Της Αγγελικής Γιοβανίδη,
Προσφάτως ψηφίσθηκε και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ ο νόμος 5072/2023 με τίτλο «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167, επανεισαγωγή του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» και άλλες επείγουσες διατάξεις, ο οποίος προβλέπει αρκετές ρυθμίσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τη ρύθμιση οφειλών, κυρίως των ευάλωτων δανειοληπτών. Είναι όμως πράγματι τόσο ριζικές οι αλλαγές του συγκεκριμένου νόμου, όπως έχει επικοινωνηθεί τις τελευταίες ημέρες κυρίως δημοσιογραφικά;
Στις επόμενες γραμμές θα παρουσιαστούν πολύ σύντομα ορισμένες βασικές τροποποιήσεις και θα σχολιαστούν ορισμένα σημεία εξ αυτών.
- Ειδική ρύθμιση στην πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού για τους ευάλωτους δανειολήπτες.
Μια σημαντική αλλαγή του νέου νόμου είναι αυτή της λειτουργίας της πλατφόρμας εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών της ΓΓΔΙΧ με διαφορετικό τρόπο, όταν πρόκειται για ευάλωτο δανειολήπτη. Όπως γνωρίζουμε, ευάλωτος θεωρείται ο δανειολήπτης που πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια του νόμου και έχει εκδώσει προς τούτο το σχετικό πιστοποιητικό. Όπως φαίνεται από το γράμμα του νόμου (βλ. άρθρο 66, το οποίο τροποποιεί το άρθρο 14 του ν. 4738/2020) για οφειλέτες που πληρούν τα κριτήρια του ευάλωτου, τεκμαίρεται η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών, επί της παραγόμενης αντιπρότασης πιστωτών, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2Α του άρθρου 71, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτικών φορέων, του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Επομένως, δεν θα υπάρχει η δυνατότητα άρνησης της ως άνω πρότασης από τους πιστωτές, οι οποίοι μπορούν μόνο να ασκήσουν ανακοπή στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο για συγκεκριμένους λόγους, οι οποίοι είναι α) η ανακρίβεια των στοιχείων που έχει υποβάλει ο οφειλέτης, και β) η μειωμένη ικανοποίηση της απαίτησης του πιστωτή σε σχέση με την ικανοποίηση που θα προέκυπτε από την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης. Στις περιπτώσεις ευάλωτων δανειοληπτών δε θα είναι δυνατή και η εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων αντιπρόταση που να περιέχει προκαταβολή ποσού 10%, ακόμη και αν έχει κοινοποιηθεί σε αυτούς πρόγραμμα πλειστηριασμού (όπως θα δύναται να ζητηθεί σε άλλες περιπτώσεις).
- Υποχρεώσεις διαφάνειας των servicers (αγοραστές και διαχειριστές πιστώσεων)
Σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν. 5072/2023, οι εταιρείες διαχείρισης πιστώσεων θα πρέπει α) να ενεργούν καλόπιστα, δίκαια και επαγγελματικά, β) να παρέχουν στους δανειολήπτες πληροφορίες που δεν είναι παραπλανητικές, ασαφείς ή ψευδείς, γ) να σέβονται και να προστατεύουν τα προσωπικά στοιχεία και την ιδιωτική ζωή των δανειοληπτών, δ) να επικοινωνούν με τους δανειολήπτες με τρόπο που δεν συνιστά παρενόχληση, καταναγκασμό ή αθέμιτη επιρροή. Οι διαχειριστές πιστώσεων θεωρούνται δανειστές και προμηθευτές κατά την έννοια του ν. 2251/1994 (Α’ 191) και υποχρεούνται να συμμορφώνονται με την κείμενη νομοθεσία περί προστασίας καταναλωτή, με τον Κώδικα Δεοντολογίας, με τους κανόνες που διέπουν τη χορήγηση πιστώσεων που ισχύουν για τα πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και με όλες τις αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος που σχετίζονται με πιστώσεις που χορηγούνται από πιστωτικά ιδρύματα… και να λαμβάνουν ειδική μέριμνα για κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.
Επιπλέον, προβλέπονται και ειδικότερες υποχρεώσεις παροχής πληροφοριών για κάθε σχετική μεταβίβαση των απαιτήσεων των δανειοληπτών σε γλώσσα σαφή και κατανοητή για το ευρύ κοινό, σε χαρτί ή σε άλλο σταθερό μέσο, ενώ η σχετική ενημέρωση θα περιέχει συγκεκριμένες πληροφορίες.
3. Εξαιρετική νομιμοποίηση των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις
Έπειτα από την έκδοση της απόφασης της Ολομέλειας του ΑΠ (ΑΠ 1/2023) σχετικά με την αναγνώριση των εταιρειών διαχείρισης ως μη δικαιούχων διαδίκων, παρά τις αντίθετες αποφάσεις του ιδίου Δικαστηρίου, παγιώνεται πλέον και νομοθετικώς με το άρθρο 115 του Ν. 5072/2023 ότι σε περίπτωση ανάθεσης της διαχείρισης των απαιτήσεων από συμβάσεις δανείων και πιστώσεων σε διαχειριστές πιστώσεων, αυτοί νομιμοποιούνται, ως μη δικαιούχοι διάδικοι, να ασκούν κάθε ένδικο βοήθημα και να προβαίνουν σε κάθε άλλη δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των υπό διαχείριση απαιτήσεων, καθώς και να κινούν, παρίστανται ή συμμετέχουν σε προπτωχευτικές διαδικασίες εξυγίανσης, διαδικασίες αφερεγγυότητας και διευθέτησης οφειλών. Εφόσον ο διαχειριστής πιστώσεων συμμετέχει σε οποιαδήποτε δίκη με την ιδιότητα του μη δικαιούχου διαδίκου, το δεδικασμένο της απόφασης καταλαμβάνει και τον αγοραστή πιστώσεων. Έτσι, δεν υφίστανται πλέον -εκ πρώτης τουλάχιστον- περιθώρια αντίκρουσης της παραπάνω νομολογίας και υποστήριξης της αντίθετης θέσης.
EΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Νόμος 5072/2023 (ΦΕΚ 198/Α/04-12-2023), kodiko.gr, διαθέσιμο εδώ
