Της Δήμητρας Κούβελα,
Ο Βασίλι Βασίλιεβιτς Καντίνσκι υπήρξε σπουδαίος Ρώσος ζωγράφος. Γεννήθηκε στη Μόσχα, σαν σήμερα, στις 16 Δεκεμβρίου 1866. Το έργο του θεωρείται πρωτοποριακό, καθώς υπήρξε ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα που ασχολήθηκε με την αφηρημένη τέχνη. Ουσιαστικά, μέσα από το έργο του εισήγαγε τις δικές του αντιλήψεις και τεχνικές στα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης. Οι θεωρίες του έχουν καταγραφεί στην πραγματεία Για το πνευματικό στην τέχνη.
Ο Καντίνσκι, παρόλο που γεννήθηκε στη Μόσχα, σύντομα μετακόμισε με την οικογένειά του στην Οδησσό, καθώς ο πατέρας του ήταν έμπορος τσαγιού. Μετά από ένα διάστημα οι γονείς του χώρισαν και την ανατροφή του ανέλαβε η θεία του. Μόλις αποφοίτησε από το σχολείο, αποφάσισε να παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής, μουσικής και σχεδίου. Το 1866 εισήχθη στο Πανεπιστήμιο όπου σπούδασε νομική και οικονομικά. Παράλληλα, ασχολούνταν με τη ζωγραφική στον ελεύθερό του χρόνο. Το 1892 έγινε μέλος της Ένωσης Νομικών και υπήρξε προτεινόμενος για θέση λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας.
Το 1896 μετακόμισε στο Μόναχο, με σκοπό να ακολουθήσει τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες, καθώς εκείνη την εποχή το Μόναχο ήταν καλλιτεχνικό κέντρο. Αρχικά, φοίτησε στη σχολή ζωγραφικής του Αντόν Αζμπέ και αργότερα υπήρξε μαθητής του Φραντς φον Στουκ —σπουδαίος δάσκαλος σχεδίου και ζωγράφος. Μετά από έναν χρόνο εγκατέλειψε το εργαστήριο του Στουκ και ακολούθησε δική του πορεία, ιδρύοντας την ένωση Phalanx, όπου και οργάνωσε για πρώτη φορά έκθεση δικών του έργων και άλλων καλλιτεχνών. Η ένωση διαλύθηκε το 1904, καθώς θεωρήθηκε ότι οι εκθέσεις υπήρξαν αρκετά τολμηρές για τα δεδομένα του Μονάχου.
Έργα του παρουσιάστηκαν σε εκθέσεις του Παρισιού, όπου ήρθε σε επαφή με εκπροσώπους του κυβισμού και του φοβισμού. Έπειτα, ταξίδεψε στην Ευρώπη και την Ρωσία, ενώ για ένα διάστημα έμεινε στην πόλη Μούρναου, στις Άλπεις. Τα έργα που ολοκλήρωσε εκεί διέθεταν έντονους χρωματισμούς και ήταν αφηρημένα. Το 1908 επέστρεψε στο Μόναχο, ενώ το 1909 ίδρυσε τη «Νέα Ένωση Καλλιτεχνών», διοργανώνοντας ομαδικές εκθέσεις και προσελκύοντας, μεταξύ άλλων, καλλιτέχνες όπως ο Μπρακ και ο Πικάσσο. Η ανεικονική εξέλιξη του Καντίνσκι κρίθηκε αρνητικά και εκθέσεις ακυρώθηκαν. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Καντίνσκι παραιτήθηκε από τη θέση του προέδρου. Έπειτα, μαζί με τον Φραντς Μαρκ, εξέδωσε το βιβλίο Ο Γαλάζιος Καβαλάρης, με νέες κατευθύνσεις στην τέχνη.
Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Καντίνσκι πήγε στην Ελβετία και αργότερα στη Μόσχα. Το διάστημα 1918-20 ασχολήθηκε με τη διδασκαλία τέχνης και την αναδιοργάνωση των μουσείων. Επίσης, δίδασκε στα Ελεύθερα Κρατικά Καλλιτεχνικά Εργαστήρια της Μόσχας. Ακόμα, υπήρξε διευθυντής του Ινστιτούτου Καλλιτεχνικής Παιδείας της Μόσχας, ενώ αργότερα προσπάθησε να καταρτίσει το Πρόγραμμα Σπουδών του τμήματος Ψυχολογίας και Φυσιολογίας στα πλαίσια της Ακαδημίας Αισθητικής.
Κατά τη ρωσική επανάσταση τα έργα του απομακρύνθηκαν από τα μουσεία της Σοβιετικής Ένωσης και ο Καντίνσκι έφυγε από την πατρίδα του, καθώς το κλίμα ήταν εχθρικό απέναντί του, λόγω του έργου του. Επίσης, δίδαξε στη σχολή Μπαχάους, όπου ανέλαβε το εργαστήριο τοιχογραφίας και ένα μάθημα με θέμα τη φόρμα. Αυτή την περίοδο οι πίνακές του διακρίνονται για την αυστηρότητά τους και για τη γεωμετρικότητά τους. Τα θερμά χρώματα που χρησιμοποιούσε στο Μόναχο, έχουν πλέον αντικατασταθεί από ψυχρά. Μετά την εκστρατεία των Ναζί εναντίον του Μπαχάους κατέφυγε στο Παρίσι.
Στο Παρίσι, τα έργα του δεν έγιναν απολύτως δεκτά στη Σχολή των Παρισίων. Αυτό το διάστημα απομονώθηκε στο εργαστήριό του αντλώντας έμπνευση από εγκυκλοπαίδειες και εργασίες βιολογίας και επηρεάστηκε από τον Χουάν Μιρό και τον Ζαν Αρπ. Απεβίωσε στις 13 Δεκεμβρίου του 1944 σε ηλικία 78 ετών στο Παρίσι και τάφηκε στο Νεϊγί-συρ-Σεν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Βασίλι Καντίνσκι, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
