα, τόσο για εκείνες, όσο και για τους γύρω τους.
Ο Chabrol «χτίζει» το suspense και αιφνιδιάζει με τους πιο ευφάνταστους τρόπους. Ίσως μια λίγο ταξική ταινία, χωρίς να έχει από μόνη της κάποια επιτηδευμένη πολιτική απόχρωση ή χροιά. Εξετάζει, όμως, τη σχέση «αφεντικών» και «υπηρετών» και τις κοινωνικές-ταξικές διαφορές.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι όποια κινηματογραφική δουλειά της Huppert και αν διαλέξουμε, θα είναι αδιαμφισβήτητα μια αξιόλογη ταινία με εξαιρετικές ερμηνείες. Το δύσκολο είναι να βρούμε μια ταινία που να ενσαρκώνει έναν απλό και καθημερινό χαρακτήρα, με λίγα λόγια, έναν μη διαστροφικό χαρακτήρα. Αυτό, όμως, είναι και το τεράστιο εύρος της αγαπημένης ηθοποιού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Isabelle Huppert, britannica.com, διαθέσιμο εδώ
