Του Νικολάου Σαμαρά,
1948: Εγκρίθηκε από τον ΟΗΕ η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με 48 ψήφους υπέρ 0 κατά και 8 αποχές (όλες τους από χώρες του σοβιετικού μπλοκ καθώς και η Νότια Αφρική και η Σαουδική Αραβία). Αναμφίβολα, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν παγκοσμίως τη συγκεκριμένη ημέρα καθώς σύσσωμη η παγκόσμια πολιτική σκηνή επιθυμούσε να βάλει τέλος στις νωπές για όλους εχθροπραξίες που συνέβησαν στον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο προκαλώντας δεκάδες εκατομμύρια θανάτους, κυρίως άμαχου πληθυσμού.
Επρόκειτο για μια συμφωνία που θα αποτελούσε τη θεμελιώδη βάση πάνω στην οποία θα στηριζόταν η διαμόρφωση των πολιτικών σχεδίων στη μεταπολεμική εποχή. Ο νέος κόσμος θα στηριζόταν στις αρχές της ειρήνης, του σεβασμού της ανθρώπινης ζωής και της αξιοπρέπειας και η κύρωση μιας τέτοιας συμφωνίας έστειλε ηχηρό μήνυμα πως οι ηγέτες των εκάστοτε κρατών δεσμεύονται να ακολουθήσουν διαφορετικό μοτίβο διακυβέρνησης συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Αν και δεν αποτελεί δεσμευτικό νομικά κείμενο, αντιμετωπίζεται με μεγάλο σεβασμό, με εξαιρετικά υψηλή θεσμική ισχύ και ήταν η βάση πάνω στην οποία υπεγράφησαν δυο ακόμα σημαντικές συμφωνίες, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.
Οι προεργασίες που οδήγησαν στη συμφωνία είχαν ξεκινήσει από το 1946 όταν οι ηγέτες του κόσμου αποφάσισαν να διαμορφώσουν τον χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και η αρχική μορφή του κειμένου ήρθε στην επιφάνεια το ίδιο έτος όταν συνεδρίασε η Γενική Συνέλευση. Στη συνέχεια παρέπεμψε το κείμενο στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο που με τη σειρά του έδωσε τη δυνατότητα στην επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να το επεξεργαστεί. Στις αρχές του 1947 η Επιτροπή έδωσε στα μέλη της τη δυνατότητα να συντάξουν μια λίστα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στη συνέχεια την εργασία ανέλαβε η συντάκτη επιτροπή τα μέλη της οποίας ήταν από 9 διαφορετικές χώρες με επικεφαλής την Ελεάνορ Ρούζβελτ χήρα του Προέδρου των ΗΠΑ Φραγκλίνου Ρούζβελτ.
Το τελικό κείμενο υιοθετήθηκε μια μέρα σαν σήμερα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως καμία χώρα από αυτές που συμμετείχαν στη συνέλευση δεν καταψήφισε την διακήρυξη (απέχοντας από την ψήφιση), ενώ ακόμα και οι χώρες που απείχαν έλαβαν μέρος με ποικίλους τρόπους στη διακήρυξη και γενικότερα στην κατεύθυνση που είχε χαράξει ο ΟΗΕ. Όλα αυτά σε μια εποχή όπου στην παγκόσμια πολιτική σκηνή κυριαρχούσε ο διχασμός ανάμεσα στο δυτικό και το ανατολικό μπλοκ, σε ένα κόσμο διχασμένο και αμήχανο λόγω των συνεπειών του Β´ Παγκόσμιου Πολέμου.
Τα παραπάνω αναδεικνύουν πως η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν ήταν απλώς μια συμφωνία, αλλά αποτέλεσε ένα βαρυσήμαντο γεγονός αδιαμφισβήτητης πολιτικής σημασίας που είναι θεμέλιο της ελευθερίας, της ειρήνης και της δικαιοσύνης και επέτρεψε στις κοινωνίες να ατενίζουν το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία και λιγότερη ανασφάλεια λόγω του πρόσφατου παρελθόντος και των τεράστιων ανταγωνισμών που ανέκυψαν μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο αφήνοντας στο χρονοντούλαπο της ιστορίας τις εχθροπραξίες και προάγοντας τη συνεργασία και τον διάλογο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η ιστορία της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, amnesty.gr, Διαθέσιμο εδώ
- ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, unric.org, Διαθέσιμο εδώ
